Quỹ nhà ở quốc gia: Mở cánh cửa an cư cho người dânBài 1: Chật vật với giấc mơ nhà giá rẻ

6 giờ trướcBài gốc

Một dự án nhà ở xã hội tại huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Ảnh: Quang Vinh.

Giá nhà tại các đô thị lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh vẫn đang neo ở mức cao kỷ lục, vượt xa khả năng chi trả của nhiều người lao động dựa trên thu nhập bình quân. Dường như, giấc mơ sở hữu một căn hộ đã ở rất xa tầm tay đối với nhiều người.

Mua nhà ở... trong mơ

Từ năm 2022 trở lại đây, nguồn cung căn hộ bị thiếu khiến giá nhà tăng phi mã. Theo khảo sát của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), trong năm 2023 tại Hà Nội không còn căn hộ dưới 35 triệu đồng/m2. Năm 2024 không còn căn hộ dưới 50 triệu đồng/m2. Thậm chí cũng không có dự án NOXH mới nào có giá dưới 25 triệu đồng/m2.

Chị Đặng Thị Văn (xã Tiên Dương, huyện Đông Anh, Hà Nội) ngại ngần chia sẻ về công việc cũng như hoàn cảnh của mình. Ly thân chồng hơn 10 năm nay, một mình nuôi hai người con trai, chị Văn chọn giải pháp về ở cùng nhà với bố mẹ đẻ và đi làm công nhân ở Công ty Cổ phần giày Đông Anh. Hàng tháng, sau khi trừ chi phí cho bản thân, phụ thêm 5 triệu đồng cho ông bà ngoại nuôi con, chị chỉ tiết kiệm được 1,2 triệu đồng/ tháng. “Ở chung rất gò bó và bất tiện đủ thứ, nhưng hoàn cảnh của mình chỉ được như vậy, nghĩ đến việc có một căn nhà riêng là quá xa xỉ. Hằng ngày tôi vẫn nghe tin tức, năm nay NOXH được xây nhiều, ở huyện Đông Anh cũng có dự án lớn sắp mở xây nhưng mà không biết lấy tiền đâu mà mua. Giá nhà hiện tại toàn lên đến vài tỷ đồng thì chỉ có mua nhà ở trong mơ” – chị Văn chia sẻ.

Gia đình anh Anh Thái - chị Lê Hương (quê ở Nghệ An), lập nghiệp ở Hà Nội gần 20 năm nay tiết kiệm được hơn 1,5 tỷ đồng nhưng phải chọn phương án mua nhà không có sổ đỏ ở khu đô thị HH Linh Đàm (Hoàng Mai) thay vì đi thuê nhà hàng tháng 7-8 triệu đồng.

Anh Thái cho biết, thu nhập của anh hơn 13 triệu đồng/ tháng, còn thu nhập của vợ anh – chị Hương chỉ khoảng 7 triệu đồng/ tháng. Với tổng thu nhập trên dưới 20 triệu đồng/ tháng, sau hơn 18 năm thuê trọ ở Đình Thôn, Mỹ Đình, Hà Nội hai anh chị may mắn mua được nhà từ 2 năm trước. Chứ để 1,5 tỷ đồng tiết kiệm đến bây giờ thì không thể mua nổi.

Khoảng 1 năm trở lại đây, dù các địa phương đã đẩy mạnh phát triển NOXH nhưng để mua được NOXH vẫn là giấc mơ xa vời với người lao động.

Tại Hà Nội, thời gian qua khan hiếm nghiêm trọng nhà ở dưới 3 tỷ đồng. Bà Hồ Thị Thu Mai – Giám đốc Nhà ở Ngay, Thành viên CTCP Đất Xanh miền Bắc cho biết, tại quận Hoàng Mai (Hà Nội), các dự án có giá dưới 3 tỷ đồng/căn hộ chỉ còn lác đác quanh khu vực Mường Thanh, Thanh Hà… nhưng hầu hết chưa có sổ đỏ. Tương tự tại quận Thanh Trì chỉ còn một số dự án chung cư mới như Tecco Garden, Tecco Sky, Hồng Hà Eco City... có mức giá từ 2,8 – 3,3 tỷ đồng.

