Sáng 19/2, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).
Một nội dung đáng chú ý, Luật quy định Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo luật, nghị quyết tại 1 kỳ họp. Trường hợp dự thảo luật, nghị quyết chưa được thông qua, Quốc hội xem xét, quyết định lùi thời điểm thông qua để tiếp tục hoàn thiện, trình Quốc hội tại kỳ họp tiếp theo hoặc trình lại. Chậm nhất là 15 ngày trước khi khai mạc kỳ họp, hồ sơ dự án luật, nghị quyết và báo cáo thẩm tra phải được gửi đến các đại biểu.
Nội dung này hoàn toàn khác so với quy định của luật hiện hành - Quốc hội xem xét, thông qua dự án luật, dự thảo nghị quyết tại 1 hoặc 2 kỳ họp; trường hợp dự án luật lớn, nhiều điều, khoản có tính chất phức tạp thì có thể xem xét, thông qua tại 3 kỳ họp.
Cơ quan trình chủ động xây dựng, trình dự án ở bất kỳ thời điểm nào
Báo cáo tiếp thu, giải trình trước khi Quốc hội thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho hay, có ý kiến đề nghị quy định dự án luật cần được xem xét, thông qua tại 2 kỳ họp như quy định của luật hiện hành.
Ý kiến này cho rằng không nên bó hẹp việc xem xét, thông qua tại 1 kỳ họp mà giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định căn cứ vào tính chất của từng dự án; bổ sung tiêu chí áp dụng đối với dự án thông qua theo quy trình 1 hay nhiều kỳ họp.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: Quốc hội
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng quy trình lập pháp theo dự thảo luật đã được thay đổi theo hướng cơ quan trình chủ động xây dựng, trình dự án ở bất kỳ thời điểm nào trong năm.
Trường hợp sau khi xem xét, cho ý kiến, Ủy ban Thường vụ thấy rằng dự án luật đã được chuẩn bị kỹ, có chất lượng tốt, có thể trình Quốc hội xem xét, thông qua tại 1 kỳ họp thì mới sắp xếp đưa vào chương trình.
Trường hợp dự án còn nhiều vấn đề, chưa đạt yêu cầu để trình Quốc hội thông qua thì chưa đưa vào chương trình kỳ họp để các cơ quan tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện.
Ông Tùng cũng cho biết, đối với dự thảo luật, nghị quyết dự kiến được thông qua tại 1 kỳ họp nhưng chưa được thông qua thì Quốc hội sẽ xem xét, quyết định lùi thời điểm thông qua để tiếp tục hoàn thiện, trình tại kỳ họp tiếp theo hoặc trình lại.
Theo ông, việc đổi mới theo hướng này nhằm bảo đảm chất lượng của việc soạn thảo các dự án trình Quốc hội, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động lập pháp, đẩy nhanh tiến độ ban hành luật, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.
Tổ chức hội nghị tham vấn để đảm bảo chất lượng
Một quy định mới khác của Luật là cơ quan đề xuất chính sách có trách nhiệm tổ chức hội nghị tham vấn Thường trực Hội đồng Dân tộc, Thường trực Ủy ban của Quốc hội, bộ, cơ quan ngang bộ đối với chính sách liên quan trực tiếp thuộc phạm vi, lĩnh vực phụ trách trong quá trình xây dựng chính sách.
Đây là quy định mới được bổ sung vào quy trình xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết nhằm bảo đảm chính sách được xây dựng có chất lượng, giải quyết hiệu quả những vấn đề thực tiễn đặt ra.
Tuy nhiên, ông Tùng lưu ý, do đây là vấn đề mới, việc tổ chức thực hiện cần được quy định hợp lý để bảo đảm tính khả thi, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan có liên quan và không làm ảnh hưởng đến tính khách quan, độc lập của cơ quan thẩm tra.
Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo rà soát, chỉnh lý theo hướng cơ quan lập đề xuất chính sách có trách nhiệm mời các chủ thể, như đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của chính sách, đại diện tổ chức xã hội nghề nghiệp, các chuyên gia, nhà khoa học… tham dự hội nghị tham vấn theo yêu cầu của cơ quan được tham vấn.
Luật này có hiệu lực từ ngày 1/4, gồm 9 chương và 72 điều, giảm 101 điều so với luật hiện hành.
Thu Hằng