Sắp xếp bộ máy trong ngành Tài chính: Cải cách mạnh mẽ vì nền tài chính công hiện đại

17 giờ trướcBài gốc

Nguồn: Bộ Tài chính Đồ họa: Phương Anh

Cơ hội để tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động

Theo Nghị định số 29/2025/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực từ ngày 1/3/2025, sau khi hợp nhất, tổ chức lại số lượng đầu mối của Bộ Tài chính giảm khoảng 3.600 đầu mối, tương ứng 37,7%. Trong đó giảm 3 đầu mối cấp Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, giảm 6 đầu mối cấp tổng cục, 116 đầu mối cấp vụ, cục và tương đương thuộc Bộ, giảm 336 đầu mối cấp vụ, cục và tương đương thuộc tổng cục; khoảng trên 3.100 đầu mối cấp phòng, chi cục và tương đương thuộc vụ, cục và tương đương thuộc Bộ trở xuống. Số lượng lãnh đạo cấp trưởng cũng giảm tương đương với số lượng đầu mối giảm.

Việc tinh gọn tổ chức bộ máy cũng đi đôi với tinh giản biên chế, cơ cấu lại, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ. Dự kiến năm 2025, Bộ Tài chính giảm trên 10.000 người và tiếp tục giảm thêm khoảng 10.000 người vào năm 2026.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã ban hành các quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các đơn vị thuộc Bộ Tài chính theo quy định, đảm bảo 1 đơn vị thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính; khắc phục triệt để tình trạng chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các đơn vị. Cơ cấu tổ chức của các đơn vị tinh gọn, giảm đầu mối đơn vị nhằm tăng cường hiệu quả thực hiện nhiệm vụ; tinh giản biên chế và tiết kiệm chi phí hành chính.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, việc Bộ Tài chính hoàn thành quy trình tái cơ cấu, hợp nhất là một bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính, hướng tới một bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực và hiệu quả. Đây không chỉ đơn giản là sự thay đổi về cơ cấu tổ chức, mà còn là cơ hội để tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động của ngành.

Tất nhiên, sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy luôn là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự quyết tâm, đồng thuận cao. Nhận thức rõ những thách thức này, Bộ Tài chính đã có những giải pháp cụ thể, đặc biệt là việc đảm bảo quyền lợi cho cán bộ, công chức, viên chức bị ảnh hưởng, cũng như duy trì hoạt động ổn định của các đơn vị sau khi sắp xếp.

Đảm bảo vận hành thông suốt trong quá trình sắp xếp

Một trong những bài toán khó của sắp xếp tổ chức là làm sao vừa thay đổi mô hình, vừa duy trì hoạt động liên tục, nhất là với các đơn vị cung cấp dịch vụ công có ảnh hưởng lớn đến người dân và doanh nghiệp như thuế, hải quan, kho bạc.

Từ năm 2022 đến quý I/2025, Bộ Tài chính đã thực hiện cắt giảm 3,8% biên chế công chức (giảm 2.636 biên chế, từ 69.289 xuống 66.653 biên chế năm 2025); cắt giảm 42,69% biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách nhà nước (giảm 926 biên chế, từ 2.169 năm 2022 xuống 1.243 năm 2025), đảm bảo yêu cầu đề ra theo đúng tinh thần Nghị quyết 18, Nghị quyết 19 của Trung ương.

Tuy nhiên, dù có thay đổi lớn về tổ chức, hoạt động của Bộ Tài chính vẫn diễn ra thông suốt. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi khẳng định: "Công việc của Bộ Tài chính sau hợp nhất rất lớn, nhưng vẫn thông suốt, sắp tới sẽ ngày càng tốt lên, bộ máy sẽ hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hơn". Đặc biệt, các lĩnh vực trọng yếu như thuế và hải quan vẫn duy trì hoạt động ổn định, không để xảy ra tình trạng gián đoạn trong việc phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Tại Hội nghị đối thoại chính sách thuế – hải quan cuối năm 2024, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn khẳng định: “Việc tinh gọn bộ máy không làm ảnh hưởng đến phục vụ người dân và doanh nghiệp”. Thứ trưởng cho biết ngành Tài chính đã đồng thời thúc đẩy chuyển đổi số, qua đó duy trì ổn định các quy trình nghiệp vụ và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ công nhanh chóng, minh bạch hơn.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, việc sắp xếp, tinh giản quy mô lớn này "không làm gián đoạn công việc, ngược lại còn tạo điều kiện để tổ chức lại nhiệm vụ, bố trí lại nhân sự theo hướng hợp lý và hiệu quả hơn".

