Sân bay Long Thành và sứ mệnh tạo cầu nối trong chuỗi cung ứng quốc tế

7 giờ trướcBài gốc

Ý nghĩa kinh tế và hiệu ứng lan tỏa

Trung tâm logistics dự kiến được bố trí trên diện tích 136ha, nằm trong quỹ đất 5.000ha đã được quy hoạch của Cảng HKQT Long Thành. Thời điểm Dự án đầu tư xây dựng Cảng HKQT Long Thành chuẩn bị hoàn thành giai đoạn 1 vào cuối năm 2025 là cơ hội vàng để triển khai mô hình logistics-phi thuế quan đồng bộ ngay từ đầu.

Đối với vấn đề giảm chi phí logistics, hiện nay, chi phí logistics của Việt Nam tương đương 16-17% GDP, cao hơn đáng kể so với mức trung bình 10-12% của thế giới. Việc xây dựng trung tâm logistics gắn với sân bay Long Thành sẽ giúp rút ngắn chuỗi lưu kho-vận chuyển-thông quan, giảm chi phí cho mỗi đơn hàng, nhất là với hàng hóa xuất khẩu giá trị cao như điện tử, dược phẩm, nông sản chế biến.

Dự án này sẽ thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới. Thương mại điện tử toàn cầu tăng trưởng hai con số, nhu cầu giao hàng nhanh xuyên biên giới ngày càng cấp thiết. Long Thành nếu có khu phi thuế quan và hạ tầng logistics hiện đại sẽ trở thành điểm đến của các sàn thương mại điện tử quốc tế, biến Việt Nam thành “cầu nối” trong chuỗi cung ứng khu vực. Việc hình thành các khu phi thuế quan dành cho logistics cùng với các chính sách ưu đãi, đặc thù về miễn, giảm thuế, đơn giản hóa thủ tục hải quan được kỳ vọng sẽ thu hút các nhà đầu tư trong ngành điện tử, dược phẩm, thương mại điện tử, doanh nghiệp logistics...

Thi công dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Ảnh: HẢI ĐĂNG

Trung tâm logistics cũng tạo hiệu ứng lan tỏa vùng Đông Nam Bộ. Long Thành có vị trí trung tâm, kết nối trực tiếp với cảng Cái Mép-Thị Vải, các tuyến cao tốc và đường Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh. Trung tâm logistics tại đây sẽ tạo hành lang vận tải đa phương thức đường biển-đường bộ-hàng không, hỗ trợ cả vùng công nghiệp trọng điểm phía Nam và đóng vai trò cửa ngõ xuất khẩu của cả nước. Đây là lợi thế vượt trội để xây dựng trung tâm logistics hàng không quy mô lớn, có khả năng phục vụ không chỉ thị trường Việt Nam mà còn các nước trong khu vực ASEAN.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, nhiều trung tâm kinh tế lớn trên thế giới như Hồng Công (Trung Quốc), Singapore, Dubai (UAE), Incheon (Hàn Quốc) đã thành công khi phát triển khu logistics-phi thuế quan liền kề sân bay. Họ tận dụng 3 yếu tố then chốt: Hạ tầng đồng bộ, thể chế linh hoạt và công nghệ số hóa toàn diện. Chính nhờ vậy, chi phí và thời gian xử lý hàng hóa được rút ngắn đáng kể, tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài. Trong đó, sân bay Changi (Singapore) nhờ cơ chế phi thuế quan đã trở thành một trong 10 sân bay hàng hóa lớn nhất thế giới, nổi bật về trung chuyển và thương mại điện tử. Sân bay Incheon (Hàn Quốc) cũng xây dựng khu thương mại tự do gắn liền với sân bay và cảng biển nước sâu, tập trung vào các lĩnh vực logistics, sản xuất và dịch vụ thương mại. Mô hình này giúp Incheon tận dụng tối đa lợi thế cửa ngõ quốc tế để phát triển thành trung tâm logistics hàng không tích hợp hàng đầu châu Á.

Hướng đến lợi ích dài hạn

Để triển khai dự án hiệu quả, cần nhận diện những thách thức và yêu cầu đặt ra. Trước hết là khung pháp lý đặc thù, cần có quy định riêng cho khu phi thuế quan hàng không, làm rõ cơ chế quản lý, giám sát, chính sách thuế-phí và hoạt động giá trị gia tăng. Cùng với đó, cần số hóa chuỗi logistics, xây dựng hệ thống “một cửa điện tử” kết nối hãng bay, hải quan, kho bãi và doanh nghiệp, áp dụng hải quan số, thông quan theo rủi ro, giảm tối đa thủ tục giấy tờ. Về hạ tầng kết nối vùng, cần bố trí bãi xe chuyên dụng, làn ưu tiên hàng hóa, bảo đảm luồng vận tải thông suốt ra cảng biển và đường cao tốc, tránh nghẽn mạch khi sản lượng hàng tăng nhanh.

Đối với bảo đảm quốc phòng, an ninh, với vai trò cửa ngõ quốc tế, Trung tâm phải được thiết kế bảo mật nhiều lớp, vừa bảo đảm an ninh hàng không-hải quan-an ninh mạng, vừa sẵn sàng phục vụ các nhiệm vụ quốc phòng, cứu trợ và ứng phó thiên tai, thảm họa khi cần.

Nếu triển khai đúng hướng, Trung tâm logistics hàng không tại Long Thành sẽ mang lại nhiều lợi ích: Giảm 10-15% chi phí logistics cho doanh nghiệp khu vực Đông Nam Bộ; tăng nhanh sản lượng hàng hóa xuất khẩu qua đường hàng không, đặc biệt là nhóm hàng giá trị cao; thu hút nhà đầu tư chiến lược trong logistics và thương mại điện tử xuyên biên giới; nâng cao chỉ số hiệu quả logistics (LPI), đưa Việt Nam tiến gần chuẩn ASEAN-4.

Đề xuất của ACV không đơn thuần là một dự án hạ tầng, mà là bước đi chiến lược để định hình lại cấu trúc logistics quốc gia. Nếu được triển khai đúng chuẩn quốc tế, Trung tâm logistics hàng không kết hợp Khu phi thuế quan tại Long Thành sẽ trở thành “siêu nút logistics hàng không”, mở rộng không gian xuất khẩu, thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao và tăng cường sức chống chịu của chuỗi cung ứng. Quan trọng hơn, mô hình này góp phần thực hiện đồng thời hai mục tiêu: Phát triển kinh tế nhanh, bền vững và củng cố tiềm lực quốc phòng, an ninh, khẳng định vị thế của Việt Nam trong chuỗi logistics toàn cầu.

Theo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, Trung tâm logistics hàng không kết hợp Khu phi thuế quan tại Cảng HKQT Long Thành ở giai đoạn hoàn chỉnh dự kiến đóng góp 0,7% GRDP hằng năm của vùng Đông Nam Bộ, đặc biệt thông qua hoạt động xuất nhập khẩu, logistics, thương mại điện tử và công nghiệp phụ trợ; đóng góp 1-2% kim ngạch xuất khẩu cả nước, trong đó, tăng kim ngạch xuất nhập khẩu qua đường hàng không khoảng 15-20% mỗi năm nhờ rút ngắn thời gian lưu thông và chi phí logistics, tạo ra 6.000 việc làm trực tiếp, 9.000 việc làm gián tiếp.

PGS, TS, chuyên gia kinh tế NGÔ TRÍ LONG

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/kinh-te/cac-van-de/san-bay-long-thanh-va-su-menh-tao-cau-noi-trong-chuoi-cung-ung-quoc-te-848084