Hội thảo giới thiệu cơ hội đấu thầu cho nhà thầu Việt Nam.
Hội thảo góp phần cung cấp thông tin về các dự án của WB, ADB và cơ hội tham dự thầu tại các nước đã ký các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với Việt Nam để từ đó, hỗ trợ nhà thầu Việt Nam mở rộng thị trường, tận dụng lợi ích FTA mà Việt Nam là thành viên và tìm kiếm cơ hội tham dự các gói thầu sử dụng vốn của WB, ADB.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Nguyễn Thị Thúy Hằng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu cho biết trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng, Việt Nam đã ký kết và thực thi nhiều FTA quan trọng như CPTPP, EVFTA, UKVFTA. Những cam kết về đấu thầu trong các FTA này đã mở ra một không gian rộng lớn cho doanh nghiệp Việt Nam.
Bà Nguyễn Thị Thúy Hằng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu phát biểu khai mạc Hội thảo
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hầu hết doanh nghiệp Việt Nam vẫn chưa tận dụng được hết những cơ hội này. Nguyên nhân do thiếu thông tin, thiếu hiểu biết về quy định đấu thầu ở nước ngoài hoặc do rào cản ngôn ngữ.
“Trước những khó khăn, rào cản này, Cục Quản lý đấu thầu đã xác định một nhiệm vụ quan trọng trong thời gian tới của chúng tôi là tạo cầu nối giúp doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thế giới. Hội thảo hôm nay chính là bước khởi đầu và chúng tôi sẽ cố gắng tổ chức thêm nhiều hoạt động khác trong thời gian tới như: Cung cấp thông tin về thị trường các nước, kết nối doanh nghiệp với các đối tác quốc tế, hỗ trợ giải đáp thắc mắc về quy định của các FTA…”, bà Hằng nhấn mạnh.
Chia sẻ thông tin về danh mục các dự án của WB tại 3 nước Việt Nam, Lào và Campuchia, WB cho biết theo thông tin cập nhật từ Bảng điện tử quản lý đấu thầu của các dự án WB tài trợ tại 3 quốc gia, hiện có tổng cộng 51 dự án đang triển khai với tổng giá trị tài trợ là 4,2 tỷ USD.
Trong đó, giá trị Kế hoạch mua sắm đã duyệt là 2,6 tỷ USD, giá trị hợp đồng đã ký là 1,9 tỷ USD với 2.970 hợp đồng được phê duyệt trong Kế hoạch mua sắm. Trong đó, tại Việt Nam, 10 dự án đang triển khai với tổng giá trị tài trợ là 2 tỷ USD, giá trị Kế hoạch mua sắm đã duyệt là 1,23 tỷ USD với 245 hợp đồng trong Kế hoạch Mua sắm đã được phê duyệt, Giá trị hợp đồng đã ký là 1 tỷ USD.
Chuyên gia giới thiệu về các cơ hội đấu thầu quốc tế.
Cũng theo chuyên gia WB, 10 dự án đang triển khai này nằm trong 6 ngành thuộc 3 nhóm Phát triển toàn cầu khác nhau gồm: Giáo dục (Nhóm con nhà thầu); Năng lượng, Giao thông, Nước, Đô thị/Khả năng chống chịu/Đất đai (Nhóm Cơ sở hạ tầng); Môi trường (Nhóm Hành tinh).
Trong đó, có 03 dự án mới được phê duyệt/có hiệu lực trong giai đoạn 2024-2025, 2 dự án sẽ đóng vào cuối năm 2025. Các dự án đều thực hiện theo hình thức đấu thầu cạnh tranh rộng rãi trên 98% giá trị đầu tư. Giá trị các nhà thầu tham gia trung bình là 3,4/cuộc đấu thầu.
Về các quy định đấu thầu của WB, ông Lê Toàn Thắng - Chuyên gia cao cấp về đấu thầu của WB cho biết hiện đang áp dụng các quy chế đấu thầu tại Khung chính sách đấu thầu cập nhật của WB có hiệu lực từ tháng 3/2025, cùng các mẫu hồ sơ mời thầu chuẩn ban hành tháng 3/2025 áp dụng cho tất cả các gói thầu cạnh tranh quốc tế mời thầu từ ngày 01/3/2025.
