Sáng 26/12, tại Hà Nội, Cục Điện lực (Bộ Công Thương) tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026.
Ngành điện giữ vững an ninh năng lượng
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương Lê Mạnh Hùng nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của Cục Điện lực, đơn vị giữ vị trí cốt lõi trong ngành năng lượng và ngành Công Thương; đồng thời bày tỏ vinh dự được kế thừa và tiếp nối sự chỉ đạo của nguyên Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên và Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long trong công tác lãnh đạo, điều hành.
Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương Lê Mạnh Hùng. Ảnh: Cấn Dũng
Theo Quyền Bộ trưởng, việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia là nhiệm vụ cũng như sứ mệnh rất quan trọng của ngành năng lượng, đặc biệt trong bối cảnh đất nước vừa phải đảm bảo mục tiêu về an ninh năng lượng quốc gia và thực hiện cam kết về giảm phát thải, cam kết đảm bảo COP26 theo xu hướng dịch chuyển năng lượng trong bối cảnh cụ thể của cấu trúc và trình tự phát triển kinh tế của đất nước.
“Tuy nhiên, trong những năm qua, ngành Công Thương, ngành năng lượng, đặc biệt là ngành điện có vai trò rất quan trọng trong việc duy trì an ninh năng lượng, an ninh điện. Đặc biệt, năm 2025 trong điều kiện rất khó khăn của thực tiễn cực đoan, chúng ta đã thực hiện nhiều việc lớn của đất nước. Mục tiêu không thay đổi nhưng mô hình và quản trị thay đổi, do đó, chúng ta phải ứng phó rất nhanh”, Quyền Bộ trưởng nói.
Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, chúng ta cũng đã hoàn thành rất nhiều nội dung bao trùm đảm bảo an ninh năng lượng, đặc biệt là lĩnh vực điện. Điện thương phẩm, bao gồm nhập khẩu 322,8 tỷ kWh. Đây là một kết quả rất đáng ghi nhận. Thành quả này có đóng góp quan trọng của Cục Điện lực, các doanh nghiệp trong lĩnh vực điện lực và các đơn vị liên quan.
Thay mặt lãnh đạo Bộ, Quyền Bộ trưởng Lê Mạnh Hùng biểu dương, đánh giá cao tinh thần trách nhiệm và sự nỗ lực rất lớn của tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong toàn đơn vị.
Đánh giá kết quả nổi bật trong năm 2025, Quyền Bộ trưởng Lê Mạnh Hùng nhấn mạnh: Thứ nhất, công tác xây dựng thể chế và quản lý nhà nước trong lĩnh vực điện lực đã được triển khai với khối lượng lớn, đặc biệt là sự thay đổi rõ nét về văn hóa xử lý công việc theo hướng nhanh, quyết liệt. Qua đó, kịp thời ban hành các cơ chế, chính sách tạo động lực mạnh mẽ cho ổn định và phát triển hệ thống điện.
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Cấn Dũng
Thứ hai, bảo đảm cung ứng điện và vận hành hệ thống điện trong bối cảnh nhiều khó khăn, vừa giữ vững an ninh năng lượng, vừa đáp ứng đủ nguồn cung, không để xảy ra đứt gãy, đồng thời điều hành giá điện phù hợp với khả năng chịu đựng của người dân và doanh nghiệp.
Thứ ba, dù Quy hoạch điện VIII được điều chỉnh nhưng việc triển khai được thực hiện rất nhanh và kịp thời. Cục Điện lực cũng chủ trì, tham mưu cho lãnh đạo Bộ để triển khai các đoàn kiểm tra, siết chặt kỷ cương trong triển khai quy hoạch điện.
Thứ tư, về thị trường điện và cơ chế giá điện. Theo Quyền Bộ trưởng, đây là vấn đề hết sức nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến quyền lợi của đa số các thành phần trong xã hội. Tuy nhiên, có thể thấy trong thời gian qua, chúng ta đã xử lý được vấn đề này tương đối tốt.
Quyền Bộ trưởng ghi nhận và cảm ơn sự đồng hành của các cơ quan truyền thông trong việc thông tin đúng, trúng bản chất vấn đề, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục củng cố công tác truyền thông và thống nhất thông điệp chung trong toàn Bộ và lĩnh vực thực hiện thời gian tới.
Thứ năm, công tác sắp xếp, tinh gọn tổ chức được triển khai nhanh, ổn định. Cục Điện lực duy trì tốt hoạt động, không để gián đoạn công việc.
