Thời gian qua, nhiều người nổi tiếng tham gia quảng cáo sai sự thật. Ảnh: CER Group.
Chiều 18/6, Quốc hội tiến hành quy trình để biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Luật gồm 3 Điều, 27 khoản; sửa đổi 29 Điều, bổ sung 14 Điều mới, bỏ 34 Điều, 3 khoản của 2 Điều.
Kết quả biểu quyết cho thấy có 408/420 đại biểu Quốc hội có mặt tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 85,36%). Quốc hội chính thức thông qua Luật này và sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Sửa đổi, bổ sung 3 hành vi bị nghiêm cấm
Một trong những điểm nổi bật của Luật này là sửa đổi, bổ sung quy định về 3 hành vi bị nghiêm cấm. Bao gồm thông tin, quảng cáo sai sự thật hoặc có hành vi gian dối về chất lượng, nguồn gốc và xuất xứ sản phẩm, hàng hóa; kinh doanh sản phẩm, hàng hóa không phù hợp tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, đặc biệt trên nền tảng số phục vụ giao dịch điện tử, gây nhầm lẫn hoặc lừa dối người tiêu dùng.
Nghiêm cấm che giấu thông tin về mức độ rủi ro của sản phẩm, hàng hóa có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, an toàn của động vật, thực vật, tài sản hoặc môi trường. Và thực hiện hành vi cạnh tranh không lành mạnh liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa gây nhầm lẫn, gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân khác.
Luật cũng bổ sung điều khoản về khởi kiện để bảo vệ người tiêu dùng. Theo đó, tổ chức xã hội tham gia bảo vệ người tiêu dùng được quyền khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền lợi chung của người tiêu dùng khi sản phẩm, hàng hóa không phù hợp tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng gây thiệt hại cho người tiêu dùng theo quy định của pháp luật.
Cơ quan giải quyết tranh chấp có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến hành vi vi phạm chất lượng sản phẩm, hàng hóa cho cơ quan kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa và cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền để kịp thời kiểm tra, xử lý và cảnh báo rủi ro theo quy định của pháp luật.
Luật cũng quy định trách nhiệm bồi thường thiệt hại với quy định tổ chức, cá nhân bán hàng, nhập khẩu phải bồi thường thiệt hại cho người mua, người tiêu dùng trong trường hợp thiệt hại phát sinh do lỗi của tổ chức, cá nhân bán hàng không phù hợp tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng hàng hóa. Việc bồi thường thiệt hại được thực hiện theo thỏa thuận giữa các bên có liên quan hoặc theo quyết định của tòa án hoặc trọng tài.
Các đại biểu Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Ảnh: Quochoi.
Quản lý chất lượng hàng hóa theo 3 mức độ rủi ro
Ngoài các hành vi bị nghiêm cấm, điểm nổi bật khác là sản phẩm hàng hóa đang được phân loại theo nhóm được chuyển sang phân loại theo 3 mức độ rủi ro để quản lý để giảm tiền kiểm và tăng cường giám sát, hậu kiểm.
Theo đó, sản phẩm, hàng hóa được chia thành rủi ro thấp, rủi ro trung bình, rủi ro cao. Trên cơ sở đó, Chính phủ, bộ quản lý ngành, lĩnh vực sẽ đánh giá và phân loại mức độ rủi ro trung bình, mức độ rủi ro cao gắn với biện pháp quản lý chất lượng tương ứng để đảm bảo tính linh hoạt và khả thi trong thực tế.
Sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình, rủi ro cao phải công bố hợp quy hoặc được áp dụng biện pháp quản lý khác theo pháp luật chuyên ngành.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy quy định này phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế, giải quyết kịp thời các khó khăn, cắt giảm thủ tục hành chính trong hoạt động kiểm tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu; ứng dụng công nghệ trong quản lý chất lượng sản phẩm để phù hợp với bối cảnh hiện nay về chuyển đổi số.
Ngoài ra, Luật cho phép thừa nhận kết quả đánh giá chỉ định của các bộ, ngành để giảm thiểu chi phí của tổ chức đánh giá sự phù hợp.
Về trách nhiệm quản lý Nhà nước, có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát các quy định cụ thể trong dự thảo luật liên quan đến trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ, ngành trong quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm hàng hóa…
Tiếp thu ý kiến nêu trên, dự thảo luật đã rà soát, chỉnh lý quy định rõ Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng trong việc thực hiện thống nhất quản lý Nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Còn trách nhiệm của các bộ, ngành giao Chính phủ quy định chi tiết.
Riêng đối với sản phẩm, hàng hóa thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh, cơ yếu, bảo đảm bí mật, an ninh quốc gia có những đặc thù riêng, do đó giao cho Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Công an quy định chi tiết.
Hồng Nhung