Quỹ nhà ở quốc gia: Hy vọng mới cho người thu nhập thấp

11 giờ trướcBài gốc

Nhu cầu về nhà ở giá rẻ, nhà ở xã hội trên thị trường rất lớn. Ảnh minh họa

Hiện nay tỷ lệ dân số đô thị chiếm khoảng 40% và sẽ tăng lên 45% vào năm 2030, đòi hỏi mỗi năm phải tăng thêm khoảng 70 triệu m2 nhà ở đô thị.

Bộ Xây dựng

Giải pháp cấp bách cho an cư

Mới đây, tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu định hướng nghiên cứu thành lập quỹ nhà ở quốc gia nhằm phát triển nhà giá rẻ tại các đô thị lớn. Thực hiện chỉ đạo định hướng của Tổng Bí thư, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, Thủ tướng Chính phủ đã giao các Bộ, ngành chức năng nghiên cứu thành lập quỹ này ngay trong tháng 3.

Đánh giá về chính sách này, TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh - cho rằng, hiện nay trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ, giá bất động sản tăng cao trong khi mức thu nhập của người dân vẫn còn hạn chế, khiến nhiều người dân, nhất là những người có thu nhập trung bình, thấp, người trẻ, khó có cơ hội tạo lập chốn an cư. Do đó, việc thành lập quỹ nhà ở quốc gia không chỉ là một giải pháp mang tính thời điểm mà còn là một hướng đi chiến lược đóng vai trò lớn trong việc đảm bảo an sinh xã hội, giải quyết vấn đề an cư và ổn định cuộc sống cho người dân có thu nhập trung bình, thấp tại các đô thị, nhất là tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh… Bên cạnh đó, với việc hình thành quỹ này, kéo theo đó sẽ bổ sung nguồn cung nhà ở giá rẻ cung cấp cho thị trường, từ đó góp phần thúc đẩy phát triển bền vững thị trường bất động sản, kéo giảm sự chênh lệch giữa phân khúc nhà ở cao cấp và nhà ở giá rẻ trên thị trường, hiện đang khá lớn như hiện nay.

Đồng quan điểm trên, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh - chia sẻ, phân khúc nhà ở đáp ứng nhu cầu của phần lớn người dân là phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở thương mại vừa túi tiền, tuy nhiên hiện nay nguồn cung về loại hình nhà ở này rất hạn chế trên thị trường. Đơn cử như tại TP. Hồ Chí Minh, theo một số khảo sát, từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn Thành phố đã không còn căn hộ giá dưới 25 triệu đồng/m2. Giá trung bình căn hộ mở bán mới trên địa bàn khoảng 50 triệu đồng/m2 và luôn có xu hướng tăng. Điều này làm gia tăng khoảng cách giữa nhu cầu thực tế và khả năng chi trả của đại đa số người dân. “Nhiều năm qua, Hiệp hội đã nhiều lần kiến nghị xây dựng một chiến lược phát triển nhà ở thương mại giá vừa túi tiền, đồng thời đẩy mạnh phân khúc nhà ở xã hội. Việc thành lập quỹ nhà ở quốc gia sẽ giúp điều phối các nguồn vốn để thúc đẩy phát triển nhà ở giá rẻ, đáp ứng nhu cầu về nhà ở của người dân có thu nhập trung bình, thấp” - ông Châu nói.

Từ góc nhìn chính sách, kiến trúc sư Phạm Hoàng Phương - Viện Kiến trúc Quốc gia, Bộ Xây dựng - cho biết, nhìn ra thế giới có thể thấy mô hình quỹ nhà ở quốc gia đã được nhiều nước nghiên cứu áp dụng và đem lại hiệu quả tốt. Đơn cử, Singapore là một trong những quốc gia Đông Nam Á giải quyết thành công nhất chương trình nhà ở cho người thu nhập thấp trên cơ sở giải quyết đồng thời 2 vấn đề là đầu tư xây dựng quỹ nhà ở giá rẻ dồi dào tại đô thị, phần lớn do cơ quan chuyên trách của nhà nước đảm nhiệm và triển khai mô hình quỹ tín dụng cho vay mua nhà. “Đây là một mô hình rất thành công tại Singapore trong mấy chục năm qua, giúp đông đảo người dân của quốc đảo này, nhất là những người trẻ, có nhà ở tại một trong những nơi đắt đỏ nhất thế giới về bất động sản” - ông Phương chia sẻ.

