Sẽ lấy ý kiến nhân dân về sửa đổi Hiến pháp trong một tháng

34 phút trướcBài gốc

Sau khi hoàn thành lấy ý kiến, Quốc hội sẽ hoàn tất việc sửa đổi các luật liên quan đến sửa đổi Hiến pháp nhằm phục vụ việc tinh gọn bộ máy theo tinh thần Nghị quyết 18-NQ/TW. Đây là nội dung được bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội chia sẻ tại cuộc họp báo diễn ra chiều 4/5.

Sửa đổi Hiến pháp để cải cách bộ máy

Trả lời báo chí về sửa đổi Hiến pháp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy cho biết, khi Bộ Chính trị nêu ra tại Kết luận 127, Đảng ủy Quốc hội đã phối hợp với Đảng ủy Chính phủ và các cơ quan liên quan khẩn trương nghiên cứu, đề xuất các nội dung cần sửa đổi, bổ sung Hiến pháp. Kết quả nghiên cứu của Đảng ủy Quốc hội và các cơ quan, theo bà Nguyễn Phương Thủy, đã được báo cáo Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có tờ trình gửi đại biểu và sẽ báo cáo Quốc hội tại phiên khai mạc 5/5, trong đó có nội dung sửa đổi Hiến pháp. Nội dung sửa đổi cụ thể chưa đề cập, nhưng các vấn đề tập trung nghiên cứu đã được nêu trong tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cụ thể là các nội dung liên quan đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và các quy định tại Chương 9 của Hiến pháp liên quan chính quyền địa phương các cấp. Với nội dung, phạm vi nghiên cứu sửa đổi, Ủy ban Thường vụ Quốc hội kiến nghị Quốc hội cho phép nghiên cứu theo hướng ban hành nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013. Số điều của Hiến pháp có khả năng sửa khoảng 8 điều trong tổng số 120 điều. Ngay tại phiên khai mạc kỳ họp 9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Quốc hội xem xét quyết định thành lập Ủy ban sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013.

Sau khi thành lập, Ủy ban này sẽ nghiên cứu, xây dựng dự thảo nghị quyết về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp. Dự thảo nghị quyết này sẽ được công bố lấy ý kiến toàn dân. Nội dung này dự kiến thực hiện rất sớm, theo kế hoạch là từ 6/5, tức là sau khi Ủy ban được thành lập sẽ công bố dự thảo lấy ý kiến nhân dân và lấy ý kiến trong khoảng một tháng. Sau đó, Ủy ban sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp sẽ tổng hợp tiếp thu ý kiến của nhân dân và đại biểu tại kỳ họp để báo cáo Quốc hội xem xét thông qua nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp chậm nhất là trước ngày 26/6 để làm cơ sở pháp lý để Quốc hội xem xét thông qua các luật liên quan đến tổ chức bộ máy và chính quyền địa phương 2 cấp.

Việc lấy ý kiến nhân dân trong một tháng cũng có ý kiến cho rằng hơi gấp, nhưng theo bà Nguyễn Phương Thủy, lần sửa đổi bổ sung này phạm vi không nhiều, chỉ 8/120 điều Hiến pháp, nội dung cũng tương đối cụ thể, rõ ràng. “Trong lần lấy ý kiến nhân dân lần này, Chính phủ đề xuất ngoài hình thức tổ chức lấy ý kiến truyền thống đã thực hiện trong các lần sửa Hiến pháp trước đây, thì có thể áp dụng hình thức tham gia ý kiến, lấy ý kiến thông áp VNeID. Hiện Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Công an tích cực triển khai để lấy ý kiến Nhân dân thông qua ứng dụng này. Đây cũng là điểm mới trong lấy ý kiến nhân dân”.

Bà Bùi Phương Thủy - Phó Chủ nhiệm UB Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội.

