Sáp nhập, tinh giản các cơ sở giáo dục đại học là cần thiết

3 giờ trướcBài gốc

Một buổi thi tuyển năng khiếu đầu vào của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Ảnh Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

140 trường đại học công lập thuộc diện sáp nhập, tinh giản

Trước đó, ngày 22/8, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 71 với yêu cầu: Triển khai sắp xếp, tái cấu trúc các cơ sở giáo dục đại học; sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục đại học không đạt chuẩn; xóa bỏ cấp trung gian, bảo đảm quản trị tinh gọn, thống nhất, hiệu quả. Bên cạnh đó, nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với các cơ sở giáo dục đại học; tăng cường quản lý Nhà nước đối với các cơ sở giáo dục đại học, nghiên cứu chuyển một số trường đại học về địa phương quản lý để nâng cao hiệu quả quản lý và đáp ứng tốt hơn yêu cầu đào tạo nhân lực của địa phương.

Ngày 15/9, Chính phủ ban hành Nghị quyết 281, yêu cầu Bộ GD&ĐT xây dựng và triển khai đề án sắp xếp hệ thống đại học, đồng thời quy định lại cơ cấu tổ chức của các trường, hướng tới một hệ thống quản trị hiệu quả, tinh giản và phù hợp bối cảnh mới. Chính phủ cũng yêu cầu Bộ GD&ĐT nghiên cứu chuyển một số trường đại học về địa phương quản lý để nâng cao hiệu quả quản lý và đáp ứng tốt hơn yêu cầu đào tạo nhân lực của địa phương.

Cả nước hiện có 264 cơ sở giáo dục đại học, gồm 11 đại học, 173 trường đại học, học viện công lập (không gồm các trường thuộc đại học quốc gia và đại học vùng); 60 trường đại học tư thục và 5 trường đại học nước ngoài...

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện nay, ngoài các trường công an, quân đội và khối trường tư thục, cả nước có khoảng 140 trường đại học công lập thuộc diện sáp nhập, tinh giản. Tuy nhiên, hiện tại, chưa thể công bố số lượng cụ thể, nhưng chủ trương là giảm sâu, giảm rất nhiều đầu mối.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, mục đích của việc sáp nhập nhằm khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, thiếu liên kết giữa các trường, nhất là các cơ sở có ngành đào tạo gần nhau và hướng đến mục tiêu cuối cùng là giúp các trường trở nên mạnh hơn.

Bên cạnh đó, thúc đẩy các trường đại học phát triển với tốc độ nhanh, mạnh hơn, định hướng rõ ràng, tạo ra nguồn nhân lực trình độ cao cho các lĩnh vực đất nước đang. "Đây là thời cơ, thời vận, là điểm bứt phá quan trọng. Nếu không kịp thời nắm bắt, phát huy lợi thế, chúng ta sẽ lỡ nhịp", ông Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết.

Hiện tại, Bộ GD&ĐT chưa công bố danh sách các trường sẽ sáp nhập, giải thể nhưng sẽ có nhiều phương án thực hiện như: trường địa phương nhập vào trường T.Ư; sáp nhập ngang cấp giữa các trường nhỏ; trường T.Ư chuyển về địa phương quản lý; giải thể những cơ sở không đáp ứng tiêu chuẩn tối thiểu.

Nhiều chuyên gia, lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các trường đại học, nhà nghiên cứu, giảng viên… đề xuất các giải pháp để cuộc đại sắp xếp, tái cấu trúc lớn nhất trong lịch sử giáo dục đại học Việt Nam hoàn thành mục tiêu đề ra, tinh gọn về quy mô, mạnh về cạnh tranh, nâng cao chất lượng học thuật, đồng thời đảm bảo không làm gián đoạn việc dạy và việc học của sinh viên, giảng viên.

Bước đi cần thiết

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, cần rà soát, sắp xếp, tái cấu trúc toàn diện hệ thống giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp; sáp nhập, giải thể các cơ sở không đạt chuẩn để giảm đầu mối, tăng quy mô, nâng cao chất lượng.

TS Phạm Hiệp - nhà nghiên cứu giáo dục đại học và chính sách khoa học cho rằng, cuộc đại sắp xếp này là cần thiết. Thực tế, việc sắp xếp, sáp nhập lại khu vực giáo dục đại học là một thực tiễn thường xuyên xảy ra trên thế giới. Có những cuộc sắp xếp, sáp nhập chỉ ở quy mô nhỏ, diễn ra với một vài trường nhưng cũng có những cuộc sắp xếp, sáp nhập diễn ra trên phạm vi toàn quốc, làm thay đổi hẳn bộ mặt giáo dục đại học của một quốc gia.

Về mặt vận hành sau khi sắp xếp, sáp nhập, có 2 cách thức tiếp cận. Cách thức thứ nhất là các cơ sở giáo dục đại học sau khi sáp nhập sẽ hòa nhập với nhau hoàn toàn để trở thành một đại học mới, các đơn vị có chức năng tương tự nhập chung vào nhau. Cách thức thứ hai, các cơ sở giáo dục đại học sẽ được sáp nhập tương đối cơ học và sẽ có một bộ phận hội sở được thành lập để điều hành, phối hợp chung các cơ sở trước sáp nhập trong một tổ chức mới.

Theo TS Phạm Hiệp, mục tiêu của các chính sách sắp xếp, sáp nhập đại học công bao gồm: nâng cao hiệu quả hoạt động, mở rộng quy mô giáo dục đại học, tạo ra các cơ sở giáo dục đại học có quy mô và nguồn lực đủ lớn để cạnh tranh trên các bảng xếp hạng đại học trên thế giới, tăng cường tự chủ cho các cơ sở giáo dục đại học.

Việc 140 trường đại học công lập sẽ được tổ chức sắp xếp, sáp nhập giảm đầu mối là bước đi cần thiết và mang tính đột phá để các trường trở nên tầm cỡ hơn. Bởi, việc có nhiều trường đại học quá sẽ dẫn đến phân tán nguồn lực. Ví dụ như trường không có đủ nguồn nhân lực nhưng vẫn cố đào tạo dẫn đến tuyển sinh đầu vào thấp, kéo theo chất lượng đào tạo thấp. Còn các đơn vị lớn với quy mô lớn sẽ có khả năng sử dụng chung về nguồn lực, đặc biệt là nguồn lực giảng viên hay nguồn lực phòng thí nghiệm.

PGS.TS Nguyễn Đức Sơn - Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

An Nhiên

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/sap-nhap-tinh-gian-cac-co-so-giao-duc-dai-hoc-la-can-thiet-431865.html