Sắc màu văn hóa Khmer qua Lễ Cầu an

9 giờ trướcBài gốc

Đây là dịp cộng đồng gửi gắm nguyện ước bình an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, đồng thời gắn kết tình làng nghĩa xóm và gìn giữ bản sắc văn hóa Khmer Nam Bộ.

Không gian thực hiện Lễ Cầu an tại cộng đồng.

Nghi lễ mang đậm bản sắc văn hóa

Lễ Cầu an mang ý nghĩa cầu phúc cho từng gia đình và toàn phum - sóc. Nghi lễ thể hiện lòng tri ân đối với đất đai, thiên nhiên, các bậc tiền nhân; khuyến khích cộng đồng sống hòa thuận, đoàn kết. Không gian hành lễ thường diễn ra ở sân chùa hoặc nơi sinh hoạt tập trung, được chuẩn bị trang trọng với hoa, nhang đèn, vật phẩm dâng cúng.

Lễ Cầu an của đồng bào Khmer tại Cà Mau được chuẩn bị kỹ lưỡng, từ không gian đến lễ vật và nhân sự phục vụ. Ban tổ chức gồm sư cả, chư tăng trong chùa, Achar và đại diện phum - sóc. Không gian hành lễ được vệ sinh sạch sẽ, bố trí bàn thờ, chỗ ngồi của chư tăng và khu vực dành cho bà con một cách trật tự, trang nghiêm.

Nghi thức tụng kinh trong Lễ Cầu an.

Lễ vật gồm nhang, đèn, hoa, trái cây, bánh, cơm, gạo và bàn thờ Tam Bảo hoặc bàn thờ chung; các buổi lễ tối có thêm hoa đăng, đèn gió để tăng tính linh thiêng.

Theo phong tục truyền thống, lễ gồm các giai đoạn: Khai lễ - Thỉnh Tam Bảo; Sớt bát từng hộ; Cầu an trong phum - sóc; Cầu mùa (nếu có); Kết lễ - Hồi hướng phước.

Buổi lễ mở đầu bằng nghi thức Thỉnh Tam Bảo, chư tăng tụng các bài kinh Ratana Sutta (Kinh Tam Bảo), Mangala Sutta (Kinh Phước Đức) để tạo không gian thanh tịnh, xua tan năng lượng xấu. Achar tuyên bố lý do, hướng dẫn bà con thực hành Sompeah (vái lạy).

Các vật phẩm phục vụ nghi thức cúng trong Lễ Cầu an.

Nghi thức “sớt bát” được thực hiện tại từng hộ gia đình, chư tăng tụng các bài kinh cầu an, trừ bệnh như Anubhavā Paritta, Sabba Roga Nivāranạ Paritta, Bojjhanga Paritta. Mỗi gia đình đều được thăm viếng theo thứ tự, thể hiện sự gắn kết cộng đồng.

Phần quan trọng nhất là cầu an cho toàn phum - sóc, với các bài kinh Karaniya Metta Sutta, Dhajagga Paritta, Khanda Paritta, Sroksangha, Arak Srok, Proleung Pteah. Năng lượng từ bi lan tỏa, cầu chúc bình an, hòa thuận, mùa màng thuận lợi.

Lễ vật để cúng Tổ nghiệp của Ban nhạc phục vụ Lễ Cầu an.

Tại một số nơi, lễ còn có cầu mùa, nhất là ở cộng đồng làm nông. Chư tăng tụng Kinh Daek Proleung (Kinh gọi hồn lúa), Maha Jaya Mangala (Kinh phước lành lớn), cầu cho cây trái phát triển tốt, thiên nhiên điều hòa. Nghi thức có thể diễn ra ngoài đồng, tăng tính gắn bó với đất đai.

Cuối lễ, chư tăng hồi hướng phước qua các bài kinh Jaya Paritta (Kinh Chiến Thắng), Samanta Cakkavālẹ (Kinh Hồi hướng phước) và Bang Skôl (nếu có cầu siêu), gửi năng lượng thiện lành đến toàn cộng đồng. Achar cảm tạ và nhắc bà con giữ tâm thiện, sống đoàn kết.

Tùy điều kiện từng địa phương, quy mô lễ có thể khác nhau; một số phum - sóc còn có thêm cúng Thần Nông, NeakTa, đắp núi cát… Thời gian lễ có thể kéo dài 1-3 ngày. Tại Chùa Rạch Giồng, Chùa Cao Dân, lễ thường được tổ chức trọn vẹn, đầy đủ nghi thức truyền thống.

Lễ vật để tụng kinh cầu an.

Gìn giữ giá trị văn hóa giữa đời sống hôm nay

Lễ Cầu an không chỉ là nghi thức tôn giáo mà còn là biểu tượng văn hóa của đồng bào Khmer Cà Mau. Thông qua nghi lễ, tinh thần đoàn kết và nghĩa tình láng giềng được vun bồi; những giá trị văn hóa truyền thống được trao truyền qua nhiều thế hệ. Đây cũng là môi trường giáo dục con trẻ về tín ngưỡng, lòng từ bi, tinh thần cộng đồng và thái độ trân trọng thiên nhiên.

Trong bối cảnh hiện đại, việc duy trì Lễ Cầu an không chỉ góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống, mà còn tạo “cầu nối” giữa các thế hệ, giúp cộng đồng Khmer gìn giữ bản sắc, phát huy tinh thần đoàn kết và lòng nhân ái trong đời sống hôm nay. Lễ Cầu an vì thế trở thành dấu ấn văn hóa đặc sắc, là giá trị tinh thần luôn được đồng bào Khmer tại Cà Mau trân trọng và gìn giữ.

Đăng Minh

Nguồn Cà Mau : https://baocamau.vn/sac-mau-van-hoa-khmer-qua-le-cau-an-a124563.html