Sẽ chỉ định lãnh đạo cấp tỉnh khi sáp nhập tỉnh

Tại cuộc họp, phóng viên đã nêu việc theo kết luận mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị thể chế hóa quy định của Bộ Chính trị về việc khi sáp nhập tỉnh sẽ không bầu Chủ tịch, Phó Chủ tịch tỉnh mà thay vào đó là chỉ định, bổ nhiệm.

Tuy nhiên không ít ý kiến lo ngại việc chỉ định nhân sự sẽ mang ý chí cá nhân, không đảm bảo yếu tố công tâm, khách quan trong chọn lựa nhân sự lãnh đạo cấp tỉnh. Vậy Quốc hội, Ủy ban Thường vụ sẽ giám sát việc này như thế nào để việc chỉ định nhân sự lãnh đạo cấp tỉnh đảm bảo công tâm, khách quan, chọn đúng người, đúng việc? Ngoài ra Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho phép chỉ định nhân sự không là đại biểu HĐND giữ các chức danh lãnh đạo HĐND cấp tỉnh.

Điều này liệu có phá vỡ nguyên tắc trong công tác bầu cử hiện nay hay không? Bởi theo quy định hiện hành, các chức danh lãnh đạo HĐND cấp tỉnh đều phải bầu từ các đại biểu HĐND cấp tỉnh?

Trả lời nội dung này, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy cho biết, cơ chế chỉ định nhân sự tại các đơn vị sau sắp xếp là nội dung đã được xem xét và các cấp có thẩm quyền nghiên cứu, thảo luận, quyết định. Tại kết luận 150 của Bộ Chính trị đã nêu rõ yêu cầu trong lần sắp xếp đơn vị hành chính lần này sẽ thực hiện cơ chế chỉ định, bổ nhiệm người giữ các chức vụ trong HĐND, UBND tại các đơn vị sau sắp xếp thay cho việc HĐND thực hiện bầu theo cách thông thường theo quy định.

Đồng thời có thể chỉ định nhân sự không phải là đại biểu HĐND có thể làm lãnh đạo HĐND cấp tỉnh, xã. Bà Nguyễn Phương Thủy nhấn mạnh đây là cơ chế trước đây chưa thực hiện. Nhưng lần sắp xếp này có những điểm khác so với những lần sắp xếp trước đây cấp huyện, xã giai đoạn 2019 - 2021 và 2023 - 2025.

Lần này ngoài việc nhập các xã, tỉnh thì còn thực hiện chủ trương rất lớn là không tổ chức cấp huyện. Do đó các cơ quan thuộc chính quyền địa phương cấp huyện sẽ kết thúc hoạt động cùng thời gian nhập các tỉnh, xã.

Để đáp ứng yêu cầu bố trí, sắp xếp cán bộ, đặc biệt là cán bộ đang công tác ở cấp huyện, làm việc ở cơ quan, đơn vị mới và khai thác tối đa nguồn nhân lực hiện có, Bộ Chính trị đã có chỉ đạo trong lần sắp xếp này sẽ thực hiện cơ chế chỉ định người giữ chức vụ lãnh đạo ở các cơ quan HĐND, UBND tại các cơ quan, đơn vị sắp xếp.

Việc này chỉ thực hiện trong năm 2025, với lần thực hiện sắp xếp với quy mô lớn như thế này, còn các lần về sau sẽ thực hiện cơ chế bình thường là HĐND bầu UBND, bầu các chức danh trong HĐND. "Việc này sẽ được ghi nhận trong nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 tại điều khoản chuyển tiếp, làm cơ sở cho thực hiện", bà Thủy nêu rõ.

Trước đó, tại kết luận 150 của Bộ Chính trị nêu rõ khi thực hiện việc hợp nhất, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh hoặc thành lập mới đơn vị hành chính cấp xã thì không bầu cử các chức danh Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, UBND; trưởng, phó Đoàn đại biểu Quốc hội; trưởng các ban của HĐND và ủy viên UBND theo quy định, mà giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng, thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp xã căn cứ thông báo của cấp ủy có thẩm quyền quản lý cán bộ, tiến hành chỉ định, bổ nhiệm nhân sự đảm nhiệm các chức danh liên quan nêu trên.