Nói về thực trạng người lao động khó tiếp cận nhà ở tại các thành phố lớn, ông Nguyễn Quốc Anh - Phó Tổng giám đốc Batdongsan.com.vn nêu: Thời điểm năm 2004, một cá nhân thuộc thế hệ 7X mất khoảng 31,3 năm thu nhập để mua được một căn chung cư (60m2) giá 0,6 tỷ đồng, trong điều kiện lãi suất huy động là 7,4%. Sau 10 năm, số năm thu nhập để một cá nhân thuộc thế hệ 8X mua được căn hộ như trên là 22,7 năm. Giá căn hộ đã tăng lên 1,5 tỷ đồng trong khi lãi suất huy động giảm còn 6%.

Với việc phát triển Quỹ nhà ở quốc gia, kỳ vọng nguồn cung nhà ở xã hội sẽ được gia tăng mạnh mẽ trong thời gian tới. Ảnh: Quang Vinh.

Vẫn rất hạn chế nguồn cung

Việc phát triển NOXH được Chính phủ hết sức quan tâm. Thủ tướng Chính phủ mới đây đưa ra yêu cầu trong tháng 3, chậm nhất trong tháng 4/2025 các địa phương phải quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch NOXH phù hợp, chậm nhất trong quý II/2025 phải xong, nếu vướng mắc thì đề xuất. Bộ Xây dựng rà soát lại tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức liên quan NOXH (như chiều cao, vật liệu xây dựng…). Đặc biệt Quỹ nhà ở quốc gia (hoàn thành trong tháng 3); phê duyệt danh sách người được mua, thuê mua, thuê NOXH trên cơ sở dữ liệu dân cư tích hợp với các tiêu chuẩn, tiêu chí; cơ chế hỗ trợ giải phóng mặt bằng của địa phương; huy động nguồn lực xã hội, người dân, hợp tác công tư.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, riêng trong năm 2024, cả nước có 28 dự án với quy mô 20.284 căn đã hoàn thành; 23 dự án với quy mô 25.399 căn đã được cấp phép, khởi công xây dựng; số lượng dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư là 113 dự án, tương đương 142.450 căn. Có 26 dự án với quy mô 27.819 căn đã được cấp phép, khởi công xây dựng. Đến nay có 103 dự án với quy mô 66.755 căn đã hoàn thành.

Theo báo cáo của các địa phương tính đến thời điểm hiện tại có 37/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia Chương trình với tổng số là 90 dự án, tổng số tiền giải ngân theo Chương trình 120.000 tỷ đồng là 2.845 tỷ đồng.

TS Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam đánh giá, dù các luật quan trọng như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản đã được sửa đổi và có hiệu lực; các quy trình, thủ tục đầu tư cũng đã được rút gọn khá nhiều, song trong việc phát triển NOXH hiện nay còn một số nhóm vấn đề tồn tại vướng mắc.

Đầu tiên là quỹ đất. Nếu là quỹ đất của doanh nghiệp thì chắc chắn doanh nghiệp không mặn mà đưa vào vì lợi nhuận làm NOXH thấp. Cùng quỹ đất đó, người ta làm nhà ở thương mại sẽ có lợi nhuận hơn nhiều.

Loại hình nhà ở này phát triển là để dành cho các đối tượng chính sách, nên các địa phương phải tạo được quỹ đất. Phải có quy hoạch, quỹ đất đầy đủ thì mới làm được. Còn đối với quỹ đất 20% trong các dự án nhà ở thương mại phải dành ra để làm NOXH thì chính quyền các địa phương cũng chưa làm quyết liệt. Vướng mắc về quỹ đất là một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay.

