Rau sống cung cấp nguồn dinh dưỡng quý, nhưng có thể trở thành hiểm họa tiềm ẩn cho sức khỏe

4 giờ trướcBài gốc

Thói quen ăn rau sống khá phổ biến trong bữa cơm hằng ngày của người Việt, nhất là khi dùng kèm các món nướng, bún phở hoặc làm salad. Cảm giác giòn, mát và tươi ngon khiến rau sống trở thành lựa chọn ưa thích của nhiều người. Nhưng ẩn sau sự "tươi mát" ấy lại là những nguy cơ khó lường nếu quy trình trồng trọt, thu hái, bảo quản và chế biến không đảm bảo vệ sinh.

1. Lợi ích khoa học khi ăn rau sống

Khi ăn rau sống được đảm bảo vệ sinh và nguồn gốc an toàn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như:

- Rau sống giữ lại tối đa vitamin và khoáng chất: Quá trình nấu nướng có thể làm hao hụt vitamin C, vitamin nhóm B và một số hợp chất chống oxy hóa. Ăn rau sống giúp cơ thể hấp thụ trọn vẹn các vi chất dễ mất đi khi chế biến bằng nhiệt.

- Cung cấp enzyme tự nhiên hỗ trợ tiêu hóa: Rau sống chứa nhiều enzyme tự nhiên có lợi cho quá trình tiêu hóa, hỗ trợ phân giải thức ăn tốt hơn. Một số enzyme này bị phá hủy khi gặp nhiệt độ cao.

TS. Lê Thị Hương Giang, Trưởng khoa Tiết chế Dinh dưỡng, Bệnh viện 19 – 8.

- Giàu chất xơ, hỗ trợ đường ruột: Rau sống giàu chất xơ không hòa tan, giúp nhu động ruột hoạt động hiệu quả, giảm nguy cơ táo bón. Chất xơ còn tạo môi trường thuận lợi cho hệ vi sinh đường ruột phát triển cân bằng.

- Hỗ trợ kiểm soát cân nặng và đường huyết: Ăn rau sống thường tạo cảm giác no nhanh nhờ khối lượng lớn, ít calo. Chất xơ giúp làm chậm quá trình hấp thu đường, có lợi cho người muốn kiểm soát cân nặng hoặc phòng ngừa đái tháo đường type 2.

- Tăng cường chất chống oxy hóa, giảm nguy cơ bệnh mạn tính: Rau sống, đặc biệt là các loại rau lá xanh, rau thơm, giàu polyphenol, carotenoid và flavonoid. Các hợp chất này có khả năng chống gốc tự do, góp phần bảo vệ tế bào, giảm nguy cơ bệnh tim mạch và một số loại ung thư.

- Có thể phòng ngừa ung thư: Một tổng quan nghiên cứu về rau và ung thư cho thấy cả rau tươi và rau đã nấu chín đều giúp giảm nguy cơ ung thư biểu mô đường tiêu hóa. Đặc biệt, rau sống có tác dụng bảo vệ rõ rệt hơn đối với ung thư thực quản và thanh quản. Ngoài ra, các loại rau xanh đậm giàu folate được đánh giá có khả năng giúp giảm nguy cơ ung thư đại tràng trong các nghiên cứu lâm sàng gần đây.

2. Ăn rau sống tiềm ẩn nhiều rủi ro vi sinh và kim loại nặng nếu rửa không sạch

TS. Lê Thị Hương Giang, Trưởng khoa Tiết chế Dinh dưỡng, Bệnh viện 19 – 8 cho biết, nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy rau sống có có lợi cho sức khỏe, nhưng tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe nếu không được rửa sạch:

- Tại Iran, một nghiên cứu phát hiện 9,56% mẫu rau sống không rửa có sự hiện diện của vi khuẩn Helicobacter pylori – loại vi khuẩn gắn liền với viêm loét dạ dày và nguy cơ ung thư dạ dày.

