QIA là quỹ đầu tư quốc gia của Qatar, được thành lập vào năm 2005 để quản lý tài sản và nguồn thu từ xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG), một trong những ngành công nghiệp chủ chốt của Qatar. QIA hiện là một trong những quỹ đầu tư quốc gia lớn nhất thế giới, với tổng tài sản quản lý khoảng 510 tỉ USD.
Các lãnh đạo hãng công nghệ như Elon Musk, Mark Zuckerberg, Sam Altman và Jeff Bezos hiện diện tại lễ nhậm chức Tổng thống Mỹ của ông Trump hôm 20.1 cho thấy chính quyền mới sẽ ủng hộ ngành công nghiệp này, theo Mohammed Al Hardan, người đứng đầu bộ phận công nghệ, truyền thông và viễn thông của QIA.
"Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu môi trường này không ủng hộ công nghệ. Hiện tại, đây có lẽ là một trong những môi trường công nghệ tốt nhất mà chúng ta từng thấy ở Mỹ", Mohammed Al Hardan bình luận trong một cuộc phỏng vấn tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở thị trấn Davos (Thụy Sĩ).
QIA là một nhà đầu tư lớn vào công nghệ Mỹ và đã tham gia vào vòng gọi vốn trị giá 6 tỉ USD cho xAI, công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo (AI) của Elon Musk, vào năm ngoái. Gần đây bổ nhiệm cựu giám đốc khu vực châu Mỹ làm giám đốc điều hành, QIA sẽ có thêm sức mạnh tài chính trong những năm tới khi Qatar đẩy mạnh xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng.
QIA có thể quan tâm đến việc đầu tư vào một liên doanh như Stargate, được công bố hôm 21.1 trong giữa OpenAI, SoftBank và Oracle. Stargate đặt mục tiêu đầu tư 500 tỉ USD cho cơ sở hạ tầng liên quan đến AI.
"Chúng tôi có một đội ngũ thuộc quỹ đã dành thời gian cùng chúng tôi để tìm hiểu về các trung tâm dữ liệu và xem xét tất cả cơ hội này. Vì vậy, đây có thể là một cơ hội cho chúng tôi", Mohammed Al Hardan cho hay.
Ông nói thêm rằng việc đầu tư vào AI đòi hỏi nguồn vốn khổng lồ, nhưng chính điều này mang lại cơ hội tốt cho các quỹ có nhiều tiền như QIA và các quỹ đầu tư quốc gia khác.
"Chúng tôi đang chứng kiến vòng gọi vốn A và B lên tới hàng tỉ USD và điều này thực sự chưa từng có trong đầu tư mạo hiểm", Mohammed Al Hardan nhấn mạnh.
Hôm 21.1 tại Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump đã công bố khoản đầu tư của khu vực tư nhân lên tới 500 tỉ USD để tài trợ cho cơ sở hạ tầng trí AI, nhằm giúp Mỹ vượt qua Trung Quốc và các quốc gia đối thủ trong lĩnh vực công nghệ quan trọng với doanh nghiệp.
Trump nói OpenAI (công ty khởi nghiệp tạo ra ChatGPT), SoftBank (tập đoàn Nhật Bản hoạt động trong nhiều lĩnh vực như công nghệ, viễn thông, đầu tư mạo hiểm và AI) và Oracle (tập đoàn Mỹ nổi tiếng với các sản phẩm phần mềm, dịch vụ điện toán đám mây và cơ sở dữ liệu) đang lên kế hoạch cho một liên doanh có tên Stargate, mà ông cho biết sẽ xây dựng các trung tâm dữ liệu và tạo ra hơn 100.000 việc làm tại Mỹ.
Ba công ty này, cùng với các nhà tài trợ vốn khác của Stargate, đã cam kết 100 tỉ USD để triển khai ngay lập tức, với khoản đầu tư còn lại dự kiến sẽ diễn ra trong 4 năm tới.
Masayoshi Son (Giám đốc điều hành SoftBank), Sam Altman (Giám đốc điều hành OpenAI) và Larry Ellison (Chủ tịch Oracle) đã tham gia cùng ông Trump tại Nhà Trắng trong buổi ra mắt Stargate.
Larry Ellison nói tại cuộc họp báo rằng trung tâm dữ liệu đầu tiên của dự án này đang được xây dựng tại bang Texas (Mỹ). Ông cho biết sẽ xây dựng 20 trung tâm dữ liệu, mỗi cái rộng nửa triệu feet vuông (khoảng 4,6451 ha). Chủ tịch Oracle nói dự án có thể cung cấp năng lượng cho AI để phân tích hồ sơ sức khỏe điện tử và giúp bác sĩ chăm sóc bệnh nhân của họ.
Lãnh đạo ba công ty đã ghi nhận công lao của ông Trump cho sự kiện này. "Chúng tôi sẽ không quyết định làm điều này nếu ngài không thắng cử", Masayoshi Son nói với Tổng thống Trump.
