Những phim ngắn rất ăn khách trên nền tảng ReelShort. Ảnh: Sohu.
Từ hiện tượng nội địa đến cơn sốt toàn cầu
Tại Trung Quốc, thể loại “phim ngắn” (đoản kịch – short drama) đã vượt mặt cả điện ảnh về doanh thu. Giờ đây, làn sóng này đang lan sang phương Tây, đặc biệt là Mỹ. Theo thống kê đến quý I/2025, thế giới có hơn 430 ứng dụng phát hành phim ngắn – từ Trung Đông, châu Âu, cho đến cả chiến trường Ukraine – nơi ứng dụng My Drama vẫn phát triển tốt.
Trong số hơn 400 ứng dụng, 40/50 nền tảng có doanh thu cao nhất đến từ Trung Quốc, chiếm tới 68,75% tổng doanh thu phim ngắn toàn cầu. Trong đó, ReelShort – do công ty liên doanh Crazy Maple Studio (gọi tắt CMS) của doanh nghiệp niêm yết Trung Văn Online phát triển – là “đầu tàu” dẫn đầu ngành.
Về lượt tải: Quý II/2025, ReelShort đứng đầu bảng xếp hạng ứng dụng giải trí miễn phí trên Google Play Mỹ suốt 38 ngày liên tiếp, vượt mặt cả Netflix và HBO.
ReelShort đứng đầu top 3 ứng dụng miễn phí tại Mỹ suốt 38 ngày liên tục. Ảnh: Sohu.
Về quy mô: Tháng 5/2025, ứng dụng ReelShort đạt 14,486 triệu lượt tải toàn cầu, trở thành cột mốc quan trọng cho ngành phim ngắn Trung Quốc “ra khơi”.
Về doanh thu: Quý I/2025, doanh thu in-app của ReelShort đạt 130 triệu USD, đứng số 1 toàn cầu.
Về thị phần: ReelShort một mình chiếm 24,21% thị phần phim ngắn toàn cầu.
Về tác phẩm: Những phim như “Cuộc đời hai mặt của người chồng tỷ phú”, “Định mệnh với tổng tài cấm kỵ”, “Tuyệt đối không ly hôn với tiểu thư giấu thân phận” luôn nằm top đầu. Phim“Cuộc đời hai mặt của người chồng tỷ phú” thu hút hơn 470 triệu lượt xem – vượt qua cả Squid Game của Netflix.
Ngay cả tờ The Economist cũng phải nhận định rằng “ReelShort là sự xuất khẩu văn hóa kiểu Trung Quốc, một lần nữa chinh phục nước Mỹ”.
Vậy điều gì khiến phim ngắn Trung Quốc và ReelShort bùng nổ toàn cầu?
ReelShort đang làm mưa làm gió ở Mỹ. Ảnh: Sohu.
Vì sao Trung Quốc làm được còn Mỹ thì không?
Quibi từng là hy vọng lớn của Hollywood trong mảng phim ngắn. Ra đời năm 2020, với tổng vốn đầu tư hơn 1,7 tỷ USD từ các “ông lớn” như Disney, Sony, NBC… nhưng chỉ sau 6 tháng hoạt động, Quibi phá sản.
Ngược lại, Crazy Maple Studio – do CEO Giả Nghị thành lập – lại vươn lên mạnh mẽ. Lý do? Công ty mẹ của nó là một ông lớn trong ngành IP văn học mạng tại Trung Quốc, sở hữu các nền tảng như 17K và Kiss, vốn có hàng nghìn truyện ngôn tình, cổ trang, huyền bí…thu hút đông đảo độc giả.
Từ 2022, Crazy Maple Studio cho ra mắt ReelShort, tập trung khai thác nội dung từ các truyện mạng, phục vụ đối tượng phụ nữ Mỹ – vốn thích các thể loại tình cảm, tỷ phú, báo thù, người sói…Họ chọn mô hình “đọc trước-trả sau”: người dùng có thể xem miễn phí vài tập, sau đó trả tiền để mở khóa từng tập mới – thay vì mua cả gói thuê bao như Quibi. Kết quả là ReelShort nhanh chóng bùng nổ.
Quibi phá sản chỉ sau 6 tháng hoạt động. Ảnh: Sohu.
Chiến lược “3 thấp, 3 nhanh”
Điểm mạnh nhất của các công ty Trung Quốc như ReelShort là mô hình “sản xuất hàng loạt” với chi phí thấp: Chi phí sản xuất thấp: Chỉ khoảng 30.000 USD/tập, thấp hơn hàng chục lần so với phim truyền hình Mỹ. Họ không thuê sao hạng A mà dùng diễn viên ít tên tuổi, tập trung vào kịch bản kịch tính và bối cảnh đơn giản.
Thời gian sản xuất cực ngắn: Một phim 90 tập chỉ quay trong 9 ngày, dựng xong trong 10–15 ngày, lên sóng trong vòng chưa tới 3 tháng.
Phát hành bằng công nghệ siêu tối ưu: Đoạn trailer 15 giây được cắt ra, “rải” khắp TikTok, Facebook, YouTube…để thu hút người dùng tải app.
