Thủ tướng Anh Keir Starmer. (Ảnh: AP)
Trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ giảm mạnh và đối mặt với lựa chọn khó khăn về việc phải tăng thuế, Thủ tướng Starmer trở thành tâm điểm của một cuộc tranh luận công khai, với khả năng bị thách thức quyền lãnh đạo từ chính nội bộ đảng của ông.
Cuộc tranh luận công khai nổ ra từ ngày 12/11, khi nỗ lực hạ bệ đối thủ tiềm năng dường như đã phản tác dụng.
Các hãng tin Anh dẫn nguồn ẩn danh trong phe của Thủ tướng Starmer đưa tin Bộ trưởng Y tế Wes Streeting đang âm mưu chống lại thủ tướng. Đáp lại, ông Streeting nói với BBC rằng ông "không thách thức thủ tướng", cho rằng chiến dịch truyền thông chống lại ông là bằng chứng của kiểu văn hóa "độc hại" ở số 10 Phố Downing.
Trong phiên chất vấn ồn ào tại Quốc hội, Thủ tướng Starmer nói với các nghị sĩ, rằng ông "chưa bao giờ cho phép" đưa ra những cáo buộc chống lại các bộ trưởng trong nội các của mình, cho gọi đó là điều "không thể chấp nhận được".
Việc công khai thể hiện căng thẳng nội bộ đã gây thêm thiệt hại cho chính phủ Công đảng, sau khi đảng này trải qua nhiều khó khăn kể từ khi lên nắm quyền vào năm ngoái. Tình hình hiện nay có thể làm tăng nguy cơ Thủ tướng Starmer bị thách thức quyền lãnh đạo đảng.
"Giống như việc mở nút chai vậy. Một cuộc tranh cãi riêng tư về nhà lãnh đạo giờ đây đã trở thành công khai. Tôi nghĩ vấn đề không còn là liệu có xảy ra chuyện thách thức lãnh đạo hay không mà là khi nào", ông John McTernan, một chiến lược gia chính trị từng là phụ tá thời Thủ tướng Tony Blair, nhận định.
Ngày 11/11, các phương tiện truyền thông hàng đầu của Anh dẫn lời những người ủng hộ ông Starmer cho biết thủ tướng sẽ chống lại bất kỳ thách thức nào, tin rằng mối đe dọa lật đổ ông có thể gây bất ổn thị trường tài chính và làm tổn hại đến mối quan hệ mà ông đã dày công xây dựng với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Một số báo cáo nói rằng ông Streeting là một trong những người âm mưu hạ bệ Thủ tướng Starmer.
Ở hậu trường, những lời bàn tán về vị trí của ông Starmer đã âm ỉ trong nhiều tháng, và từng bùng lên trong thời gian diễn ra hội nghị thường niên của Công đảng vào tháng 9, với những đồn đoán về khả năng Thị trưởng Manchester Andy Burnham là người đi đầu trong nỗ lực chống lại người đứng đầu chính phủ.
Năm ngoái, Công đảng giành chiến thắng để nắm đa số trong Quốc hội, nhưng chỉ thu về 34% số phiếu bầu. Một loạt sai lầm đã nhanh chóng làm giảm uy tín của Thủ tướng Starmer. Trong các cuộc thăm dò dư luận, Công đảng bị tụt lại phía sau đảng Cải cách Vương quốc Anh do chính trị gia cánh hữu chủ trương chống nhập cư Nigel Farage dẫn đầu, với khoảng cách 2 con số.
Là cựu công tố trưởng, Thủ tướng Starmer gặp nhiều khó khăn với việc thể hiện tầm nhìn chính trị. Với tình trạng tăng trưởng kinh tế chậm chạp và tiến độ ì ạch trong việc cải thiện các dịch vụ như chăm sóc sức khỏe, một số nghiên cứu cho thấy Thủ tướng Starmer trở thành là nhà lãnh đạo không được ủng hộ nhất trong lịch sử thăm dò dư luận.
Tình hình tồi tệ hơn khi Bộ trưởng Tài chính Rachel Reeves ám chỉ, rằng trong đề xuất ngân sách dự kiến được trình lên Quốc hội ngày 26/11, bà có thể phá vỡ lời hứa đã đưa ra trong cuộc tổng tuyển cử năm ngoái là không tăng bất kỳ loại thuế nào trong 3 loại thuế chính của Anh.
Một số nhà phân tích nhận định việc tăng thuế có thể gây ra khủng hoảng lãnh đạo. Những người khác cho rằng các đối thủ sẽ đợi đến tháng 5 năm sau, khi diễn ra các cuộc bầu cử ở Scotland, Wales và một số vùng của Anh, nơi Công đảng được dự đoán sẽ nhận kết quả kém.
Những ứng viên tiềm năng
Cho đến gần đây, bà Angela Rayner được đánh giá là người kế nhiệm tiềm năng nhất của Thủ tướng Starmer, nhưng bà đã từ chức phó thủ tướng và phó chủ tịch Công đảng vào tháng 9, sau khi thừa nhận đóng thuế thấp.
Sự ra đi của bà đã nâng cao vị thế của ông Streeting, một nhà truyền thông hiệu quả với quan điểm chính trị được coi là thiên về cánh hữu.
Những ứng cử viên tiềm năng khác bao gồm Bộ trưởng Nội vụ Shabana Mahmood, Bộ trưởng Quốc phòng John Healey, và Bộ trưởng Năng lượng Ed Miliband.
Bất kỳ ai hy vọng kế nhiệm ông Starmer đều phải đối mặt với nhiều trở ngại lớn. Kể cả khi Thủ tướng Starmer bị thay thế, chưa có gì đảm bảo điều đó sẽ cải thiện vận may của Công đảng.
Bình Giang