"Để AGI (trí tuệ nhân tạo tổng quát) được phát triển tại đây, chúng tôi sẽ không thể làm điều này nếu không có ngài, thưa Tổng thống", Sam Altman cho hay.
AGI là dạng AI có khả năng hiểu, học hỏi và thực hiện các nhiệm vụ đa dạng một cách linh hoạt, giống hay vượt trội con người. Không giống AI hẹp, vốn chỉ giỏi trong một lĩnh vực cụ thể (như nhận dạng giọng nói hoặc hình ảnh), AGI có khả năng áp dụng kiến thức và kỹ năng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ đó giải quyết các vấn đề phức tạp một cách tự chủ và sáng tạo. OpenAI định nghĩa AGI là "một hệ thống có tính tự chủ cao, vượt trội hơn con người ở hầu hết công việc có giá trị kinh tế".
Nguồn tin quen thuộc với thỏa thuận này cho biết Stargate là liên doanh được cấu trúc như một thực thể mới, trong đó OpenAI có cổ phần, quyền quản trị và quyền kiểm soát hoạt động. Thực thể này sẽ có một hội đồng quản trị riêng do các thành viên sáng lập bổ nhiệm và giám đốc điều hành riêng, nguồn tin này nói. Liên doanh này cũng sẽ có các nhà đầu tư khác, gồm cả công ty MGX của UAE.
Microsoft, cùng với Nvidia và Arm Holdings, sẽ là "đối tác công nghệ" trong liên doanh mới, nhưng không được liệt kê là nhà tài trợ vốn chủ sở hữu. Masayoshi Son sẽ là Chủ tịch hội đồng quản trị của thực thể này, theo một tuyên bố từ OpenAI được đăng trên mạng xã hội X.
Tổng thống Trump phát biểu về cơ sở hạ tầng AI khi đứng cạnh Masayoshi Son, Larry Ellison và Sam Altman tại Nhà Trắng - Ảnh: Reuters
Không rõ liệu thông báo này có phải là một bản cập nhật cho một liên doanh đã được báo cáo trước đó hay không.
Tháng 3.2024, trang The Information đưa tin OpenAI và Microsoft đang lập kế hoạch cho một dự án trung tâm dữ liệu trị giá 100 tỉ USD, gồm cả một siêu máy tính AI cũng được gọi là Stargate, dự kiến ra mắt vào năm 2028.
“Làm điều đó để đạt được lợi nhuận”
QIA được thành lập vào năm 2005 để quản lý nguồn doanh thu của quốc gia từ khí đốt tự nhiên hóa lỏng, mà Qatar là một trong những nước xuất khẩu lớn nhất. Theo công ty tư vấn Global SWF, QIA là quỹ đầu tư quốc gia lớn thứ 8 trên thế giới.
QIA dự kiến sẽ thu được khoản lợi nhuận bất ngờ từ việc mở rộng sản lượng khí đốt khổng lồ của Qatar, có thể bổ sung hơn 30 tỉ USD vào nguồn thu ngân sách quốc gia, nghĩa là quy mô của quỹ có thể tăng mạnh trong những năm tới. Ngoài ra, nhu cầu chi tiêu trong nước của Qatar đang giảm dần sau FIFA World Cup 2022.
Bộ trưởng Tài chính Qatar cho biết trong một cuộc phỏng vấn riêng rằng việc thực hiện các giao dịch của QIA được thúc đẩy bởi "động cơ thương mại", đồng thời nhấn mạnh rằng quỹ này đã chấm dứt giai đoạn đầu tư vào các tài sản mang tính biểu tượng.
“Chúng tôi không đầu tư vào các công ty chỉ vì danh tiếng của họ hoặc vì bất kỳ lý do nào khác. Chúng tôi làm điều đó để đạt được lợi nhuận”, Ali Ahmed Al-Kuwari nói tại Davos.
Trước đây, QIA được biết đến với xu hướng đầu tư vào các tài sản mang tính biểu tượng, chẳng hạn cửa hàng bách hóa Harrods nổi tiếng ở London (thủ đô Anh). Những năm qua, quỹ này đã bơm tiền vào các lĩnh vực như công nghệ và chăm sóc sức khỏe.
QIA đã tìm cách đầu tư nhiều hơn vào Mỹ, một phần là để tái cân bằng danh mục đầu tư của mình khỏi châu Âu. Ali Ahmed Al-Kuwari cho biết: "Phần lớn các khoản phân bổ của QIA trong vài năm qua là ở Mỹ vì nền kinh tế này có hiệu suất tốt nhất thế giới".
Vài năm gần đây, QIA và các nhà đầu tư quốc gia khác ở Trung Đông đã nổi lên như những nhân tố chi phối trong lĩnh vực giao dịch toàn cầu. Tổng cộng, 5 quỹ đầu tư quốc gia do UAE, Qatar và Ả Rập Saudi kiểm soát đã chi 82 tỉ USD trong năm 2024, chiếm hơn 60% tổng đầu tư của các quỹ quốc gia có chủ quyền, theo Global SWF.
Sơn Vân