Sắp năm học mới, giáo viên vẫn băn khoăn thi học sinh giỏi lớp 9 sẽ tổ chức ra sao?

5 giờ trướcBài gốc

Khi chưa thực hiện chính quyền 2 cấp, học sinh lớp 9 cấp trung học cơ sở sẽ tham gia học sinh giỏi cấp huyện do phòng giáo dục và đào tạo tổ chức. Sau đó, những em đạt điểm cao nhất sẽ tham gia thi học sinh giỏi cấp tỉnh. Mỗi cấp tổ chức đều có khen thưởng cho học sinh đạt giải.

Từ ngày 01/7/2025, thực hiện chính quyền 2 cấp, phòng giáo dục và đào tạo đã không còn hoạt động. Kỳ thi học sinh giỏi văn hóa cấp trung học cơ sở có thể vẫn tiếp tục được duy trì nhưng cách thức tổ chức như thế nào vẫn chưa thấy có văn bản nào hướng dẫn.

Các trường trung học cơ sở vẫn tiến hành phân công giáo viên ôn thi học sinh giỏi, vẫn chọn đội tuyển nhưng vẫn đang chờ đợi hướng dẫn từ cấp trên. Nếu như các địa phương hướng dẫn chậm trễ sẽ ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục của các nhà trường và có thể nhiều học sinh cũng sẽ bị ảnh hưởng theo.

Ảnh minh họa: Phương Linh

Đang bàn bạc cách thức tổ chức

Cách đây mấy ngày, bản thân người viết bài- một tổ trưởng chuyên môn cấp trung học cơ sở đã tham dự hội nghị triển khai nhiệm vụ năm học 2025-2026 do sở giáo dục tổ chức và có rất nhiều những chia sẻ, câu hỏi đặt ra cho lãnh đạo đạo sở.

Trong đó, một số câu hỏi đặt ra là từ năm học 2025-2026 tới đây, cấp trung học cơ sở sẽ tổ chức kỳ thi học sinh giỏi văn hóa ra sao. Hiện nay, Bộ đã hướng dẫn hội thi giáo viên dạy giỏi; giáo viên chủ nhiệm giỏi; giáo viên tổng phụ trách Đội giỏi do cấp xã tổ chức.

Nhưng, kỳ thi học sinh giỏi văn hóa cấp trung học cơ sở thì không thấy Bộ đề cập bởi đây là kỳ thi do sở giáo dục các địa phương tổ chức. Vì thế, cán bộ quản lý nhà trường mong muốn sở có hướng dẫn để thuận lợi cho việc phân công và giáo viên tham gia bồi dưỡng có cơ sở tiến hành ôn thi cho học sinh.

Trả lời câu hỏi của cán bộ quản lý các nhà trường và đội ngũ nhà giáo tham gia hội nghị, đại diện lãnh đạo sở nói hiện nay sở cũng đang tiến hành bàn bạc cách thức tổ chức thi học sinh giỏi văn hóa cấp trung học cơ sở.

Sở cũng đang dự kiến kỳ thi học sinh giỏi văn hóa cấp trung học cơ sở khi thực hiện chính quyền 2 cấp với nhiều phương án. Một là có thể thi cấp trường và cấp tỉnh; hai là thi cấp xã và cấp tỉnh; ba là thi cấp cụm và cấp tỉnh. Tới đây, sở sẽ có hướng dẫn cụ thể.

Chính vì sở giáo dục và đào tạo chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể nên các trường cũng đang loay hoay thực hiện.

Theo kế hoạch khung năm học, năm học 2025-2026, học sinh lớp 1, lớp 9 và lớp 12 sẽ tựu trường ngày 22/8/2025 nên nhiều địa phương đã tiến hành dạy chính thức cho học sinh lớp 9.

Vì thế, khâu chuẩn bị đã được thực hiện từ khi học sinh chưa tựu trường. Đó là nhà trường phân công giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi các môn cho học sinh lớp 9. Điều này cũng đồng nghĩa, giáo viên đã lựa chọn học sinh tham gia đội tuyển và tiến hành bồi dưỡng theo kế hoạch nhà trường.

Nhưng, trong tâm thế nhiều giáo viên đang tham gia bồi dưỡng cho học sinh vẫn đang vừa dạy vừa chờ đợi hướng dẫn và có cả sự lo lắng vì biết đâu trong số những em đang tham gia đội tuyển, thầy cô phải lựa chọn lại vì kế hoạch của sở sẽ khống chế số lượng.

Phương án tổ chức nào sẽ được lựa chọn?

Theo chia sẻ của lãnh đạo sở giáo dục và đạo tạo nơi người viết bài đang công tác thì sở đang lựa chọn 1 trong 3 phương án thi học sinh giỏi văn hóa cấp trung học cơ sở như đã đề cập ở phần trên.

Nếu chọn phương án thi cấp trường và cấp tỉnh thì nhẹ nhàng và đỡ tốn kém hơn cả vì cấp trường có thể tổ chức (nếu nhiều thí sinh) hoặc không cần tổ chức rồi thành lập đội tuyển cấp trường theo số lượng quy định rồi tham gia cấp tỉnh.

