Năm học 2025 - 2026, Trường Tiểu học Lê Lợi (phường Quy Nhơn) đón 201 học sinh lớp 1. Thầy Đặng Văn Mạnh - Hiệu trưởng nhà trường cho rằng, việc rèn kỹ năng tự lập cho các em không chỉ dừng lại ở việc biết tự chăm sóc bản thân mà còn góp phần hình thành tinh thần trách nhiệm, thói quen tốt và sự tự tin ngay từ những ngày đầu đi học. Một học sinh có thể tự xếp cặp sách, tự ăn uống gọn gàng sẽ dễ dàng hòa nhập với bạn bè và môi trường mới.
Học sinh lớp 1, Trường Tiểu học Lê Lợi (phường Quy Nhơn) trong một tiết học trên lớp. Ảnh: Hồ Điểm
Cô Trần Thị Hồng Phương - Giáo viên chủ nhiệm lớp 1B, Trường Tiểu học Lê Lợi - chia sẻ: Ngay từ đầu năm học, việc quan trọng nhất là giúp học sinh ổn định nền nếp, làm quen với bạn bè và thầy cô. Đặc biệt, giáo viên luôn khuyến khích bằng những lời khen, phần quà nhỏ trao ngay trước lớp khi các em làm tốt. Sự động viên kịp thời ấy tạo hứng thú, giúp học sinh dần hình thành thói quen tự làm việc cho mình.
Năm học 2025 - 2026, Trường Tiểu học số 2 Võ Xán (xã Tây Sơn) có 835 học sinh, trong đó 167 em vào lớp 1, chia thành 5 lớp. Cô Nguyễn Thị Mỹ Lệ - Hiệu trưởng nhà trường - cho biết: Ngay từ lớp 1, học sinh cần được rèn những kỹ năng cơ bản như tự phục vụ bản thân, quản lý đồ dùng học tập, giao tiếp lễ phép và biết quản lý thời gian.
Để tạo điều kiện, trường tổ chức bán trú, hướng dẫn các em tập xếp hàng, ngồi ngay ngắn, ăn uống gọn gàng, rửa tay sạch sẽ và giữ trật tự khi ăn. Theo cô Lệ, chính những việc nhỏ này giúp học sinh nhanh chóng tiến bộ, trở nên tự tin và chủ động hơn.
Học sinh lớp 1, Trường Tiểu học số 2 Võ Xán (xã Tây Sơn) luôn giữ nền nếp từ những buổi học trên lớp. Ảnh: Hồ Điểm
Cô Nguyễn Thị Mỹ Lệ nhấn mạnh: Khi trong lớp có nhiều học sinh biết tự lập, không khí học tập sẽ trở nên ngăn nắp, kỷ luật và tích cực hơn. Nhờ vậy, giáo viên có thêm thời gian tập trung cho việc giảng dạy, còn học sinh thì ngày càng tự tin hơn trong học tập cũng như trong đời sống.
Điều đáng chú ý là không chỉ học sinh ở các trường phổ thông cần rèn kỹ năng tự lập, mà ngay cả học sinh tại các trường chuyên biệt cũng đặc biệt cần đến kỹ năng này.
Tại Trường Chuyên biệt Hy vọng Quy Nhơn (phường Quy Nhơn) - nơi tiếp nhận và dạy trẻ khuyết tật trí tuệ, giáo viên đặc biệt chú trọng rèn cho học sinh kỹ năng định hướng không gian và tự phục vụ trong sinh hoạt hằng ngày, giúp các em từng bước hòa nhập cuộc sống.
Cô Phương Ái Vân - Tổ trưởng Tổ khuyết tật trí tuệ của trường - cho rằng: Với các em khuyết tật trí tuệ, kỹ năng tự lập còn quan trọng hơn cả kiến thức ban đầu. Chỉ khi tự tin vào khả năng chăm sóc bản thân, các em mới mạnh dạn hòa nhập và theo kịp chương trình học. Do đó, thời gian đầu, chúng tôi hướng dẫn các em cách chào hỏi, làm quen môi trường phòng học, nhà vệ sinh để tự lập.
Để kỹ năng tự lập trở thành nền tảng phát triển bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, giáo viên và phụ huynh. Trong đó, gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và củng cố thói quen.
Cô Phạm Thị Tuyết - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Kon Dơng số 1 (xã Mang Yang) cho biết, năm nay trường có 150 học sinh lớp 1, chia thành 4 lớp.
Theo cô, để rèn kỹ năng tự lập hiệu quả, phụ huynh và giáo viên nên bắt đầu từ những việc nhỏ, phù hợp với sức của trẻ và luôn khích lệ kịp thời. Quan trọng nhất là tạo cho trẻ niềm vui khi tự làm; khi được công nhận, các em sẽ trở nên chủ động và tích cực hơn trong học tập cũng như trong sinh hoạt.
“Một lời khen, tràng vỗ tay hay ánh mắt khích lệ từ cha mẹ chính là động lực để trẻ kiên trì và chỉ khi gia đình đồng hành cùng nhà trường thì kỹ năng tự lập mới thật sự đi vào nếp sống hằng ngày”- cô Tuyết nói.
Kỹ năng tự lập không chỉ dừng lại ở việc ăn uống, vệ sinh hay sắp xếp đồ dùng cá nhân, mà còn bao gồm cả khả năng quản lý thời gian và ý thức trách nhiệm với tập thể.
Một học sinh lớp 1 biết tự lập hôm nay sẽ là một công dân có trách nhiệm trong tương lai. Đó cũng chính là mục tiêu mà giáo dục tiểu học hướng tới: Xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của thế hệ trẻ.
HỒ THỊ ĐIỂM