Chiều 6/11, tại phiên họp thứ 51 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh thay mặt Chính phủ trình bày tờ trình về chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Theo tờ trình, dự án được quy hoạch theo tiêu chuẩn cấp 4F của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), hướng tới mục tiêu xây dựng một sân bay thông minh, xanh, bền vững và đạt đẳng cấp quốc tế, góp phần đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của Việt Nam.
Dự án có tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 196.378 tỷ đồng, được thực hiện hoàn toàn bằng nguồn vốn của nhà đầu tư, bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp. Tiến độ triển khai dự án được chia thành hai giai đoạn.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tóm tắt tờ trình về chủ trương đầu tư dự án sân bay Gia Bình. Ảnh: Gia Hân
Trong giai đoạn 1, từ năm 2025 đến 2030, dự án sẽ tập trung đầu tư xây dựng các hạng mục cần thiết phục vụ Hội nghị Cấp cao APEC 2027, đồng thời hoàn thiện cơ sở hạ tầng đáp ứng công suất khai thác khoảng 30 triệu hành khách và 1,6 triệu tấn hàng hóa mỗi năm.
Giai đoạn 2, từ năm 2031 đến 2050, sẽ mở rộng và hoàn thiện toàn bộ công trình để đạt công suất 50 triệu hành khách và 2,5 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Dự án có thời hạn hoạt động 70 năm, từ năm 2025 đến 2095, với tổng diện tích sử dụng đất khoảng 1.884 ha.
Việc triển khai dự án dự kiến ảnh hưởng đến hơn 7.100 hộ dân và 118 tổ chức, trong đó khoảng 5.800 hộ cần tái định cư. Ngoài ra, trong phạm vi giải phóng mặt bằng có khoảng 25 di tích lịch sử - văn hóa cần di dời; Chính phủ kiến nghị cho phép UBND tỉnh Bắc Ninh thực hiện việc di dời trên cơ sở bảo tồn tối đa và phát huy giá trị văn hóa của các di tích này.
Trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí với sự cần thiết của dự án sân bay Gia Bình, song đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn tính khả thi trong việc hoàn thành tiến độ phục vụ Hội nghị Cấp cao APEC 2027.
Theo ông Mãi, cần xem xét kỹ các yếu tố về giải phóng mặt bằng, tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật và điều kiện địa chất, vì đây là những yếu tố có thể ảnh hưởng đến thời gian và chi phí đầu tư.
Bên cạnh đó, Ủy ban đề nghị Chính phủ làm rõ cơ sở tính toán tổng mức đầu tư, so sánh với suất đầu tư của các dự án sân bay tương đương trong khu vực, điều chỉnh theo giá địa phương để đảm bảo hiệu quả và minh bạch.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra tại phiên họp. Ảnh: Gia Hân
Một nội dung quan trọng khác là phải làm rõ khả năng huy động khoản vay khoảng 167.000 tỷ đồng, đồng thời đánh giá tác động chi phí lãi vay trong trường hợp dự án chậm tiến độ.
Cơ quan thẩm tra cũng kiến nghị bổ sung cơ chế giám sát định kỳ 5 năm/lần để cập nhật doanh thu, chi phí và thời gian hoàn vốn, qua đó điều chỉnh linh hoạt thời hạn hoạt động nhưng vẫn tuân thủ quy định pháp luật.
Ngoài ra, cần có phương án hỗ trợ toàn diện cho người dân bị ảnh hưởng, bao gồm đào tạo nghề, chuyển đổi việc làm, đảm bảo an sinh xã hội và ổn định đời sống. Việc thu hồi diện tích lớn đất lúa hai vụ cũng đòi hỏi có phương án đảm bảo an ninh lương thực và sinh kế bền vững cho người dân địa phương.
Theo Bộ Xây dựng, việc đầu tư xây dựng sân bay Gia Bình được xem là bước đi chiến lược trong quy hoạch phát triển hạ tầng hàng không vùng Thủ đô, nhằm giảm tải cho Cảng hàng không quốc tế Nội Bài - sân bay hiện đang khai thác vượt công suất thiết kế. Dự án được kỳ vọng hình thành mô hình “hai trung tâm hàng không” của vùng Thủ đô, tương tự như các đô thị lớn trên thế giới như Tokyo (Nhật Bản) hay London (Anh), qua đó mở rộng không gian phát triển đô thị, logistics, thương mại điện tử và du lịch.
Sân bay Gia Bình được định hướng đầu tư theo tiêu chuẩn quốc tế, đạt chuẩn dịch vụ 5 sao Skytrax, nằm trong nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới. Dự án cũng được định vị trở thành trung tâm trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay hàng đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Không chỉ mang ý nghĩa kinh tế, dự án sân bay Gia Bình còn đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo quốc phòng - an ninh, đồng thời phục vụ các sự kiện đối ngoại lớn của đất nước, đặc biệt là Hội nghị Cấp cao APEC 2027.
Việc đầu tư cảng hàng không mới tại Bắc Ninh được kỳ vọng sẽ tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho khu vực phía Đông Hà Nội, hình thành các khu logistics, công nghiệp công nghệ cao và dịch vụ quốc tế, qua đó thúc đẩy phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến về chủ trương đầu tư dự án sân bay Gia Bình tại kỳ họp thứ 10, dự kiến diễn ra vào cuối năm nay.
Đây sẽ là bước quan trọng trong quá trình triển khai dự án hạ tầng hàng không quy mô lớn nhất vùng Thủ đô kể từ sau khi mở rộng sân bay Nội Bài, đánh dấu một bước phát triển mới trong chiến lược phát triển hạ tầng giao thông quốc gia.
Văn Hùng