Ngày 12.6, Quốc hội đã thông qua quyết định lịch sử - Việt Nam chính thức có 34 tỉnh, thành phố.
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ đây là chủ trương rất lớn, là sự kiện trọng đại của nhà nước ta, có ý nghĩa lịch sử và chính trị thiêng liêng mà lịch sử trao cho đại biểu quốc hội.
Các nội dung đại biểu quan tâm góp ý kiến từ thực tiễn rất sinh động của cuộc sống, chủ yếu là các yêu cầu về công tác tổ chức thực hiện, nhằm bảo đảm hiệu quả, hiệu lực, khả thi và đạt kết quả tốt.
Theo chương trình làm việc, Quốc hội sẽ thông qua Nghị quyết về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, vào đầu giờ sáng 16.6. Ngay sau khi biểu quyết, Nghị quyết về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương sẽ có hiệu lực thi hành ngay; các cơ quan sẽ đồng loạt thực hiện từ ngày 1.7.2025.
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định
Về vấn đề chuyển tiếp, đồng bộ giấy tờ của nhân dân và doanh nghiệp, ông Định cho biết Nghị quyết số 76 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã năm 2025 và Nghị quyết số 190 của Quốc hội ban hành tại kỳ họp bất thường lần thứ 9 đã có quy định rất cụ thể.
“Người dân và doanh nghiệp yên tâm sử dụng các giấy tờ đã được cấp cho đến khi hết thời hạn ghi trong giấy tờ đó. Nếu có nguyện vọng cấp lại theo địa chỉ mới, các cơ quan quản lý nhà nước sẽ hỗ trợ với thủ tục hành chính đơn giản và không thu phí”, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định.
Để quá trình sáp nhập thực sự thành công, các đại biểu kiến nghị Quốc hội, Chính phủ và các bộ ngành liên quan sớm hoàn thiện thể chế, pháp luật phù hợp với mô hình địa phương hai cấp; có cơ chế tổ chức bộ máy đặc thù cho các tỉnh mới trong giai đoạn chuyển tiếp.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) cho rằng trong bối cảnh đang triển khai chính phủ số, công dân số, xã hội số, việc thực hiện cho tinh gọn bộ máy, sáp nhập các tỉnh góp phần tinh gọn bộ máy, giảm ngân sách nhà nước. Đặc biệt, việc sáp nhập cấp tỉnh không chỉ là phép cộng về diện tích, dân số, mà còn là phép nhân về GDP.
Theo đó, các tỉnh sau sáp nhập sẽ có quy mô lớn hơn, điều kiện tự nhiên và nguồn lực đa dạng hơn, có khả năng xây dựng quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội quy mô lớn, thu hút đầu tư mạnh hơn, tổ chức lại không gian sản xuất và dịch vụ một cách hợp lý, bền vững hơn.
“Việc tổ chức lại đơn vị hành chính sẽ tạo điều kiện thuận lợi để tái cấu trúc hệ thống cơ quan hành chính các cấp, nâng cao hiệu quả quản trị, chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đây cũng là cơ hội thúc đẩy cải cách thể chế, hoàn thiện mô hình chính quyền địa phương tinh gọn, hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp”, ông Ngân nói.
Đại biểu quốc hội Trần Hoàng Ngân
Ông Ngân cũng cho rằng để đạt được mục tiêu sắp xếp đề ra cần có thể chế đủ rộng, đủ linh hoạt, phù hợp với quy mô dân số, đặc điểm an ninh - quốc phòng của từng địa phương; phân cấp, phân quyền mạnh mẽ; ưu tiên nguồn lực để các địa phương có điều kiện đầu tư hệ thống hạ tầng đồng bộ.
Các ý kiến tại phiên thảo luận cũng đề nghị sớm giải quyết chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động nghỉ việc theo quy định; có chính sách đào tạo lại, hỗ trợ đi lại, ổn định nơi làm việc và sinh hoạt cho cán bộ, công chức, người lao động phải di chuyển nơi làm việc đến trụ sở mới sau sáp nhập.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) cho biết hiện nay tổng biên chế của 52 tỉnh, thành phố thuộc diện sắp xếp là 447.657 người, trong đó có 2.321 cán bộ, 79.118 công chức và 366.218 viên chức.
Bà Hà cho rằng đây là lực lượng rất lớn, việc điều chuyển, phân công lại phải bảo đảm đúng quy định, hợp tình, hợp lý, tạo được sự đồng thuận; đảm bảo chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức, người hoạt động không chuyên trách.
Đại biểu Hà đề nghị cần quan tâm đẩy nhanh tiến độ cải cách tiền lương, sau sáp nhập, khối lượng công việc tăng, phạm vi quản lý rộng hơn, trách nhiệm lớn hơn. Đối với lực lượng cán bộ, công chức cấp xã, đội ngũ người hoạt động không chuyên trách cấp xã, chịu tác động trực tiếp từ sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính, rất cần có chính sách rõ ràng, ổn định và có lộ trình chuyển tiếp phù hợp, thể hiện sự quan tâm và nhân văn trong quá trình thực hiện cải cách.
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Quảng Ninh)
Đại biểu Vương Thị Hương (Hà Giang) kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét ban hành chính sách và đảm bảo nguồn lực để thực hiện sách hỗ trợ đối với cán bộ, công chức, viên chức di chuyển đến trung tâm hành chính mới để làm việc (gồm chính sách đào tạo, hỗ trợ việc làm mới, hỗ trợ về điều kiện sinh hoạt, nhà ở công vụ, phương tiện đi lại cho cán bộ ở vùng xa, phải di chuyển địa bàn…).
Trong trường hợp, phân cấp cho địa phương tự ban hành chính sách thì xem xét có cơ chế đặc thù hỗ trợ 50 - 70% đối với các tỉnh nhận trợ cấp trên 70% từ ngân sách trung ương để cán bộ, công chức, viên chức yên tâm công tác.
Lam Thanh