Huy động nhiều nguồn lực để tạo nguồn vốn dài hạn bền vững

Với những tác động tích cực từ việc xây dựng quỹ nhà ở quốc gia cùng với việc Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành chức năng khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện việc xây dựng quỹ này đang mở ra “cánh cửa” mới giúp những người có thu nhập trung bình, thấp gia tăng cơ hội tạo lập chốn an cư. Để hiện thực hóa mục tiêu này, giới chuyên gia đã có nhiều “hiến kế”.

TS. Võ Trí Thành cho rằng, để quỹ nhà ở quốc gia vận hành hiệu quả và phát triển bền vững, yếu tố nguồn vốn là vấn đề cốt lõi. Theo đó, nguồn vốn có thể đến từ nhiều kênh khác nhau, trong đó nguồn lực từ ngân sách nhà nước sẽ đóng vai trò là “vốn mồi” - yếu tố then chốt để quỹ vận hành. Đây là nguồn vốn nền tảng giúp kích thích, thu hút sự tham gia của các thành phần kinh tế khác vào quá trình phát triển của quỹ. Cùng với đó, vốn từ khu vực doanh nghiệp tư nhân cũng là nguồn lực rất quan trọng, có thể huy động thông qua các hình thức như hợp tác công - tư hoặc doanh nghiệp bất động sản đầu tư trực tiếp vào các dự án nhà ở giá rẻ.... Ngoài ra, nguồn vốn quốc tế cũng là một kênh quan trọng cần được tính đến, theo đó, việc tận dụng nguồn vốn vay ưu đãi từ các tổ chức tài chính quốc tế hoặc nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (vốn ODA) sẽ giúp giảm áp lực lên ngân sách nhà nước và đảm bảo nguồn lực dài hạn cho phát triển nhà ở giá rẻ.

Song song với việc huy động vốn, theo ông Lê Hoàng Châu, cách thức vận hành quỹ sao cho đến đúng đối tượng và đúng mục đích cũng là một vấn đề rất quan trọng. Các khoản vay ưu đãi từ quỹ cần được thiết kế linh hoạt để phù hợp với khả năng chi trả của các nhóm đối tượng được thụ hưởng, kèm theo những quy định rõ ràng để đảm bảo nguồn lực từ quỹ không sử dụng sai mục đích, tránh tình trạng trục lợi chính sách. Mặt khác, nhà ở giá rẻ phải đi kèm với các cơ chế kiểm soát giá bán và quyền sở hữu để tránh tình trạng đầu cơ. Việt Nam có thể áp dụng mô hình thuê mua nhà hoặc quy định về thời gian sở hữu tối thiểu để đảm bảo quỹ nhà ở giá rẻ không bị lợi dụng vào mục đích đầu cơ.

Ngoài ra, theo các chuyên gia, một quỹ tài chính lớn như quỹ nhà ở quốc gia cần có cơ chế giám sát chặt chẽ, minh bạch, để tránh tình trạng thất thoát, lãng phí, phân phối hiệu quả các khoản vay hỗ trợ đối với dự án đầu tư xây dựng nhà giá rẻ cũng như người mua nhà... Các nước đã áp dụng cơ chế công khai danh sách thụ hưởng, kiểm toán định kỳ và có chế tài xử lý nghiêm minh đối với các trường hợp lợi dụng chính sách. Việt Nam cũng cần thiết lập cơ chế giám sát minh bạch, tạo niềm tin cho xã hội khi triển khai quỹ./.

TUẤN MINH

Nguồn Kiểm Toán : http://baokiemtoan.vn/quy-nha-o-quoc-gia-hy-vong-moi-cho-nguoi-thu-nhap-thap-38947.html