Thúc đẩy cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia
- Giám sát là một trong 3 chức năng của Quốc hội, có ý nghĩa quan trọng nhằm bảo đảm sự minh bạch, trách nhiệm và hiệu quả quản lý nhà nước. Ông đánh giá thế nào về những cải tiến, đổi mới trong hoạt động giám sát của Quốc hội thời gian qua?
-Thời gian qua, hoạt động giám sát của Quốc hội đã có nhiều chuyển biến rõ nét, thể hiện rõ vai trò là một trong những chức năng cơ bản, quan trọng của Quốc hội.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Hoàng Anh Công
Có thể kể đến một số kết quả nổi bật như, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về hoạt động giám sát thường xuyên được quan tâm sâu sát, bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn. Đặc biệt là, việc nghiên cứu, đề xuất sửa đổi toàn diện Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND để trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội Khóa XV.
Các hình thức giám sát được triển khai toàn diện, đảm bảo đúng quy định, sát thực tiễn với nhiều đổi mới, kịp thời giải quyết các vấn đề cử tri và Nhân dân quan tâm, như hoạt động chất vấn, giám sát chuyên đề, xem xét báo cáo, hoạt động giám sát văn bản quy phạm pháp luật…
Đáng lưu ý, nhiều chuyên đề được tổ chức giám sát ngay trong quá trình các chính sách, các chương trình, các dự án đang triển khai thực hiện. Qua đó, thể hiện rõ quan điểm, sự nỗ lực, đồng hành của Quốc hội với Chính phủ để tháo gỡ, giải quyết những khó khăn, vướng mắc những điểm nghẽn trong việc triển khai thực hiện.
Cùng với đó, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội đã chủ động cải tiến, đổi mới, triển khai đa dạng các hoạt động giám sát, có sự kết hợp hài hòa giữa nhiều hình thức giám sát, bảo đảm khách quan, toàn diện, đúng chức năng.
- Công tác dân nguyện cũng có những bước tiến, là cầu nối quan trọng giữa Quốc hội với cử tri và Nhân dân, thưa ông?
- Công tác dân nguyện ngày càng được đổi mới theo hướng chủ động, thực chất, thường xuyên, bám sát nguyên tắc công khai, minh bạch, kịp thời, đúng thẩm quyền và quy định pháp luật với việc định kỳ hằng tháng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thảo luận báo cáo về công tác dân nguyện.
Trong nhiệm kỳ này, lần đầu tiên Quốc hội đã tiến hành thảo luận Báo cáo kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội và báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến các kỳ họp.
Từ những kết quả nêu trên, có thể khẳng định, hoạt động giám sát và công tác dân nguyện đang ngày càng phát huy vai trò là công cụ quan trọng để Quốc hội thực hiện chức năng kiểm soát quyền lực, thúc đẩy cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, đồng thời tăng cường niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Giám sát để đồng hành, kiến tạo và phát triển
- Lần đầu tiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tổ chức Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát. Theo ông, Diễn đàn lần này có ý nghĩa thế nào trong bối cảnh Đảng, Nhà nước đang có nhiều chủ trương, chính sách, thực hiện nhiều đột phá chiến lược để phát triển đất nước?
- Diễn đàn của Quốc hội về hoạt động giám sát được tổ chức lần đầu tiên vào thời điểm rất đặc biệt. Đó là, chúng ta vừa thực hiện xong việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, và đất nước đang đẩy mạnh thực hiện các chủ trương, quyết sách đột phá của trung ương, đặc biệt là “bộ tứ Nghị quyết chiến lược” gồm: Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.
Trong bối cảnh đó, việc tổ chức Diễn đàn không chỉ thể hiện quyết tâm triển khai hiệu quả các định hướng, quan điểm mới theo Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về đổi mới hoạt động giám sát của Quốc hội, mà còn giúp xác định được trọng tâm giám sát của nhiệm kỳ tiếp theo, nhằm thực hiện có hiệu quả chủ trương, nghị quyết của Đảng, góp phần tạo đột phá đưa đất nước tiến vào kỷ nguyên mới.
Với tinh thần đó, các tham luận được gửi đến Diễn đàn cũng đã nêu rất nhiều nhiệm vụ, giải pháp để hoàn thiện chính sách, pháp luật đáp ứng yêu cầu thể chế hóa các nghị quyết của Trung ương, đặc biệt là “bộ tứ Nghị quyết chiến lược”.
Đồng thời, qua Diễn đàn cũng sẽ ghi nhận ý kiến từ các cơ quan, tổ chức, chuyên gia, nhà khoa học, từ đó nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, hướng tới mục tiêu “giám sát để kiến tạo phát triển”, góp phần bảo đảm kỷ cương, kỷ luật, hiệu quả trong thực thi chính sách, pháp luật và nghị quyết của Đảng, Quốc hội.
- Với chủ đề của Diễn đàn là “Giám sát của Quốc hội để kiến tạo phát triển”, đòi hỏi cần có sự thay đổi như thế nào trong tư duy giám sát để thể hiện một Quốc hội hành động, đồng hành cùng Chính phủ và Nhân dân đưa đất nước phát triển, thưa ông?
- Việc xác định chủ đề của Diễn đàn là“Giám sát của Quốc hội để kiến tạo phát triển” đã thể hiện rõ yêu cầu đổi mới tư duy trong hoạt động giám sát, chuyển đổi từ tư duy giám sát truyền thống sang tư duy giám sát để đồng hành, kiến tạo và phát triển. Điều này cũng đã được minh chứng trong thời gian vừa qua với việc Quốc hội tổ chức giám sát các chuyên đề về việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách, các dự án quan trọng quốc gia ngay khi các chủ trương, chính sách này đang được triển khai, qua đó đã góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện, phát hiện khó khăn, vướng mắc để tháo gỡ kịp thời, bảo đảm tiến độ, hiệu quả.
Như vậy, giám sát không chỉ đơn thuần nhằm bảo đảm kỷ luật, kỷ cương, phát hiện và chấn chỉnh, xử lý vi phạm mà còn mang tính xây dựng, kiến tạo, nghĩa là chủ động phát hiện những "điểm nghẽn" trong thể chế, chính sách, trong tổ chức thực hiện để đề xuất các giải pháp tháo gỡ, thúc đẩy phát triển.
Muốn vậy, Quốc hội phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ cả về phương pháp, cách tiếp cận và nội dung giám sát. Quốc hội cần thể hiện vai trò là “Quốc hội hành động”, không đứng ngoài cuộc, mà cùng Chính phủ và các cơ quan hữu quan tìm lời giải cho những vấn đề lớn của đất nước.
Đồng thời, Quốc hội phải gắn bó chặt chẽ với Nhân dân, lắng nghe, phản ánh và giám sát việc thực hiện các cam kết, chính sách theo hướng minh bạch, hiệu quả, lấy kết quả phục vụ người dân, doanh nghiệp làm thước đo. Nói cách khác, giám sát phải đi cùng với kiến nghị, giải pháp, đồng hành cùng Chính phủ để hành động, vì mục tiêu phát triển nhanh, bền vững và vì lợi ích của Nhân dân.
- Xin cảm ơn ông!
H.Ngọc thực hiện