- Ở vùng Địa Trung Hải, nghiên cứu khác cũng ghi nhận 18% mẫu rau sống chưa rửa dương tính với H. pylori khi kiểm tra bằng kỹ thuật PCR.

- Không chỉ có vi sinh, một nghiên cứu về xà lách và hành lá cho thấy nồng độ nickel vượt ngưỡng cho phép; nếu tiêu thụ lâu dài, tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ ung thư.

3. Vì sao ăn rau sống ngoài quán tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe?

TS. Lê Thị Hương Giang cho biết, việc ăn rau sống tại các nhà hàng, quán ăn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm vi sinh vật và hóa chất độc hại do nhiều yếu tố khó kiểm soát, điều này là do:

- Sơ chế số lượng lớn trong điều kiện không đảm bảo: Rau thường được rửa chung bằng nước tái sử dụng, dùng chung dụng cụ hoặc bảo quản trong tủ lạnh chứa nhiều loại thực phẩm khác nhau, làm tăng nguy cơ nhiễm chéo.

- Nguồn gốc rau không rõ ràng: Nhiều loại rau được nhập qua nhiều khâu trung gian, khó kiểm soát chất lượng và nguy cơ tồn dư hóa chất, vi sinh.

- Khâu phục vụ và sử dụng: Khi khách tự lấy rau, việc dùng tay chạm trực tiếp có thể khiến vi khuẩn dễ dàng lây truyền từ người này sang người khác.

3. Khuyến cáo dinh dưỡng và thực hành an toàn khi ăn rau

Khi ăn rau sống nên chọn rau có chứng nhận an toàn, rửa nhiều lần dưới vòi nước sạch, ngâm dung dịch rửa rau chuyên dụng, sau đó tráng lại bằng nước đun sôi để nguội; ăn ngay sau khi sơ chế, không để lâu ngoài không khí để tránh tái nhiễm vi khuẩn.

Để an toàn cho sức khỏe khi ăn rau, TS. Lê Thị Hương Giang khuyến cáo:

- Ưu tiên rau chín: Hấp, luộc hoặc xào nhẹ giúp giữ lại phần lớn dinh dưỡng, đồng thời loại bỏ mầm bệnh và vi sinh vật có hại.

- Khi muốn ăn rau sống:Chọn rau có chứng nhận an toàn (VietGAP, hữu cơ); rửa nhiều lần dưới vòi nước sạch, ngâm dung dịch rửa rau chuyên dụng, sau đó tráng lại bằng nước đun sôi để nguội; ăn ngay sau khi sơ chế, không để lâu ngoài không khí để tránh tái nhiễm vi khuẩn.

- Kết hợp đa dạng: Tăng cường các loại rau củ nấu chín và trái cây giàu vitamin C, chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa, đồng thời giúp cơ thể trung hòa độc tố.

- Đối với nhà hàng/quán ăn: Cần tuân thủ quy trình "kiểm thực 3 bước", vệ sinh dụng cụ chế biến, dùng nước rửa sạch và thay nước thường xuyên, đồng thời kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc nguyên liệu.

"Một chiếc lá salad sống có thể mang theo ‘sát thủ thầm lặng’. Đừng để món ăn ‘tươi’ trở thành hiểm họa cho đường tiêu hóa. Bảo vệ bản thân và gia đình bằng cách ăn rau sạch, rửa đúng cách và ưu tiên rau chín – thực phẩm an toàn, đó là cách bảo vệ hệ tiêu hóa và cũng là quyền lợi sức khỏe của mỗi chúng ta’, TS. Lê Thị Hương Giang nhấn mạnh.

Mời độc giả xem thêm:

Phương Hà

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/rau-song-cung-cap-nguon-dinh-duong-quy-nhung-co-the-tro-thanh-hiem-hoa-tiem-an-cho-suc-khoe-169251004100522656.htm