Sáng 26/12, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026. Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, năm 2025 là năm kết thúc một giai đoạn 5 năm, đất nước bước sang một trang mới để hiện thực hóa khát vọng hùng cường.
Bộ trưởng KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu khai mạc Hội nghị công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026. (Ảnh: Bộ KH&CN)
Năm 2025 cũng là mốc 40 năm sau Đổi mới. Việt Nam từ một nước nghèo đã trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao. Đây là một năm đặc biệt, một năm có thể nói là bằng mấy chục năm đổi mới thể chế. Chỉ trong một năm, thể chế Việt Nam về cơ bản đã được hiện đại hóa, tiệm cận với các nước tiên tiến.
“Năm 2025 là năm xoay trụ phát triển, thay đổi tư duy phát triển, kết thúc logic của mô hình phát triển cũ. Trước đây, khi đất nước còn nghèo, thiếu vốn, thiếu công nghệ, chúng ta phải dựa vào vốn đầu tư, đầu tư công, lao động giá rẻ, mở cửa thu hút FDI và đẩy mạnh xuất khẩu.
Nhưng nay, các yếu tố đó đã dần chạm trần. Con đường phát triển buộc phải chuyển sang dựa trên năng suất tổng hợp, hàm lượng công nghệ, khả năng tự chủ và sức bật của doanh nghiệp Việt Nam – tức là dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.
Cũng theo Bộ trưởng KH&CN, năm 2025 cũng là năm ba trụ cột khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chính thức về chung một nhà. Việc bộ ba này được khẳng định ở tầm cao, thông qua Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và các luận cứ lý luận liên quan, rồi được giao cho một bộ thống nhất quản lý, thể hiện tuyên bố rõ ràng của Đảng ta: Phát triển đất nước từ nay chủ yếu dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Đổi mới căn bản về hoàn thiện thể chế cho KH&CN
Báo cáo tổng kết công tác năm 2025, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh, năm 2025 là năm đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong cơ cấu tổ chức của Bộ KH&CN. Từ tháng 3/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Thông tin và Truyền thông đã tiến hành hợp nhất để hình thành 1 Bộ KH&CN mới hội tụ đầy đủ các trụ cột khoa học – công nghệ – đổi mới sáng tạo – chuyển đổi số (S.T.I.D).
Năm 2025 là năm đầu tiên Ngành KH&CN triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Năm 2025 cũng chứng kiến những đổi mới căn bản trong tư duy xây dựng và hoàn thiện hệ thống thể chế pháp luật về KH&CN. Chỉ trong vòng 10 tháng sau hợp nhất, Bộ KH&CN đã tham mưu Chính phủ, trình Quốc hội ban hành 10 Luật và 01 Nghị quyết.
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương báo cáo tổng kết hoạt đông năm 2025 và phương hướng hoạt động năm 2026 của Bộ KH&CN. (Ảnh: Bộ KH&CN)
Bên cạnh đó, Bộ đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành 23 Nghị định, 16 Nghị quyết, 41 Quyết định, 01 Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; Bộ cũng ban hành 50 Thông tư để hướng dẫn thi hành, kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Theo báo cáo, quy mô và hiệu quả kinh tế của toàn ngành tiếp tục được mở rộng mạnh mẽ: doanh thu đạt 5 triệu 465 nghìn tỷ đồng, tăng 25% so với cùng kỳ; đóng góp ngân sách Nhà nước đạt 115 nghìn tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ; đóng góp trực tiếp vào GDP đạt 1 triệu 400 nghìn tỷ đồng, tăng 35% so với cùng kỳ.
Lần đầu tiên Việt Nam đã ban hành Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược quốc gia – đây là cách tiếp cận mới bắt đầu từ việc đưa ra các bài toán, vấn đề của cuộc sống để hình thành giải pháp, sản phẩm, rồi từ đó tìm ra công nghệ và tri thức mới.
Đồng thời, năm 2025, Bộ KHCN đã đưa vào vận hành Cổng sáng kiến quốc gia, Hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ KH&CN theo thời gian thực và Sàn Giao dịch KH&CN quốc gia.
