Quy định rõ trách nhiệm trong thực hiện kiến nghị kiểm toán

2 giờ trướcBài gốc

Tỷ lệ kiến nghị tài chính thực hiện bình quân đạt trên 80%

Báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề và chất vấn của Kiểm toán nhà nước (KTNN), Tổng KTNN Ngô Văn Tuấn nêu rõ, KTNN tập trung kiểm toán những vấn đề “nóng” được dư luận xã hội, cử tri quan tâm, những lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao, dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn trình bày Báo cáo. Ảnh: Hồ Long

Đồng thời, để tăng cường kiểm toán các nội dung liên quan đến quy hoạch, quản lý và sử dụng đất tại đô thị, KTNN đã lựa chọn các chủ đề tập trung đánh giá công tác quy hoạch, cấp phép xây dựng; việc quản lý, sử dụng nguồn thu từ đất; việc quản lý, sử dụng, sắp xếp lại và xử lý nhà, đất...

Đặc biệt, để tăng cường kiểm toán nội dung phòng, chống lãng phí, KTNN đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo thực hiện; yêu cầu qua mỗi cuộc kiểm toán phải xác định rõ hành vi, biểu hiện gây lãng phí, chỉ rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan; đồng thời kiến nghị biện pháp xử lý, khắc phục hậu quả.

KTNN cũng đặc biệt chú trọng kiểm soát việc thực thi công vụ, đạo đức nghề nghiệp và quy tắc ứng xử của kiểm toán viên nhà nước nhằm đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong ngành.

Tất cả các cuộc kiểm toán đều được kiểm soát chất lượng 100%; đồng thời tổ chức nhiều cuộc thanh tra, kiểm soát trực tiếp tại các đoàn kiểm toán. Ngành đã và đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động; coi “chất lượng và đạo đức công vụ” là phương châm hành động, là chuẩn mực cốt lõi được quán triệt và thực hiện xuyên suốt trong mọi hoạt động của KTNN.

Tổng KTNN cũng cho biết, kết quả kiểm toán cho thấy còn một số tồn tại, hạn chế.

Cụ thể, trong chi thường xuyên phân bổ dự toán còn chậm, nhiều lần, chưa sát thực tế; có trường hợp phân bổ khi chưa đủ điều kiện, dẫn đến không giải ngân được, phải hủy dự toán; có nơi phân bổ vượt định mức; sử dụng kinh phí không đúng mục đích…

Đánh giá cao nội dung Báo cáo của KTNN đã phản ánh toàn diện việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội khóa XIV, XV về giám sát chuyên đề và chất vấn, ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (TP. Hồ Chí Minh) nhận thấy, sự nỗ lực rất lớn của KTNN trong tăng cường kỷ luật, kỷ cương, tài chính, ngân sách và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo yêu cầu của Quốc hội. Nhiều kết quả nổi bật đã được ghi nhận, tỷ lệ kiến nghị tài chính thực hiện bình quân đạt trên 80%. Cùng với đó, nhiều văn bản pháp luật, cơ chế, chính sách đã được sửa đổi theo kiến nghị của KTNN.

“Đặc biệt năm 2024 và 2025, KTNN đã chủ động chuyển 7 vụ việc có dấu hiệu vi phạm cho cơ quan điều tra, thể hiện rõ tinh thần không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Những kết quả đó góp phần củng cố niềm tin của cử tri vào vai trò giám sát tối cao của Quốc hội và cơ quan kiểm toán quốc gia”, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng nhấn mạnh.

Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa KTNN và cơ quan thanh tra, điều tra

Song, từ phân tích dữ liệu trong báo cáo, đại biểu cho rằng, nhiều kiến nghị sửa đổi cơ chế, chính sách còn chậm được thực hiện. Một số kiến nghị của KTNN liên quan đến sửa đổi, ban hành văn bản quản lý ở địa phương còn tồn đọng, kéo dài. Thực trạng này đặt ra yêu cầu hoàn thiện quy định về trách nhiệm giải trình của cơ quan soạn thảo và cơ quan chịu trách nhiệm thực hiện kiến nghị của kiểm toán, tạo cơ chế gánh trách nhiệm cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu.

ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Đại biểu cũng chỉ rõ, Báo cáo cho thấy công tác quản lý, sử dụng đất đai, tài sản công tại nhiều địa phương còn tồn tại phổ biến và lặp lại qua nhiều năm. Việc giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, miễn giảm tiền thuê đất không đúng đối tượng, chậm cấp giấy chứng nhận, hồ sơ pháp lý không đầy đủ, để đất hoang hóa, bị lấn chiếm, sử dụng đất sai mục đích... vẫn xuất hiện tại nhiều đơn vị được kiểm toán.

Điều này cho thấy, hiệu lực kiến nghị của kiểm toán còn chưa tương xứng và việc khắc phục sau kiểm toán chưa tạo được chuyển biến đồng bộ, kịp thời. Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị, Quốc hội cần yêu cầu các địa phương có tỷ lệ tồn đọng kiến nghị cao phải báo cáo giải trình định kỳ trước UBTVQH.

Mặt khác, việc thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán vẫn còn hạn chế về tiến độ. Đến ngày 30/9/2025, tỷ lệ thực hiện kiến nghị kiểm toán của năm liền trước mới đạt 58%, kiến nghị về kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân mới đạt 22,5%. Điều này cho thấy, tính răn đe của kết luận kiểm toán chưa đủ mạnh, cơ chế giám sát liên thông giữa các cơ quan có thẩm quyền còn phân tán; đặc biệt cần tăng cường công khai các tổ chức, cá nhân không thực hiện kiến nghị như quy định tại Nghị quyết số 141 của Quốc hội.

Từ những tồn tại nêu trên, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề nghị, cần tiếp tục hoàn thiện pháp luật về KTNN, nhất là Luật Kiểm toán nhà nước (sửa đổi) dự kiến giai đoạn 2027-2030, theo hướng tăng quyền tiếp cận dữ liệu, tăng tính ràng buộc của kết luận kiểm toán, đặc biệt là quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan trong thực hiện kiến nghị. Việc đồng bộ chuẩn mực kiểm toán mới phải gắn với ứng dụng mạnh mẽ phân tích dữ liệu lớn và kiểm toán số nhằm giảm phụ thuộc vào hồ sơ giấy, tăng khả năng phát hiện sai phạm.

Toàn cảnh phiên thảo luận Hội trường sáng 3/12. Ảnh: Hồ Long

Đại biểu cũng cho rằng, Quốc hội cần yêu cầu các bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch riêng về khắc phục tồn tại qua kiểm toán, có lộ trình chi tiết theo từng nhóm kiến nghị, tăng cường chế tài đối với đơn vị chậm thực hiện, kéo dài hoặc không giải trình được nguyên nhân.

Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa KTNN và các cơ quan thanh tra, điều tra, kiểm tra của Đảng, Nhà nước, đặc biệt trong chia sẻ cơ sở dữ liệu và xử lý các dấu hiệu vi phạm ngay trong quá trình kiểm toán. KTNN đã bước đầu ứng dụng AI để phân tích dữ liệu tại các gói thầu số hóa và kết quả thử nghiệm cho thấy AI có thể chỉ ra sai lệch khối lượng vượt dự toán rất nhanh. Đây là hướng đi đúng và cần nhân rộng các lĩnh vực có rủi ro cao như đầu tư công, đất đai, môi trường và chuyển đổi số.

Với tinh thần trách nhiệm và xây dựng của KTNN, các đại biểu đề nghị, Quốc hội tiếp tục tạo điều kiện về thể chế nguồn lực và cơ chế phối hợp liên ngành để KTNN thực hiện tốt hơn vai trò trụ cột trong hệ thống kiểm soát quyền lực tài chính công hướng tới quản trị quốc gia minh bạch, hiện đại và liêm chính.

Minh Trang

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/quy-dinh-ro-trach-nhiem-trong-thuc-hien-kien-nghi-kiem-toan-10400589.html