Ông Thắng cũng lưu ý các doanh nghiệp cần tìm hiểu nắm bắt các điểm đổi mới chính trong quy chế đấu thầu từ năm 2025 của WB. Cụ thể, đối với Đấu thầu Quốc tế, tỷ trọng tối thiểu cho các tiêu chí chấm điểm (ví dụ các yếu tố phi giá, định tính, kỹ thuật) được xác định dựa trên rủi ro và chi phí đấu thầu. Bên cạnh đó, theo quy chế cập nhật, việc khảo sát sớm thị trường là yêu cầu bắt buộc cho các gói thầu cạnh tranh quốc tế có giá trị từ 10 triệu USD trở lên.
Đáng chú ý, ông Thắng cho biết WB sẽ kiểm soát chặt chẽ hơn các hạng mục như: Đánh giá Rủi ro, Chiến lược đấu thầu, Tiêu chí xét thầu, Quá trình xét thầu và Gộp nhu cầu mua sắm thành gói thầu lớn. Cùng với đó, áp dụng ngưỡng xem xét trước cho xây lắp ở mức 5 triệu USD nếu rủi ro đấu thầu cao và 10 triệu USD cho tất cả các loại rủi ro khác.
Cũng tại Hội thảo, các chuyên gia đấu thầu của ADB đã giới thiệu các thông tin cập nhật về Danh mục dự án đầu tư của ADB cũng như các chính sách và quy định về tham gia đấu thầu, các điểm mới trong hình thức đấu thầu tại giai đoạn tới.
Theo bà Lương Thị Thanh Ngân - Cán bộ cao cấp về phát triển khu vực tư nhân ADB, các nguyên tắc đấu thầu của ADB cơ bản đều dựa trên các tiêu chí và các thủ tục quốc tế tốt nhất, đảm bảo tính công khai, minh bạch và công bằng đối với các nhà thầu.
Hiện nay, ADB áp dụng đấu thầu qua mạng để đấu thầu cạnh tranh rộng rãi trong nước các gói thầu mua sắm hàng hóa và xây lắp. Theo đó, các thông báo mời thầu, hồ sơ mời thầu đều được đăng tải trên Hệ thống đấu thầu qua mạng quốc gia tại địa chỉ https://muasamcong.mpi.gov.vn/. Đồng thời, Hồ sơ dự thầu điện tử cũng được nộp trên Hệ thống đấu thầu qua mạng quốc gia, rất thuận lợi cho các doanh nghiệp quan tâm tham gia đấu thầu.
Liên quan đến các cơ hội đấu thầu trong các FTA, đại diện Cục Quản lý đấu thầu cho biết hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam phần lớn vẫn chưa biết đến các thông tin và cơ hội tham gia đấu thầu trong lĩnh vực này. Phần lớn là do thiếu các thông tin về thị trường và cơ hội đấu thầu, thiếu cơ hội kết nối và không hiểu các quy định của nước ngoài.
Để khắc phục các hạn chế trên, theo khuyến nghị của chuyên gia đấu thầu, các doanh nghiệp cần chủ động quan tâm tìm hiểu thông tin liên quan. Về các bước làm quen với đấu thầu quốc tế, doanh nghiệp có thể đi theo quy trình từng bước để quen dần và tiếp tục mở rộng. Theo đó, doanh nghiệp có thể lựa chọn 1-2 thị trường FTA phù hợp và hoàn thiện các chứng chỉ cần thiết, xây dựng hồ sơ năng lực song ngữ chuẩn bị cho giai đoạn sau.
Tiếp đó đến giai đoạn thăm dò, doanh nghiệp cần đăng ký tài khoản, tham gia các gói thầu nhỏ và chú trọng xây dựng mạng lưới đối tác. Ở giai đoạn tiếp theo khi doanh nghiệp Việt Nam đã thuần thục hơn, có thể tham gia đấu thầu thường xuyên với việc mở rộng sang thị trường FTA khác và trở thành nhà thầu chính.
"Để tận dụng tốt được các cơ hội này, các doanh nghiệp nên trang bị thêm cho mình những kiến thức cần thiết để tự tin bước vào thị trường mua sắm công quốc tế. Cục Quản lý đấu thầu sẽ tiếp tục đồng hành cùng các doanh nghiệp trong thời gian tới thông qua nhiều hình thức khác nhau để đạt được mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam vươn tầm ra thế giới. Chúng tôi cũng rất mong nhận được phản hồi từ các doanh nghiệp về những nhu cầu cần hỗ trợ, khó khăn, vướng mắc gặp phải để có thể đồng hành một cách hiệu quả và thiết thực nhất", Lãnh đạo Cục Quản lý đấu thầu nhấn mạnh.
Hiếu Phương