Về mặt quy trình thì hiện nay luật cũng đã cho phép rút ngắn rất nhiều. Tuy nhiên, đây lại là câu chuyện liên quan đến trách nhiệm của nhiều cơ quan nhà nước. Chẳng hạn, quy trình rút ngắn, thì các cơ quan thẩm định, xét duyệt dự án sẽ lại phải kiểm tra kỹ, thẩm định kỹ. Họ không dám kiểm tra theo kiểu cho nhanh, cho xong để rút ngắn thời gian. Thế cho nên, vấn đề này cần phải có một thông tư hướng dẫn cụ thể.

Ông Đậu Minh Thanh – Chủ tịch HĐTV Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà đô thị (HUD) phân tích, hiện nay, quy định về trình tự thủ tục, thời gian để phát triển 1 dự án NOXH là khá phức tạp. HUD kiến nghị: Chính phủ xem xét, xây dựng các quy định, cơ chế ưu tiên cho phát triển các dự án NOXH thông qua việc rút ngắn các trình tự thủ tục, thời gian thực hiện các trình tự thủ tục ở một số bước. Chẳng hạn áp dụng phương thức chỉ định thầu đối với các dự án đã có nhà đầu tư đáp ứng đầy đủ điều kiện (có thể theo xếp hạng các nhà đầu tư theo thang điểm thông qua việc đánh giá hồ sơ năng lực, kinh nghiệm ở bước mời quan tâm hoặc theo quy mô các dự án NOXH). Hoặc rút ngắn quy trình đấu thầu bằng cách nâng cao năng lực, trách nhiệm bên mời thầu nhằm giảm bớt các thủ tục, thời gian không cần thiết...

Vị này cũng cho biết, tại một số địa phương có quỹ đất xây dựng NOXH rất lớn thuộc diện bàn giao lại cho địa phương thực hiện theo Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án phát triển Khu đô thị, Khu nhà ở.

Trong khi đó các địa phương còn hạn chế về nguồn lực cũng như vướng mắc thủ tục đầu tư nên việc đưa quỹ đất trên vào sử dụng rất chậm, gây lãng phí nguồn lực.

Theo chia sẻ của bà Đặng Thị Kim Oanh - Chủ tịch Kim Oanh Group, Kim Oanh Group đang chuẩn bị triển khai dự án NOXH trong tháng 3 này, đã làm việc với ngân hàng và ban đầu được chấp thuận lãi suất 6,1%/năm trong 10 năm. Tuy nhiên, khi gửi văn bản thì lại ghi là 6 tháng điều chỉnh một lần. Với chính sách này người mua nhà sẽ rất hoang mang không biết sau 6 tháng có tăng hay không. Vì vậy phần chính sách hỗ trợ lãi suất cho người mua NOXH cần có sự ổn định, ít nhất là trong 10 năm để người mua yên tâm.

Ông Dương Đức Tuấn.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn: Cần phải rà soát quy trình, giao cho Bộ Xây dựng hay Bộ Tài chính đưa ra một quy trình liên quan đến dự án đầu tư NOXH, cũng như là đấu thầu. Làm sao rút thời gian về khoảng 3 tháng, 6 tháng thì sẽ đảm bảo nguồn lực để chuẩn bị cho NOXH lớn hơn.

Ông Nguyễn Văn Sinh.

Tại Hội nghị toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội diễn ra vào ngày 6/3, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Xây dựng nghiên cứu, chủ trì xây dựng Nghị quyết thí điểm về cơ chế, chính sách đặc thù về phát triển NOXH, bao gồm chính sách lựa chọn chủ đầu tư dự án NOXH không thông qua đấu thầu và một số chính sách tháo gỡ vướng mắc trong phát triển NOXH.

(Còn nữa)

T. Hằng – P.Vân

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/quy-nha-o-quoc-gia-mo-canh-cua-an-cu-cho-nguoi-dan-bai-1-chat-vat-voi-giac-mo-nha-gia-re-10301230.html