Nội dung phim thường xoay quanh các chủ đề như “vợ bị ruồng bỏ hóa ra là nữ tỷ phú”, “chồng nghèo là CEO ngầm”, hay “nữ sinh cưới nhầm người sói”...Nghe có vẻ cũ kỹ, nhưng đối với khán giả phương Tây chưa quen với motif phim ngôn tình Trung Quốc, những cú “bẻ lái” cực sốc lại rất cuốn hút.
Kho phim khổng lồ của ReelShort. Ảnh: Sohu.
Kịch bản tốt đến từ truyện mạng và tiểu thuyết tương tác
Một lợi thế quan trọng của ReelShort là có sẵn kho nội dung khổng lồ từ các nền tảng như Kiss (truyện ngôn tình) và Chapters (tiểu thuyết tương tác). Các truyện hot được thử nghiệm phản ứng người đọc trên Kiss trước, sau đó chuyển sang Chapters để kiểm tra các nhánh nội dung. Nếu phản ứng tích cực, mới được đưa lên thành phim ngắn.
Ví dụ, The Double Life of My Billionaire Husband – siêu phẩm đạt 470 triệu lượt xem – từng là top 5 truyện được yêu thích nhất trên Chapters. Từ mô hình “phễu” này, ReelShort có thể chọn lọc ra kịch bản “chắc thắng” trước khi đầu tư làm phim.
Một trong những yếu tố quyết định thành công của ReelShort là... quốc tế hóa ngược: nội dung Trung Quốc, nhưng diễn viên Mỹ, sản xuất tại Mỹ, phục vụ thị trường Mỹ. Nói cách khác là bản địa hóa triệt để: Người Mỹ đóng, người Mỹ xem, nhưng nội dung là Trung Quốc
Trong khi nhiều công ty khác chỉ dịch kịch bản từ Trung sang Anh, thậm chí còn quay phim tại Trung Quốc, khiến hình ảnh và ngôn ngữ không “ăn nhập” với khán giả phương Tây – thì ReelShort đầu tư ngược: mời diễn viên bản địa, thuê ê-kíp Hollywood, quay tại Atlanta hoặc Los Angeles, đảm bảo phim có màu sắc Mỹ nhưng linh hồn Trung Quốc.
Phim The Quarterback Next Door (tạm dịch: “Chàng tiền vệ nhà bên”) thậm chí còn đoạt giải Telly Awards – giải thưởng uy tín của truyền hình Mỹ.
Biểu đồ cho thấy cơn sốt do ReelShort tạo ra ở Mỹ. Ảnh: Sohu.
Tương lai của “short drama Trung Quốc”
Năm 2024, Time Magazine bình chọn Crazy Maple Studio là một trong 100 công ty ảnh hưởng nhất thế giới. Trong khi đó, công ty mẹ – Trung Văn Online đã lên chiến lược “ra biển lớn”: tung thêm hai nền tảng phim ngắn mới là Sereal+ (tập trung vào thị trường Bắc Mỹ) và UniReel (nhắm đến Nhật Bản).
Không chỉ vậy, trí tuệ nhân tạo (AI) cũng được tích hợp. Mô hình ngôn ngữ Xiaoyao.ai có thể tự tạo ra hàng triệu chữ nội dung gốc bằng nhiều ngôn ngữ, đảm bảo ngữ pháp chuẩn và logic tốt.
Theo dự báo của tổ chức tài chính Trung Quốc Guohai Securities, thị trường phim ngắn toàn cầu có thể đạt giá trị từ 144 đến 648 tỷ USD, tức gấp 7–12 lần thị trường nội địa Trung Quốc. Trong nửa đầu năm 2025, các nền tảng Trung Quốc đã chiếm gần 70% doanh thu từ phim ngắn toàn cầu. Chỉ tính riêng Quý I/2025: ReelShort doanh thu 264 triệu USD, DramaBox: 233 triệu USD, GoodShort: 104 triệu USD, chiếm trọn top 3 doanh thu phim ngắn quốc tế.
Ngoài ReelShort, hàng loạt tên tuổi khác đang cạnh tranh khốc liệt: DramaBox của Dianzhongkeji (Điểm Chúng Khoa Kỹ): 90% nội dung là “phim dịch” từ Trung Quốc, nhưng đã có hơn 144 triệu lượt tải ở 200 quốc gia.
GoodShort của Xinyueshidai (Tân Duyệt Thời Đại): Doanh thu vượt lên mạnh trong nửa đầu năm 2025.
Melolo của ByteDance (TikTok): Miễn phí hoàn toàn, xem quảng cáo để mở khóa tập – gây áp lực lớn cho các nền tảng “trả tiền”.
DramaWave của Kunlun Wanwei (Côn Luân Vạn Duy): Kết hợp mô hình trả phí + xem quảng cáo, tiếp cận cả hai nhóm người dùng.
Giữa lúc Hollywood thiếu nội dung mới, phim truyền hình Hàn bắt đầu bão hòa, hoạt hình Nhật vẫn mang tính niche (thị trường ngách), thì “phim ngắn Trung Quốc” đang trở thành hiện tượng văn hóa thứ tư toàn cầu, sau phim Mỹ, truyền hình Hàn và anime Nhật.
Không phải ngẫu nhiên khi tạp chí The Economist nhận định: “ReelShort đại diện cho một làn sóng văn hóa Trung Quốc mới – một lần nữa chinh phục nước Mỹ”.
Thu Thủy