Theo nghị quyết, tổng thu ngân sách Trung ương năm 2026 đạt 1.225.356 tỷ đồng, trong khi tổng chi ở mức 1.809.056 tỷ đồng. Trong cơ cấu chi, ngân sách Trung ương bố trí 238.421 tỷ đồng để bổ sung cân đối cho ngân sách địa phương; 53.554 tỷ đồng hỗ trợ các địa phương bảo đảm thực hiện mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng; và 187.175 tỷ đồng bổ sung có mục tiêu nhằm thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội tại các địa phương.
Quốc hội thống nhất kéo dài thời kỳ ổn định ngân sách nhà nước giai đoạn 2022 - 2025 sang năm 2026, tiếp tục thực hiện cơ chế phân chia nguồn thu giữa Trung ương và địa phương như năm 2025, bao gồm nguồn thu từ tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước và thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu. Riêng các khoản thu từ tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thực hiện theo quy định tại Luật Ngân sách nhà nước số 89/2025/QH15.
Ảnh minh họa
Nguyên tắc hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương trong thực hiện chính sách an sinh xã hội tiếp tục được duy trì. Việc xác định tỷ lệ điều tiết các khoản thu phân chia được căn cứ trên dự toán năm 2025 sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Đáng chú ý, Quốc hội quyết định tăng thêm 3% mức bổ sung cân đối so với dự toán năm 2025 nhằm tạo dư địa tài chính cho địa phương xử lý các nhiệm vụ chi quan trọng phát sinh trong năm 2026. Đồng thời, bổ sung 319 tỷ đồng cho ngân sách tỉnh Khánh Hòa để thực hiện Nghị quyết số 227/2025/QH15 và 168 tỷ đồng cho ngân sách tỉnh Quảng Ngãi nhằm bảo đảm mặt bằng chi thường xuyên năm 2026 do thay đổi cơ chế điều tiết tiền thuê đất.
Đối với các cơ quan, đơn vị hành chính Trung ương từng được áp dụng cơ chế tài chính, thu nhập đặc thù theo Nghị quyết số 104/2023/QH15 và 142/2024/QH15 nhưng đến nay chưa được giao chỉ tiêu biên chế (ngoại trừ Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam), Quốc hội cho phép tiếp tục bố trí tiền lương, các khoản đóng góp theo chế độ, thu nhập tăng thêm và kinh phí chi thường xuyên theo định mức được Chính phủ báo cáo.
Quốc hội quyết nghị dành 15.000 tỷ đồng dự phòng để bảo đảm an toàn, an ninh tài chính quốc gia trong trường hợp kinh tế - xã hội có biến động hoặc thu ngân sách không đạt dự toán. Trường hợp thu ngân sách đạt hoặc vượt kế hoạch, việc phân bổ và sử dụng nguồn lực thực hiện theo đúng quy định của Luật Ngân sách nhà nước.
Song song đó, ngân sách Trung ương bố trí 10.000 tỷ đồng chi thường xuyên để triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả, tránh chồng chéo với các chương trình, dự án và chính sách khác, phù hợp với tiến độ thực hiện cũng như khả năng giải ngân.
Nghị quyết cũng yêu cầu bảo đảm tối thiểu 3% tổng chi ngân sách nhà nước cho các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, theo phương án phân bổ đã được Chính phủ trình tại Báo cáo số 56/BC-CP ngày 16/10/2025.
Bên cạnh đó, ngân sách được dành nguồn để điều chỉnh tiền lương, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và các chính sách xã hội theo quyết định của cấp có thẩm quyền.
Quốc hội giao Chính phủ tổ chức thực hiện phân bổ và giao dự toán thu - chi ngân sách nhà nước cho từng bộ, cơ quan Trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo đúng quy định pháp luật, đồng thời thông báo bằng văn bản đến các Đoàn đại biểu Quốc hội địa phương.
Trong lĩnh vực đầu tư công, Chính phủ được yêu cầu phân bổ vốn tập trung, có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên bố trí đủ vốn cho các Chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án quan trọng quốc gia, các dự án đầu tư công đặc biệt, khẩn cấp, các dự án đã hoàn thành nhưng chưa được bố trí đủ vốn, cũng như các dự án ODA, vốn vay ưu đãi nước ngoài và dự án PPP.
Quốc hội nhấn mạnh yêu cầu siết chặt kỷ luật tài chính - ngân sách, xử lý nghiêm các hành vi gây chậm trễ trong phân bổ, thực hiện và giải ngân vốn; đồng thời cá thể hóa trách nhiệm người đứng đầu trong trường hợp giải ngân chậm, gắn với đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ.
Trong bối cảnh chưa có kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030, việc phân bổ vốn năm 2026 ưu tiên cho các dự án chuyển tiếp từ giai đoạn 2021 - 2025, nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư, quy hoạch và các công trình trọng điểm theo chiến lược phát triển giai đoạn 2026 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Văn Sơn