Trường hợp đặc biệt, cho phép chỉ định nhân sự không phải là đại biểu HĐND giữ các chức danh lãnh đạo HĐND cấp tỉnh, cấp xã mới thành lập. Còn tại hướng dẫn 31 của Ban Tổ chức Trung ương nêu rõ sau sáp nhập, Ban Tổ chức Trung ương sẽ tham mưu, trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư thành lập đảng bộ các tỉnh, thành phố, chỉ định ban chấp hành, ban thường vụ, bí thư, phó bí thư... nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Kỳ họp lần thứ 9 là kỳ họp lịch sử

Chủ trì cuộc họp báo, Tổng Thư ký Quốc hội Lê Quang Tùng cho biết, Văn phòng Quốc hội đã chính thức thông tin về chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV - kỳ họp được đánh giá là có tính chất bản lề, với khối lượng công việc lớn và nhiều nội dung mang tính lịch sử.

Tổng thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Thanh Tùng.

Kỳ họp thứ 9 sẽ được khai mạc trọng thể vào ngày mai (5/5/2025) và dự kiến bế mạc vào chiều 28/6/2025. Quốc hội họp tập trung tại Nhà Quốc hội (Hà Nội) theo hai đợt: đợt 1 từ 5/5 đến 30/5 và đợt 2 từ 11/6 đến hết ngày 30/6. Quốc hội dự kiến sẽ bố trí làm việc cả một số ngày cuối tuần nhằm bảo đảm tiến độ xử lý khối lượng nội dung đồ sộ.

Theo Tổng Thư ký Quốc hội, kỳ họp này sẽ tập trung xem xét, quyết định 54 nội dung thuộc công tác lập hiến, lập pháp. Cụ thể, có 3 nghị quyết liên quan đến công tác lập hiến, cùng với 34 dự án luật và 11 nghị quyết thuộc công tác lập pháp, bao quát nhiều lĩnh vực then chốt của đời sống kinh tế - xã hội.

Đặc biệt, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua Nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Đây là nội dung hệ trọng, lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ, Hiến pháp 2013 được đề xuất sửa đổi. Mục tiêu sửa đổi là nhằm thể chế hóa kịp thời các chủ trương lớn của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về đổi mới tổ chức bộ máy hệ thống chính trị.

Việc sửa đổi được thực hiện với tinh thần khẩn trương, quyết liệt nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ quy trình, trình tự pháp lý, bảo đảm hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Đồng hành với khối lượng nội dung lập hiến, lập pháp, Quốc hội cũng sẽ xem xét 14 nhóm nội dung quan trọng khác về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, giám sát và các vấn đề lớn của đất nước. Cùng với đó, 8 nhóm nội dung được các cơ quan gửi báo cáo để đại biểu nghiên cứu, phục vụ công tác giám sát và quyết nghị.

Trong số 34 dự án luật sẽ được đưa ra thảo luận và thông qua tại kỳ họp, có nhiều luật mới hoặc sửa đổi đáng chú ý như: Luật Hóa chất (sửa đổi); Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); Luật Nhà giáo; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật. Đây đều là các văn bản có tác động trực tiếp đến các ngành kinh tế trọng điểm và chiến lược phát triển dài hạn của đất nước.

Bên cạnh đó, nhiều nghị quyết có tính nhân văn, thiết thực cũng được đưa ra để xem xét và biểu quyết tại kỳ họp. Có thể kể đến: Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội; Nghị quyết miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ mầm non, học sinh phổ thông và người học chương trình giáo dục phổ thông trong hệ thống giáo dục quốc dân; Nghị quyết của Quốc hội về kéo dài thời hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp được quy định tại Nghị quyết số 55/2010/QH12 của Quốc hội về miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Nghị quyết số 28/2016/QH14 và Nghị quyết số 107/2020/QH14.

Khiếu Hương

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/se-lay-y-kien-nhan-dan-ve-sua-doi-hien-phap-trong-mot-thang-327052.htm