Nâng cao hiệu quả quản trị hệ thống điện
Cũng tại hội nghị, Quyền Bộ trưởng đã giải đáp những kiến nghị, trên cơ sở báo cáo và các tham luận. Theo đó, nhóm thứ nhất, lãnh đạo Bộ Công Thương đề nghị tiếp tục quan tâm chỉ đạo, tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị có liên quan. Đề nghị tiếp tục xây dựng và củng cố văn hóa phối hợp công tác, cả theo chiều ngang giữa các Cục, Vụ, cũng như giữa các đơn vị thuộc Bộ với các doanh nghiệp. Đây là yêu cầu tất yếu, đòi hỏi phải có những giải pháp tốt hơn nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp trong thời gian tới.
Toàn cảnh Hội nghị tổng kết công tác năm 2025, triển khai nhiệm vụ năm 2026 của Cục Điện lực. Ảnh: Cấn Dũng
Nhóm thứ hai, tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm của các đơn vị chuyên môn, tạo điều kiện để các Cục chủ động hơn trong công tác tham mưu xây dựng chính sách, quản lý chuyên ngành và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh trong thực tiễn.
Nhóm thứ ba, liên quan đến việc quan tâm bố trí nguồn lực cho công tác nghiên cứu, xây dựng chính sách và chuyển đổi số trong quản lý ngành điện. Trong bối cảnh khối lượng công việc ngày càng lớn, yêu cầu xử lý nhanh và thường xuyên hơn, Quyền Bộ trưởng bày tỏ sự đồng tình cao với nội dung đề xuất nêu trên.
Tại hội nghị, Quyền Bộ trưởng cũng đề nghị một số điểm: Một là, cần rà soát lại, căn cứ vào kịch bản tăng trưởng và cơ cấu tăng trưởng năm 2026 để có kế hoạch cụ thể nhằm phối hợp với doanh nghiệp trong quản trị thị trường.
Hai là, quy mô công suất đặt của Việt Nam hiện thuộc nhóm lớn nhất Đông Nam Á và đứng khoảng thứ 20 - 22 thế giới, nhưng quy mô GDP danh nghĩa chỉ xếp khoảng 32 - 34. Ngược lại, dù công suất đặt lớn nhất khu vực, Việt Nam vẫn có lúc thiếu điện. Điều này đặt ra yêu cầu phải làm rõ những bất cập trong cơ cấu nguồn, đặc biệt là tỷ trọng năng lượng tái tạo và sự chưa đồng bộ giữa nguồn điện và hệ thống lưới truyền tải, để nâng cao hiệu quả quản trị và điều hành hệ thống điện.
Ba là, trên cơ sở đó, Cục phối hợp với các đơn vị trong Bộ để nhận diện rõ và đánh giá rất chính xác, rất cụ thể từng vấn đề tồn tại, hạn chế và khó khăn trong hệ thống điện, giữa nguồn với phụ tải, giữa nguồn với truyền tải… Các vấn đề phải được phân tích rõ để chúng ta có cách thức xử lý phù hợp.
“Thời gian từ nay đến năm 2030 còn rất ít. Thời gian còn lại rất ngắn, trong khi nhu cầu tăng trưởng và yêu cầu triển khai trong lĩnh vực điện là rất lớn. Số lượng dự án triển khai trong giai đoạn này rất nhiều”, Quyền Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bốn là, lãnh đạo Bộ Công Thương hoan nghênh việc trong năm 2025 Cục đã tham mưu xây dựng Nghị quyết 70 của Bộ Chính trị về chiến lược phát triển năng lượng. Đây rõ ràng vừa là kim chỉ nam, vừa là bộ giải pháp để thực hiện mục tiêu đến năm 2030 và những năm tiếp theo.
Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương Lê Mạnh Hùng phát biểu chỉ đạo hội nghị. Ảnh: Cấn Dũng
Năm là, dù đã có mục tiêu và kế hoạch cụ thể, công tác vận hành hệ thống điện vẫn đòi hỏi quản trị chặt chẽ theo nhiều kịch bản bất lợi có thể xảy ra đồng thời. Vì vậy, cần tính toán ngay từ khâu lập kế hoạch, bố trí hợp lý công tác bảo dưỡng và yêu cầu các doanh nghiệp, chủ nhà máy điện chủ động phương án vận hành, nhằm tránh tình huống bất khả kháng.
Đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm
Liên quan đến kế hoạch, quyền hạn của Cục Điện lực, Quyền Bộ trưởng Lê Mạnh Hùng nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục hoàn thiện thể chế theo hướng cụ thể, rõ trách nhiệm và tiến độ, nhất là các luật, nghị định và quy định triển khai nghị quyết của Quốc hội. Đồng thời, bên cạnh việc ban hành quy định điều chỉnh hoạt động thực tiễn cần tăng cường hơn nữa công tác dự báo và kiến tạo thể chế pháp luật nhằm chủ động thúc đẩy phát triển.
Ngoài ra, cần tăng cường theo dõi, kiểm tra và đôn đốc các dự án nguồn và lưới điện theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả. Trách nhiệm không chỉ thuộc về doanh nghiệp mà cả cơ quan quản lý nhà nước; nếu chậm tiến độ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quy hoạch. Vì vậy, phải siết chặt kỷ cương thực hiện bằng các yêu cầu, mốc thời gian cụ thể đối với chủ đầu tư để bảo đảm hiệu quả quản trị quy hoạch.
Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: Cấn Dũng
Cũng theo Quyền Bộ trưởng, cần sớm hoàn tất các hiệp định liên quan đến các dự án trọng điểm, trong đó dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2. Đối với dự án Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2, yêu cầu đẩy nhanh tiến độ, tránh kéo dài; đồng thời tiếp tục chủ động triển khai các bước chuẩn bị, bao gồm báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.
Trên cơ sở Quy hoạch điện VIII, Quyền Bộ trưởng Lê Mạnh Hùng lưu ý, cần đẩy nhanh phát triển các nguồn điện mới, nhất là năng lượng tái tạo, lưu trữ và thủy điện tích năng, đồng thời bổ sung các nguồn điện linh hoạt để đáp ứng phụ tải đỉnh. Việc triển khai phải gắn với đánh giá đúng quy mô và đặc điểm phụ tải từng khu vực, kết hợp đồng bộ giữa lưu trữ và huy động công suất cao của các nhà máy nhằm bảo đảm khả năng cung ứng điện trong các thời điểm cao điểm.
Liên quan đến vấn đề hoàn thiện thị trường điện cạnh tranh, theo Quyền Bộ trưởng, cần được triển khai tích cực nhưng phải xử lý hài hòa bài toán giá điện giữa yêu cầu thu hồi vốn của doanh nghiệp và khả năng chấp nhận của người dân. Trong bối cảnh đó, năm 2025 được đánh giá là có nhiều chuyển biến tích cực; thời gian tới, mục tiêu là tiệm cận thông lệ quốc tế, đồng thời đẩy mạnh truyền thông đi trước để tạo đồng thuận xã hội.
Vấn đề liên quan đến hợp tác quốc tế trong lĩnh vực điện lực có vai trò quan trọng trong thúc đẩy phát triển bền vững, nhất là trong nghiên cứu và phát triển. Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, trọng tâm là xây dựng hệ thống dữ liệu lớn dùng chung cho toàn ngành, tạo nền tảng phân quyền khai thác dữ liệu và từng bước ứng dụng AI nhằm nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống điện.
Tại hội nghị, Quyền Bộ trưởng nhấn mạnh cần tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ của Cục có tư duy chính sách, hiểu kỹ thuật, nắm thị trường, đủ bản lĩnh để tham mưu cho Bộ trong những quyết sách lớn.
“Tuy gọi là Cục, nhưng thực chất là tầm quốc gia. Tất cả các chính sách đều bắt nguồn từ chính đội ngũ lực lượng của Cục. Nếu không bảo đảm được các điều kiện và không nâng tầm thì rõ ràng sẽ gặp nhiều khó khăn. Tầm nhìn dài hạn hiện nay là ổn định trong điều kiện cấp bách, đáp ứng nhu cầu cụ thể trước mắt về xây dựng chính sách”, Quyền Bộ trưởng bày tỏ.
Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, ngành điện đang đứng trước một giai đoạn chuyển dịch mang tính lịch sử. Trách nhiệm của Cục Điện lực trong thời gian tới rất nặng nề, nhưng cũng rất vinh dự, thậm chí có thể nói là mang trong mình một sứ mệnh cốt lõi của ngành năng lượng trong việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
Quyền Bộ trưởng Bộ Công Thương tin tưởng, với truyền thống đoàn kết, tinh thần đổi mới và trí tuệ tập thể, Cục Điện lực sẽ tiếp tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, đóng góp xứng đáng cho sự phát triển bền vững của ngành Công Thương và của đất nước.
Hội nghị kết thúc trong không khí đoàn kết, thống nhất cao, thể hiện quyết tâm của tập thể Cục Điện lực trong việc hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững ngành điện Việt Nam.
Nhóm phóng viên