Tuy nhiên, phương án này có thể xảy ra chất lượng thi học sinh giỏi cấp tỉnh không cao vì trường nào cũng có đội tuyển mà điều kiện giảng dạy, học tập ở mỗi trường khác nhau. Những trường có ít học sinh, điều kiện khó khăn sẽ khó có thể có chất lượng như những trường đông học sinh và học tập ở những nơi có điều kiện.

Hơn nữa, tổ chức như vậy sẽ dẫn đến số lượng thí sinh dự thi cấp tỉnh rất lớn. Mỗi tỉnh đa phần có hàng trăm xã trở lên. Hiện cấp trung học cơ sở đang tổ chức thi 7 môn (Toán, Văn, Ngoại ngữ, Giáo dục công dân, Tin học, Lịch sử và Địa lý (2 phân môn), Khoa học tự nhiên (3 phân môn). Mỗi môn, phân môn chỉ cần 2 học sinh/ trường thì cả tỉnh sẽ có số lượng lên đến vài ngàn thí sinh dự thi.

Việc tổ chức đi lại, tổ chức thi cử sẽ rất tốn kém cho cả nhà trường và sở giáo dục vì đa phần khi sáp nhập tỉnh thì địa bàn khá rộng, nhiều trường đi đến khu vực trung tâm hành chính tỉnh khá xa.

Nếu lựa chọn phương án thi cấp xã và cấp tỉnh về mặt tổ chức có thể thuận lợi hơn vì mỗi xã, phường, đặc khu đều có phòng văn hóa- xã hội. Phòng văn hóa- xã hội lên kế hoạch và tổ chức, học sinh các trường trong xã tham dự kỳ thi rồi xã sẽ chọn đội tuyển cấp xã tham dự cấp tỉnh. Nhưng, sẽ phát sinh những khó khăn nhất định. Bởi, phòng văn hóa- xã hội chỉ có thể lên kế hoạch và tổ chức kỳ thi. Còn cơ sở vật chất; người ra đề; coi thi; chấm thi đều phải nhờ vào các trường. Trong đó, rất dễ xảy ra tình trạng vừa ôn thi, vừa ra đề, vừa chấm thi- tính chất khách quan sẽ bị ảnh hưởng.

Nếu chọn phương án thi theo cụm và cấp tỉnh thì phương án này na ná giống như thi cấp huyện trước đây. Phương án này sẽ giảm được số lượng dự thi cấp tỉnh, chất lượng thí sinh dự thi cũng cao hơn 2 phương án trên.

Tuy nhiên, cái khó là hiện nay phòng giáo dục và đào tạo không còn, sở giáo dục và đào tạo chỉ đạo chuyên môn qua cấp xã, xã sẽ triển khai cho các nhà trường.

Vì thế, nếu tổ chức thi cấp cụm thì trường nào sẽ đứng ra tổ chức. Việc điều động giáo viên ra đề, coi thi, chấm thi, chế độ thù lao cho những người tham gia kỳ thi sẽ có những khó khăn nhất định.

Vì thế, phương án nào cũng có những ưu điểm, hạn chế nhất định. Bởi, cấp nào tổ chức cũng cần có kinh phí để chi trả cho giáo viên và khen thưởng cho học trò.

Theo quan điểm người viết bài, việc lựa chọn phương án tổ chức cấp xã và cấp tỉnh có thể khả thi hơn cả. Bởi, mỗi xã, phường, đặc khu hiện nay đa phần có từ 2-3 trường trung học cơ sở trở lên, thậm chí có những phường có tới gần chục trường trung học cơ sở.

Sở giáo dục hướng dẫn cách thức tổ chức, quy định số lượng thí sinh mỗi xã khi tham dự cấp tỉnh theo quy mô trường lớp, học sinh để tạo sự công bằng và quyền lợi cho tất cả các thí sinh trên địa bàn.

Cấp xã sẽ đứng ra lựa chọn giáo viên có kinh nghiệm ra đề, chấm chọn- những người này không phải là những người trực tiếp bồi dưỡng cho đội tuyển ở các trường. Mọi việc diễn ra công tâm, khách quan thì chất lượng, uy tín kỳ thi sẽ được nâng lên.

Hơn nữa, đây là cấp ký các quyết định khen thưởng cho học sinh đạt giải cũng hợp lý vì đây là cấp quản lý nhà nước về giáo dục ở địa phương

Thực ra, khi nghe tên học sinh giỏi cấp xã, phường, đặc khu…cũng thấy lạ lẫm nhưng cũng giống như hội thi giáo viên dạy giỏi; giáo viên chủ nhiệm giỏi; giáo viên tổng phụ trách Đội giỏi cấp xã vì chúng ta đã thực hiện chính quyền 2 cấp. Việc cấp xã đứng ra tổ chức kỳ thi học sinh giỏi cấp trung học cơ sở cũng là điều hợp lý.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

NGUYỄN THẾ TRUNG

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/sap-nam-hoc-moi-giao-vien-van-ban-khoan-thi-hoc-sinh-gioi-lop-9-se-to-chuc-ra-sao-post254052.gd