Những nét cọ vẽ sen ban đầu.
Chạm vào lụa - chạm vào tâm hồn
Trần Thảo - cô gái đến từ phường Linh Sơn, bắt đầu bén duyên với lụa từ năm 2018. Khi còn là sinh viên Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, trong môi trường học thuật, nơi mà các chất liệu hiện đại như: sơn dầu, acrylic được phần đông bạn bè lựa chọn, Thảo lại lặng lẽ chọn lụa.
Với Thảo, lụa không chỉ là chất liệu truyền thống, mà khi cầm trên tay nó mềm mại, uyển chuyển đầy mê hoặc.
Chính độ mỏng manh ấy lại đặt ra không ít thử thách trong việc điều khiển màu sắc, đòi hỏi những người muốn vẽ trên lụa phải kiên nhẫn, tỉ mỉ và tinh tế trong từng nét cọ. Qua những ngày đầu bỡ ngỡ, Thảo đã nhen nhóm tình yêu đặc biệt với lụa và nuôi dưỡng tình yêu ấy trong hành trình nghệ thuật sau này.
Muốn chinh phục lụa, Thảo hiểu rằng quan trọng và cần nhất là hiểu về nó. Vẽ trên lụa vì thế cần sự tập trung cao độ bởi một nét cọ phải tuyệt đối chính xác, nếu không màu sắc sẽ loang, chìm và không có cơ hội sửa sai. Chính điều đó khiến Thảo càng thêm say mê, lắng nghe, thấu hiểu, nâng niu từng sợi tơ, từng sắc độ màu.
Chính sự mong manh, thách thức ấy lại khiến Thảo yêu và muốn chinh phục cái hồn, cái khí chất riêng lạ ấy.
Trần Thảo chăm chút trong từng nét vẽ.
Qua nhiều lần thử nghiệm vụng về ban đầu với không ít sản phẩm lỗi, Thảo dần thể hiện được nét riêng trong bức vẽ của mình trên lụa.
Lụa dần dà tựa như tri kỷ, nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, thách thức nhưng đầy cảm hứng đối vớ Thảo. Đó không chỉ là chất liệu, mà là con đường nghệ thuật cô đã chọn bằng cả trái tim, con đường không dễ đi, nhưng luôn dẫn đến những vùng cảm xúc tinh tế và sâu lắng.
Sen nở trên lụa
Khi đã làm chủ được kỹ thuật vẽ trên lụa, Thảo chợt tìm thấy một biểu tượng khiến cô thực sự rung động, đó là hoa sen.
Không phải ngẫu nhiên mà loài hoa ấy gắn với tâm hồn người Việt, thanh khiết, kiêu hãnh và đầy nghị lực. Sen vươn mình lên từ bùn lầy, giữ lấy vẻ đẹp riêng, nhẹ nhàng mà không yếu đuối, thanh cao mà không xa cách. Và lụa, với sự mượt mà trở thành chất liệu lý tưởng để Thảo gửi gắm những rung cảm của mình trước vẻ đẹp ấy.
Mỗi bức sen lụa của Trần Thảo không đơn thuần là hình ảnh, mà là tâm trạng, là ký ức, là nỗi niềm của một tâm hồn người yêu hội họa.
Từng cánh sen như thở, từng nét cọ như thì thầm, không ồn ào, nhưng đủ sức khiến người xem dừng lại, lắng nghe và cảm nhận. Chính vì vậy, cô gái nhỏ Trần Thảo đã vẽ sắc sen trên lụa không chỉ bằng mắt mà bằng cả cảm xúc, để người xem thấy được hơi thở của sen chứ không chỉ là hình dáng hay sắc hoa.
Với mỗi sản phẩm sen trên lụa, Thảo phải dành ra từ 1-2 ngày để hoàn thiện, chăm chút, nắn nót và thổi hồn cho sen lụa.
Sen trên lụa của Thảo không gò bó trong khung truyền thống bởi Thảo đã thử nghiệm cách phối màu táo bạo, đưa ánh sáng hiện đại vào bố cục cổ điển. Những bức lụa vì thế mang vẻ vừa cổ điển vừa tươi mới, như một cây cầu nối giữa truyền thống và hiện đại.
Không chỉ dừng lại ở những bức tranh lụa đơn thuần, Trần Thảo còn mạnh dạn đưa tranh lụa ứng dụng vào các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như khăn lụa, túi vải, sổ tay bọc lụa, thiệp thủ công, và áo dài.
Mỗi sản phẩm là một “mảnh ghép” nhỏ từ các tác phẩm lớn, được xử lý khéo léo để giữ nguyên hồn cốt nghệ thuật, mà vẫn mang tính ứng dụng cao.
Hành trình của lụa sen
Áo dài sen giành được nhiều tình cảm của du khách.
Từ quê hương Thái Nguyên, thông qua mạng xã hội, sản phẩm lụa sen của Trần Thảo được nhiều người biết đến và yêu thích.
Một cửa hàng nhỏ bày bán các sản phẩm của Thảo trên phố cổ Hà Nội níu chân bao du khách ghé qua. Tổng Giám đốc Samsung Electronics Việt Nam Na Ki Hong trong một lần chạm vào lụa sen, đã vô cùng thích thú. Không phân vân, không đắn đo, ông đã chọn lụa sen làm quà dành tặng người thân sau chuyến công tác và du lịch Việt Nam.
Ông Na Ki Hong, chia sẻ: sự mềm mại của lụa kết hợp với sắc sen hồng khiến tôi mê mẩn, chắc chắn người thân của tôi cũng yêu thích món quà này. Lụa mềm mại, mỏng manh, nhưng bền dai theo năm tháng còn sen thì mọc lên từ bùn lầy, vẫn tỏa hương thanh khiết. Cũng như con người Việt Nam, giản dị mà kiên cường, chịu thương chịu khó mà vẫn giữ cho mình một vẻ đẹp riêng biệt, không phô trương mà sâu lắng.
Chị Phương Linh, chủ tiệm ở Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội - nơi dành một góc nhỏ trưng bày các sản phẩm lụa sen của Thảo cho biết: Có rất nhiều người ghé tiệm để chiêm ngưỡng vẻ đẹp lụa sen của cô gái nhỏ đến từ Thái Nguyên. Hầu hết mọi người đều rất thích và có chung cảm nhận lụa sen của Thảo rất có hồn, như chất chứa bao câu chuyện của Thảo. Mọi người bảo rằng, lụa đang kể những giấc mơ của người làm nên sản phẩm lụa sen.
Mỗi sản phẩm lụa sen có giá từ 1,5 triệu đến 3 triệu đồng, tùy vào độ khó, độ tỉ mẩn và tinh tế. Vì thế, đối với Trần Thảo, việc người nước ngoài yêu thích sản phẩm lụa Việt không chỉ là cơ hội kinh tế, mà còn là niềm tự hào khi góp phần nhỏ bé lan tỏa văn hóa Việt. Đó chính là động lực khiến Thảo luôn cố gắng giữ đúng kỹ thuật truyền thống trong từng khâu - từ chọn lụa tơ tằm, xử lý nền, pha màu tự nhiên cho đến từng nét cọ - để không làm “loãng” tinh thần của nghệ thuật.
Giữa những sợi tơ mong manh, Trần Thảo và những người yêu lụa đang dệt nên một tương lai mới cho tranh lụa Việt bằng tất cả đam mê, tài năng và niềm tin vào giá trị bền lâu của văn hóa dân tộc.
Linh Giang