Quốc hội thông qua cơ chế đặc biệt phát triển đường sắt đô thị cho Hà Nội, TP Hồ Chí Minh

2 ngày trướcBài gốc

Nghị quyết này quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đồng chí Phó chủ tịch Quốc hội bấm nút thông qua Nghị quyết Thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh.

Hàng loạt cơ chế đặc biệt

Quốc hội ban hành hàng loạt cơ chế đặc biệt cho hai đô thị đặc biệt, về cả huy động vốn, trình tự thủ tục, vật liệu xây dựng, phát triển đô thị theo mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng)... để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị.

Về huy động và bố trí nguồn vốn đầu tư, trong quá trình chuẩn bị đầu tư, thực hiện đầu tư 15 dự án tại Hà Nội và 10 dự án tại TP Hồ Chí Minh thuộc danh mục dự án dự kiến mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Thủ tướng Chính phủ được quyết định: Căn cứ khả năng cân đối, bố trí kế hoạch đầu tư công trung hạn, hằng năm vốn ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách địa phương, tối đa không vượt 215.350 tỷ đồng cho TP Hà Nội và tối đa không vượt 209.500 tỷ đồng cho TP Hồ Chí Minh trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 và 2031-2035 làm cơ sở quyết định đầu tư và thực hiện đầu tư các dự án.

Việc phân bổ vốn quy định tại điểm này được sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương hằng năm (nếu có) và các nguồn vốn hợp pháp khác; trường hợp sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương hằng năm thì không phải thực hiện thứ tự ưu tiên theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước.

Cùng với đó, Thủ tướng quyết định huy động vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn vay ưu đãi nước ngoài để thực hiện các dự án và không phải lập Đề xuất dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài theo quy định của pháp luật có liên quan; áp dụng theo quy định của nhà tài trợ nước ngoài trong trường hợp pháp luật Việt Nam chưa có quy định hoặc đã có quy định nhưng khác với quy định của nhà tài trợ nước ngoài.

Về trình tự, thủ tục đầu tư dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD, dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD được thực hiện ngay việc lập, thẩm định, quyết định đầu tư dự án mà không phải thực hiện thủ tục lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư và các thủ tục khác có liên quan đến quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật có liên quan....

Quy định trần dư nợ vay 120% cho TP Hồ Chí Minh

Nghị quyết cũng quy định các quy định áp dụng riêng cho TP Hồ Chí Minh. Trong khu vực TOD, Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh được thu và sử dụng 100% đối với các khoản thu sau đây để phát triển hệ thống đường sắt đô thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kỹ thuật kết nối với hệ thống vận tải hành khách công cộng: Tiền thu đối với diện tích sàn xây dựng tăng thêm của dự án xây dựng công trình dân dụng do việc tăng hệ số sử dụng đất và các chỉ tiêu quy hoạch khác của khu vực TOD; tiền thu từ việc khai thác giá trị tăng thêm từ đất trong khu vực TOD; phí cải thiện hạ tầng.

Hội đồng nhân dân TP Hồ Chí Minh quy định chi tiết phương pháp xác định mức thu, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện việc thu tiền đối với các khoản thu quy định tại khoản 1 Điều này bảo đảm không trùng thu với các loại thuế, phí khác.

Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại và các hình thức huy động vốn hợp pháp khác với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp, trường hợp vượt quá 120% thì Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng mức dư nợ vay phù hợp theo nhu cầu thực tế của Thành phố.

Hằng năm, trong quá trình chấp hành ngân sách, Hội đồng nhân dân TP Hồ Chí Minh được chủ động quyết định cụ thể nguồn vay trong nước và nguồn vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ bảo đảm trong tổng mức dư nợ vay và bội chi ngân sách Thành phố đã được Quốc hội quyết định, Thủ tướng Chính phủ giao.

Nghị quyết Thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh với tỷ lệ tán thành cao.

Ủy ban nhân dân TP Hồ Chí Minh tổ chức thẩm định và phê duyệt báo cáo thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường; cấp giấy phép môi trường trước khi dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD vận hành thử nghiệm (nếu dự án thuộc đối tượng thực hiện thủ tục cấp giấy phép môi trường), đăng ký môi trường (nếu dự án không thuộc đối tượng cấp giấy phép môi trường).

Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý và giải trình về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, có ý kiến đề nghị xem xét lại quy định trần dư nợ vay 120% cho TP Hồ Chí Minh. Việc nâng từ 60% lên 120% đã là một bước tăng lớn, nhưng nếu tiếp tục cho phép điều chỉnh thì trần dư nợ sẽ mất ý nghĩa; cần có cơ chế kiểm soát để tránh rủi ro nợ công và mất cân đối ngân sách trung ương; đề nghị cần lập kế hoạch vay nợ hợp lý, lộ trình trả nợ rõ ràng và cơ chế chia sẻ nguồn thu với Trung ương để bảo đảm cân đối tài chính.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, khoản 4, Điều 5 Nghị quyết số 98/2023/QH15, Quốc hội đã cho phép TP Hồ Chí Minh được “vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp”.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã trình Quốc hội Đề án về phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 với mục tiêu tăng trưởng đạt 8% trở lên và phấn đấu tăng trưởng GDP 2 con số trong giai đoạn 2026-2030 và Nghị quyết số 25/NQ-CP ngày 5-2-2025 của Chính phủ đã giao chỉ tiêu tăng trưởng cho TP Hồ Chí Minh năm 2025 là 8,5% nên hạn mức vay nợ của Thành phố còn tiếp tục tăng thêm. Bên cạnh đó, tại khoản 3 Điều 9 dự thảo Nghị quyết đã quy định: “Trường hợp vượt quá 120% thì Quốc hội xem xét, điều chỉnh tăng mức dư nợ vay phù hợp theo nhu cầu thực tế của TP” để bảo đảm việc kiểm soát trần nợ công và hạn mức vay.

VŨ DUNG-PHẠM THẮNG

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/kinh-te/cac-van-de/quoc-hoi-thong-qua-co-che-dac-biet-phat-trien-duong-sat-do-thi-cho-ha-noi-tp-ho-chi-minh-816283