Đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi). Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN
Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) gồm 11 chương, 107 điều, có hiệu lực từ 1/7/2026.
Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi). Tiếp thu các ý kiến, Chính phủ đã thực hiện rà soát và nhận thấy dự thảo Luật được xây dựng phù hợp với Hiến pháp, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, các Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; bảo đảm chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; kế thừa, hoàn thiện quy định hiện hành, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế. Theo đó, dự thảo Luật đã có các quy định điều chỉnh đến các hoạt động hàng không dân dụng có yếu tố đặc thù về hiệu lực không gian, về chủ quyền quốc gia; đảm bảo thống nhất, đồng bộ với pháp luật về biển và biên giới.
Liên quan đến vận tải hàng không tầm thấp, tiếp thu các ý kiến, dự thảo Luật sử dụng thuật ngữ “tầm thấp” để phù hợp với các đề án, chiến lược, chính sách hiện nay của Đảng; đồng thời, bổ sung 01 điều giao Chính phủ quy định chi tiết hoạt động này, đảm bảo phù hợp với tình hình triển khai và xu hướng phát triển của thế giới khi đây là hoạt động mà đa số các quốc gia phát triển đều trong giai đoạn nghiên cứu, thử nghiệm.
Về nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, chuyển giao công nghệ, phát triển công nghiệp hàng không, dự thảo Luật đã có quy định cho phép ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực của hoạt động hàng không dân dụng để hỗ trợ, tăng cường chất lượng dịch vụ và hiệu quả. Các nội dung ý kiến sẽ tiếp tục được nghiên cứu bổ sung quá trình xây dựng các văn bản hướng dẫn Luật để bảo đảm khả thi, phù hợp với mục tiêu phát triển hàng không, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật.
Về đầu tư xây dựng cảng hàng không, công trình tại cảng hàng không, dự thảo Luật đã hoàn thiện quy định cho phép cơ quan có thẩm quyền được quyết định đầu tư, cho phép nhà đầu tư, doanh nghiệp “đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, mở rộng, bảo trì, khai thác công trình vào mục đích lưỡng dụng tại cảng hàng không trên đất quốc phòng, an ninh mà không phải chuyển quyền sử dụng đất, mục đích sử dụng đất” và bổ sung nguyên tắc đầu tư xây dựng cảng hàng không phải bảo đảm kết nối đồng bộ; bổ sung quy định cho phép khi thực hiện dự án đầu tư mở rộng, nâng cấp công trình tại cảng hàng không trên diện tích đất đã được nhà nước cho thuê thì không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư để đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn quy trình.
Về vận chuyển, trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người chuyển vận, dự thảo Luật đã được rà soát để đảm bảo tính đặc thù của pháp luật chuyên ngành hàng không trong hoạt động vận chuyển, tuân thủ nguyên tắc ưu tiên áp dụng Điều ước quốc tế, loại bỏ các nội dung trùng lặp với Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự; bổ sung quy định người vận chuyển phải chịu trách nhiệm về tính chính xác thông tin do mình công bố, thông báo; trách nhiệm giám sát việc thực hiện nghĩa vụ của người vận chuyển của Nhà chức trách hàng không.
Về an toàn hàng không và an ninh hàng không, Chính phủ chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng làm rõ nội dung, đối tượng phải xây dựng, triển khai hệ thống quản lý an toàn hàng không; cơ chế hoạt động của hệ thống thu thập đánh giá và xử lý dữ liệu an toàn hàng không...
Để phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, bảo vệ bí mật nhà nước, tuân thủ các quy định của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) về giám sát viên hàng không, dự thảo Luật quy định cho phép Nhà chức trách hàng không phối hợp với doanh nghiệp hàng không tổ chức đào tạo, tập huấn nghiệp vụ, tích lũy kinh nghiệm cho công chức thực hiện nhiệm vụ giám sát viên an toàn hàng không; cho phép giám sát viên an toàn hàng không khi tham gia đào tạo, tập huấn nghiệp vụ, tích lũy kinh nghiệm được hưởng thù lao, chế độ khác theo thỏa thuận để bảo đảm chặt chẽ, thống nhất với quy định của Luật Cán bộ, công chức.
Tiếp thu các ý kiến, quy định về Chương trình an ninh hàng không được 3 chỉnh lý theo hướng chỉ quy định Chương trình an ninh hàng không thuộc trách nhiệm xây dựng của Bộ Công an; không quy định về các chương trình an ninh hàng không thuộc trách nhiệm xây dựng của người khai thác cảng hàng không, người khai thác tàu bay... để phù hợp với tinh thần lập pháp mới...
Trước đó, tại các phiên thảo luận các đại biểu đã đánh giá cao việc dự án Luật đã tiếp cận toàn diện các vấn đề từ quản lý nhà nước đến an toàn, an ninh và trách nhiệm dân sự, đồng thời nhấn mạnh việc đưa nội dung bảo vệ môi trường và sử dụng SAF là cần thiết và kịp thời.
Theo đại biểu Tạ Đình Thi (Đoàn Hà Nội) ngành Hàng không là huyết mạch giao thông, đóng vai trò then chốt trong tăng trưởng kinh tế, kết nối thương mại và du lịch toàn cầu, song cũng là một trong những ngành khó giảm phát thải nhất. Toàn cầu, hàng không đóng góp khoảng 2–3% tổng lượng phát thải CO₂, trong khi ở Việt Nam, cùng với nhu cầu đi lại gia tăng nhanh, lượng phát thải khí nhà kính từ ngành này cũng đang tăng đáng kể — gây áp lực lên cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050./.
Thùy Dương - Bích Hồng/Bnews/vnanet.Vn