Thuế thu nhập cá nhân hiện hành cần điều chỉnh nhiều nội dung. Ảnh. H.H.
Hai phương án sửa đổi biểu thuế
Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công với 7 bậc thuế gồm: 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30% và 35%.
Tại dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Tài chính cho biết, qua rà soát cơ cấu biểu thuế hiện nay và nghiên cứu xu hướng cải thiện về mức sống dân cư trong thời gian tới cũng như kinh nghiệm quốc tế, có thể nghiên cứu để cắt giảm số bậc thuế của biểu thuế hiện nay từ 7 bậc xuống mức phù hợp; cùng với đó, xem xét nới rộng khoảng cách thu nhập trong các bậc thuế, đảm bảo điều tiết ở mức cao hơn vào những người có thu nhập ở bậc thuế cao. Thực hiện theo hướng này, sẽ góp phần đơn giản hóa, giảm số bậc thuế nhằm tạo thuận lợi cho công tác kê khai, nộp thuế của người nộp thuế.
Đồng thời, việc sửa đổi biểu thuế thu nhập cá nhân cần phù hợp với định hướng được đặt ra trong Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030, đảm bảo phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội, thu nhập và mức sống của người dân và với thông lệ quốc tế, đặc biệt là với các nước có điều kiện tương đồng, vừa đảm bảo quyền lợi của người lao động, khuyến khích sự phát triển của thị trường lao động trong bối cảnh hội nhập quốc tế, vừa đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Qua rà soát và nghiên cứu thực tiễn từ các nước, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án sửa đổi biểu thuế, cụ thể, phương án 1: ở bậc 1 phần thu nhập tính thuế/tháng là 10 triệu đồng, có thuế suất là 5%; bậc 2 phần thu nhập tính thuế/tháng là từ 10 triệu đồng đến 30 triệu đồng, có thuế suất là 15%; bậc 3 phần thu nhập tính thuế/tháng là từ 30 triệu đồng đến 50 triệu đồng, có thuế suất là 25%; bậc 4 phần thu nhập tính thuế/tháng là từ 50 triệu đồng đến 80 triệu đồng, có thuế suất là 30%; bậc 5 phần thu nhập tính thuế/tháng là trên 80 triệu đồng, có thuế suất là 35%.
Ở phương án 2, Bộ Tài chính đề xuất: bậc 1 phần thu nhập tính thuế/tháng là 10 triệu đồng, có thuế suất là 5%; bậc 2 phần thuế thu nhập tính thuế/tháng là từ 10 triệu đồng đến 30 triệu đồng, có thuế suất là 15%; bậc 3 phần thu nhập tính thuế/tháng là từ 30 triệu đồng đến 60 triệu đồng, có thuế suất là 25%; bậc 4 phần thu nhập tính thuế/tháng là từ 60 triệu đồng đến 100 triệu đồng, có thuế suất là 30%; bậc 5 phần thu nhập tính thuế/tháng là trên 100 triệu đồng, có thuế suất là 35%.
Đã giảm được gánh nặng thuế
Hệ thống bậc thuế lũy tiến và mức thu nhập chịu thuế tại Việt Nam được xây dựng từ năm 2007 (Luật 04/2007/QH12), đã đi vào áp dụng từ 01/01/2009 và không có thay đổi về mức thu nhập chịu thuế kể từ năm 2009 tới thời điểm hiện tại (tức là hơn 15 năm).
Với lộ trình dự thảo luật thuế TNCN sẽ được ban hành và áp dụng vào năm 2026 (tức là 17 năm kể từ khi Luật thuế TNCN 2007 ban hành), cộng với sự gia tăng trong mức thu nhập từ tiền lương tiền công của cá nhân và các chỉ số giá tiêu dùng, có thể nhận thấy mức thu nhập chịu thuế đã lạc hậu, ít hỗ trợ cho lực lượng lao động. Thực tiễn cũng chỉ ra việc khó thu hút được nhân công chất lượng cao từ nước ngoài khi thuế suất vốn đã cao lại đang được áp cho các mức thu nhập chịu thuế khá thấp so với các nước trong khu vực.
Theo bà Vũ Thu Hà - Phó tổng Giám đốc, Dịch vụ Tư vấn Thuế, Deloitte Việt Nam, việc điều chỉnh biểu thuế lũy tiến và mức thu nhập chịu thuế là cần thiết, đảm bảo phù hợp với tốc độ phát triển nền kinh tế của quốc gia, đảm bảo tăng khả năng cạnh tranh và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao đến làm việc tại Việt Nam, cũng như hỗ trợ cho lực lượng lao động nội địa của quốc gia.
Việc rút gọn các bậc thuế, sẽ giúp giảm đáng kể gánh nặng thuế cho nhóm người nộp thuế thuộc các bậc thấp, đặc biệt là ở ba bậc đầu tiên – vốn chủ yếu là những cá nhân có thu nhập chỉ vừa đủ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cơ bản.
Đồng thời, biểu thuế cũng cần được thiết kế lại theo hướng điều chỉnh hợp lý mức chênh lệch giữa các ngưỡng chịu thuế và thuế suất để đảm bảo công bằng. Việc này sẽ góp phần hạn chế tình trạng “nhảy bậc” khi thu nhập chỉ tăng nhẹ nhưng người nộp thuế đã bị chuyển sang bậc thuế cao hơn với mức thuế suất chênh lệch lớn, gây ra sự bất hợp lý giữa những người có mức thu nhập gần nhau.
“Một hệ thống thuế TNCN được thiết kế hợp lý không chỉ góp phần điều tiết thu nhập, mà còn thúc đẩy tiêu dùng, củng cố niềm tin vào chính sách thuế và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế bền vững” - bà Vũ Thu Hà nhấn mạnh.
H.Hương