Rạn nứt thương mại giữa tam giác kinh tế Mỹ, Canada và Mexico

5 giờ trướcBài gốc

USMCA (Hiệp định Mỹ - Mexico - Canada) là thỏa thuận thương mại giữa ba quốc gia Bắc Mỹ, thay thế NAFTA. Ảnh: iowafarmbureau

Nhờ Hiệp định Mỹ - Mexico - Canada (USMCA), chuỗi cung ứng giữa ba nước đã được tối ưu hóa, giúp các ngành công nghiệp như ô tô, nông sản, năng lượng và công nghệ phát triển mạnh mẽ. Mỹ nhập khẩu một lượng lớn linh kiện ô tô từ Mexico, dầu mỏ và khí đốt từ Canada, đồng thời xuất khẩu máy móc, thiết bị và thực phẩm tới cả hai quốc gia láng giềng.

Tuy nhiên, căng thẳng thương mại bùng phát khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp mức thuế 25% lên toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada. Động thái này gây lo ngại về một cuộc chiến thương mại khu vực, có thể ảnh hưởng nặng nề đến chuỗi cung ứng và khiến giá cả hàng hóa leo thang tại nhiều quốc gia.

Trước áp lực từ các đối tác và doanh nghiệp Mỹ, ngày 3/2/2025, ông Trump tuyên bố tạm hoãn áp thuế trong vòng 30 ngày, sau khi đạt được thỏa thuận với Mexico và Canada về tăng cường kiểm soát biên giới và chống buôn lậu.

Quyết định này được đưa ra sau một cuộc đàm phán khẩn cấp giữa ông Trump, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum và Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Cả hai nhà lãnh đạo Mexico và Canada đều nhấn mạnh tác động tiêu cực của mức thuế 25%, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế khu vực vẫn đang phục hồi sau suy thoái toàn cầu.

Trước đó, ông Trump khẳng định thuế quan là một biện pháp nhằm bảo vệ nền kinh tế Mỹ khỏi tình trạng mất cân bằng thương mại và ngăn chặn tình trạng nhập khẩu quá mức từ các nước láng giềng.

Tuy nhiên, sau nhiều cuộc thảo luận, chính quyền Mỹ đồng ý tạm hoãn để các bên tiếp tục tìm kiếm giải pháp cân bằng lợi ích.

Thỏa thuận đạt được ngày 3/2 quy định rằng trong thời gian hoãn thuế, cả Mexico và Canada phải thực hiện các biện pháp an ninh biên giới nghiêm ngặt hơn, đồng thời tăng cường hợp tác với Mỹ trong các vấn đề an ninh và thương mại.

Thực hiện thỏa thuận, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cam kết huy động 10.000 binh sĩ thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia đến biên giới với Mỹ để kiểm soát tình trạng nhập cư trái phép và chống buôn lậu fentanyl – loại ma túy tổng hợp đã gây ra cuộc khủng hoảng opioid nghiêm trọng tại Mỹ.

Mexico từ lâu đã là điểm trung chuyển chính của fentanyl vào Mỹ, với nguồn cung chủ yếu từ các băng đảng tội phạm có tổ chức. Trước sức ép từ Washington, chính quyền Mexico đồng ý siết chặt các biện pháp kiểm soát, bao gồm tăng cường kiểm tra hàng hóa tại cửa khẩu và phối hợp với Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA).

Đáp lại, ông Trump cam kết tăng cường kiểm soát xuất khẩu vũ khí hạng nặng sang Mexico, một vấn đề gây nhức nhối trong quan hệ song phương. Các băng đảng Mexico thường nhập khẩu súng từ Mỹ qua các con đường bất hợp pháp, khiến tình trạng bạo lực và xung đột gia tăng.

Chính phủ Mexico từ lâu đã yêu cầu Mỹ có biện pháp mạnh hơn để kiểm soát tình trạng này, và giờ đây, Mỹ đồng ý hợp tác chặt chẽ hơn với lực lượng an ninh Mexico để ngăn chặn dòng chảy vũ khí trái phép.

Tại Canada, ông Justin Trudeau đã đồng ý thực hiện các biện pháp mới nhằm tăng cường kiểm soát biên giới với Mỹ, đặc biệt là trong việc ngăn chặn buôn lậu ma túy và hàng hóa bất hợp pháp.

Theo kế hoạch, Canada sẽ triển khai công nghệ quét hiện đại tại các cửa khẩu lớn, giúp phát hiện các loại hàng cấm, bao gồm fentanyl và các chất gây nghiện khác. Đồng thời, hai nước sẽ thành lập lực lượng đặc nhiệm chung nhằm đối phó với tội phạm xuyên biên giới và rửa tiền, vấn đề đang ngày càng trở nên nghiêm trọng trong khu vực.

Ngoài ra, trước mối đe dọa từ mức thuế quan mới, Canada đã nhanh chóng đưa ra các biện pháp đáp trả nhằm bảo vệ nền kinh tế trong nước. Chính phủ nước này đã quyết định cấm bán các sản phẩm rượu nhập khẩu từ Mỹ tại các cửa hàng rượu do nhà nước kiểm soát, một động thái mang tính biểu tượng nhằm khuyến khích tiêu dùng nội địa và giảm sự phụ thuộc vào hàng hóa Mỹ. Đồng thời, ông Trudeau cũng kêu gọi người dân Canada ưu tiên sử dụng sản phẩm trong nước thay vì hàng nhập khẩu từ Mỹ, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ các doanh nghiệp nội địa trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang.

Bên cạnh đó, Canada cũng để ngỏ khả năng áp thuế đối với một số mặt hàng của Mỹ nếu Washington không duy trì cam kết hoãn thuế lâu dài. Những biện pháp này không chỉ thể hiện lập trường cứng rắn của Canada trong quan hệ thương mại với Mỹ mà còn nhằm hạn chế tác động tiêu cực của chính sách thuế quan do chính quyền Tổng thống Donald Trump đề xuất.

Ngay sau thông báo hoãn thuế quan, thị trường tài chính khu vực phản ứng tích cực. Đồng peso Mexico, vốn đang giảm hơn 1% so với USD do lo ngại chiến tranh thương mại, đã nhanh chóng phục hồi và giao dịch trong vùng tích cực.

Mặc dù căng thẳng thương mại giữa ba nước tạm thời hạ nhiệt, các chuyên gia kinh tế cảnh báo rằng nếu không có một thỏa thuận lâu dài, nguy cơ chiến tranh thương mại vẫn có thể xảy ra. Trong khi đó, Mỹ vẫn giữ nguyên kế hoạch áp thuế 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, khiến thương mại toàn cầu tiếp tục đối mặt với nhiều biến động.

Hoàng Nam

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/ran-nut-thuong-mai-giua-tam-giac-kinh-te-my-canada-va-mexico.html