Năm 2025,Việt Nam xếp hạng 44/139 quốc gia về Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu; Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam xếp hạng thứ 55/100 toàn cầu.
Lĩnh vực bưu chính đạt 4,2 tỷ bưu gửi, tăng hơn 26% so với năm 2024. Doanh thu dịch vụ bưu chính đạt 87.000 tỷ đồng, tăng 19,1% so với năm 2024.
Lĩnh vực viễn thông, phủ sóng 5G đạt trên 90% dân số; tốc độ Internet cố định của Việt Nam vào Top 10 thế giới; tỷ lệ triển khai IPv6 trên 67%, đứng thứ 7 thế giới. Hệ thống tên miền quốc gia .VN tiếp tục giữ vị trí cao, thứ 2 ASEAN, với hơn 680.000 tên miền.
Lĩnh vực công nghiệp công nghệ số hiện có hơn 80.000 doanh nghiệp, trong đó trên 2.000 doanh nghiệp đã mở rộng ra thị trường nước ngoài.
Phương hướng nhiệm vụ năm 2026
Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết, năm 2026 Bộ KH&CN sẽ tập trung vào các nhiệm vụ nền tảng, chiến lược và tạo tác động lan tỏa lớn, đóng góp ngày càng lớn cho tăng trưởng nhanh và bền vững của đất nước, cụ thể:
Tập trung triển khai thực hiện Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Đảng, Bộ Chính trị, trong đó tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW;
Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện thể chế về KH&CN; đẩy mạnh triển khai thực chất 10 Luật được Quốc hội thông qua trong năm 2025;
Tập trung nguồn lực tài chính cho một số nhiệm vụ trọng điểm, cốt lõi của quốc gia, các công nghệ/sản phẩm chiến lược có tính lan tỏa, đột phá thay vì dàn trải; ưu tiên các nhiệm vụ mũi nhọn, có sản phẩm đầu ra cuối cùng rõ ràng, cụ thể, gắn với bài toán phát triển 2 con số của đất nước;
Tăng cường đầu tư phát triển hạ tầng KH&CN, ưu tiên xây dựng các phòng thí nghiệm trọng điểm, trung tâm nghiên cứu hiện đại, làm nền tảng cho nghiên cứu – phát triển các công nghệ chiến lược. Đồng thời thúc đẩy cơ chế dùng chung, liên thông hạ tầng nghiên cứu giữa các viện, trường và doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả đầu tư;
Thúc đẩy việc hình thành thị trường đầu ra thông qua cơ chế nhà nước mua kết quả nghiên cứu, nhà nước là khách hàng đầu tiên; Thay vì chủ yếu chi ngân sách theo đầu vào và theo quy trình cho các nhiệm vụ nghiên cứu, thì cần chuyển mạnh sang đặt hàng sản phẩm/giải pháp, mua sắm và thanh toán theo kết quả đầu ra cụ thể, đo đếm được; chuyển trọng tâm từ tài trợ quá trình nghiên cứu sang mua kết quả cuối cùng;
Thúc đẩy việc hoàn thiện nền tảng số quốc gia và các cơ sở dữ liệu dùng chung phục vụ hiệu quả mô hình chính quyền hai cấp; hướng đến mục tiêu 100% TTHC sẽ thực hiện trên môi trường điện tử;
Triển khai chính sách đãi ngộ, thu hút nhân tài, nhân lực chất lượng cao; Chủ động thu hút chuyên gia Việt Nam ở nước ngoài và chuyên gia quốc tế tham gia các chương trình, dự án trọng điểm bằng cơ chế đặc thù, linh hoạt, phù hợp thông lệ quốc tế.
Thứ trưởng Bộ KH&CN cũng nhấn mạnh, những kết quả của năm 2025 đã tạo dựng nền tảng vững chắc. Toàn ngành KH&CN sẽ tiếp tục nỗ lực để đưa đất nước bước vào giai đoạn tăng tốc, góp phần hiện thực hóa khát vọng về một Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc trong kỷ nguyên mới.
Minh Hoàn