Thực tiễn cho thấy, Bộ Tài chính đã tổ chức thành công quá trình sáp nhập hơn 200 chi cục thuế cấp huyện thành các chi cục liên huyện mà không xảy ra đình trệ trong tiếp nhận, xử lý hồ sơ, nộp thuế điện tử hay thanh toán ngân sách.

Để tiếp tục tạo thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý, Bộ Tài chính cũng tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo vào quản lý ngân sách, thuế, tài sản công…

Nhiều doanh nghiệp đánh giá, nhờ thủ tục hành chính được rút gọn, thời gian xử lý hồ sơ rút ngắn và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin đã giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí trong quá trình thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Để làm được điều này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã chỉ đạo các đơn vị xác định quyết tâm chính trị cao nhất trong thực hiện chủ trương này. Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Từng cơ quan, đơn vị phải thực hiện tốt công tác chính trị tư tưởng và chế độ, chính sách đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động bị ảnh hưởng do sắp xếp lại tổ chức, bộ máy; bảo đảm công bằng, công khai, khách quan, không để phát sinh phức tạp.

Việc tinh gọn bộ máy phải bảo đảm theo hướng triệt để nhất, để có được bộ máy vừa giảm được đầu mối, vừa giảm được con người và phải cân đong đo đếm được. Thứ nhất, phải giảm chi thường xuyên. Thứ hai, phải bảo đảm một việc chỉ có một đơn vị làm hoặc một đơn vị làm nhiều việc, không thể có chuyện nhiều đơn vị làm cùng một việc, Bộ trưởng nêu rõ.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng, toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo và người đứng đầu các đơn vị trong ngành đã nêu cao tinh thần đoàn kết, thống nhất và quyết tâm thực hiện nhiệm vụ được giao. Các đơn vị đã chủ động triển khai các công việc theo tinh thần trách nhiệm cao, sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của cơ quan, đơn vị, bộ và ngành.

Các phương án sắp xếp tổ chức được Bộ Tài chính triển khai theo nguyên tắc “không chồng chéo chức năng, rõ người – rõ việc – rõ trách nhiệm”, đồng thời gắn liền với chuyển đổi số và công khai minh bạch.

Những kết quả trên tiếp tục là minh chứng cho “sức nóng cải cách” ở Bộ Tài chính, cơ quan “huyết mạch” của nền kinh tế, để hướng tới một nền tài chính công hiện đại, minh bạch và phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp, đáp ứng các yêu cầu phát triển của đất nước.

Kịp thời hướng dẫn, hỗ trợ sắp xếp, tinh gọn bộ máy

Để việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy được thực hiện kịp thời, thuận lợi, Bộ Tài chính đã có Công văn số 1767/BTC-TCCB ngày 14/02/2025, Công văn số 6714/BTC-TCCB ngày 19/5/2025 hướng dẫn triển khai chính sách nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc tại Nghị định số 178/2024/NĐ-CP đối với những đối tượng tự nguyện nghỉ việc; Công văn số 1444/BTC-TCCB ngày 07/02/2025 hướng dẫn quy trình, thủ tục và gợi ý tiêu chí sắp xếp người đứng đầu đơn vị trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy; ban hành Nghị quyết số 02-NQ/ĐUBTC ngày 26/02/2025 quy định về phân cấp quản lý các chức danh lãnh đạo quản lý thuộc Bộ.

Để hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức bị ảnh hưởng bởi việc sắp xếp tổ chức, Bộ Tài chính đã được Thủ tướng Chính phủ giao bổ sung dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước để thực hiện chế độ, chính sách theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP và Nghị định số 67/2025/NĐ-CP 14.940.326 triệu đồng, Bộ Tài chính đã có Quyết định phê duyệt bổ sung dự toán ngân sách để thực hiện chế độ, chính sách cho các đơn vị thuộc Bộ. Bên cạnh việc thực hiện chính sách hỗ trợ đối với cán bộ, công chức, viên chức bị ảnh hưởng, Bộ cũng tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để tạo sự đồng thuận trong toàn ngành

Hoàng Yến

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/sap-xep-bo-may-trong-nganh-tai-chinh-cai-cach-manh-me-vi-nen-tai-chinh-cong-hien-dai-177788.html