'Sẽ tiếp tục cắt giảm mạnh danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện'

4 giờ trướcBài gốc

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Media Quốc hội.

Chiều 11/11, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi). Góp ý vào dự thảo luật, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng - Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ đánh giá rất cao cơ quan soạn thảo đã mạnh dạn lược bỏ rất nhiều các dự án không cần phải thông qua bước chấp thuận chủ trương đầu tư. Khi bỏ bước này thì quy trình, thủ tục đầu tư cũng được rút ngắn rất nhiều.

Nêu quan điểm cá nhân, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, có hai nhóm bắt buộc phải có thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư trong quá trình triển khai dự án gồm: nhóm các dự án liên quan đến các vấn đề phức tạp, nhạy cảm về quốc phòng, an ninh ở biên giới hay khu vực có thể gây ra những tác động đến an ninh quốc phòng; và nhóm dự án áp dụng các cơ chế đặc thù khác với quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Ngoài 2 nhóm trên, đại biểu đề nghị cân nhắc thêm để có thể thu hẹp tối đa các loại dự án không cần phải thêm bước chấp thuận chủ trương đầu tư. Theo đại biểu, thực tế đã có một số dự án đầu tư lớn, chỉ có một số nhà đầu tư lớn trên thế giới có thể thực hiện được nhưng khi vào Việt Nam lại vướng nhiều thủ tục, trong đó có thủ tục liên quan đến chấp thuận chủ trương đầu tư phải mất rất nhiều thời gian.

Tập trung cho công tác hậu kiểm

Trong khi đó, nhất trí với dự thảo luật và quan tâm đến vấn đề tăng cường hậu kiểm, đại biểu Tô Ái Vang - Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ nêu 4 đề xuất.

Một là, trước khi dự án bắt đầu, cơ quan quản lý Nhà nước tập trung xây dựng các quy định, tiêu chuẩn rõ ràng và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát trong và sau khi dự án đi vào hoạt động để bảo đảm tuân thủ pháp luật, chất lượng và an toàn.

Hai là, các Ban quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế trong cấp phép, quản lý và giám sát các dự án đầu tư trên địa bàn của mình tiến hành rà soát, bãi bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, không còn phù hợp nữa để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; các điều kiện còn lại phải được công bố công khai minh bạch để nhà đầu tư dễ dàng tìm hiểu và tuân thủ theo quy định của pháp luật.

Ba là, xây dựng hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư để kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan liên quan. Điều này giúp theo dõi, quản lý các dự án đầu tư trên phạm vi toàn quốc một cách hiệu quả, nhanh chóng và giảm bớt yêu cầu nhà đầu tư cung cấp lại các giấy tờ khác. Đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ công chức làm công tác quản lý đầu tư, gắn với tăng cường trách nhiệm người đứng đầu trong cắt giảm thủ tục hành chính.

Bốn là, với các dự án có quy mô lớn, có tác động đến môi trường, tác động đến quốc phòng an ninh hoặc sử dụng vốn ngân sách Nhà nước lớn thì cần có cơ chế kiểm soát đặc biệt, thẩm định kỹ lưỡng (tiền kiểm) để tránh rủi ro, thất thoát.

"Nếu áp dụng đồng bộ các cơ chế trên, đặc biệt là việc chuyển trọng tâm từ tiền kiểm sang hậu kiểm và phân cấp quản lý để đạt được mục tiêu vừa quản lý chặt chẽ rủi ro, vừa tạo môi trường đầu tư thông thoáng, nhưng lại giảm gánh nặng thủ tục hành chính cho doanh nghiệp là điều hết sức cần thiết trong điều kiện hiện nay," Đại biểu Tô Ái Vang nói.

Luật Đầu tư năm 2020 hiện còn khoảng 230 ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Để phát huy quyền tự do kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, tạo lập môi trường thông thoáng, thu hút nhà đầu tư nước ngoài, đại biểu Tô Ái Vang cũng đề nghị, Chính phủ tăng cường chỉ đạo, phân công trách nhiệm quản lý cụ thể để các Bộ, ngành được phân công chủ động và thường xuyên rà soát, đề xuất bãi bỏ hoặc sửa đổi điều kiện đầu tư kinh doanh trong danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Đại biểu Tô Ái Vang - Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ. Ảnh: Media Quốc hội.

Phát biểu tại tổ, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã báo cáo và giải trình thêm một số nội dung được các đại biểu quan tâm.

Về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, Bộ Tài chính đã tiếp thu đầy đủ ý kiến của cơ quan thẩm tra và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng thời thu hẹp tối đa và làm rõ các loại dự án phải thực hiện thủ tục này.

Nhóm dự án phải chấp thuận chủ trương đầu tư bao gồm dự án phát triển hạ tầng trong các lĩnh vực quan trọng, nhạy cảm như cảng biển, sân bay, viễn thông, xuất bản báo chí; các dự án sử dụng đất đai, khu vực biển; dự án có ảnh hưởng lớn đến môi trường hoặc liên quan đến khu vực nhạy cảm về quốc phòng, an ninh.

Cùng với đó, nội dung chấp thuận chủ trương đầu tư cũng đang được rà soát theo hướng tinh giản, ngắn gọn, chỉ giữ lại những nội dung thiết yếu, cơ bản. Đó là các nội dung bao gồm quy mô, mục tiêu, địa điểm, tiến độ và thời hạn thực hiện dự án. Theo Bộ trưởng, đây đều là những yếu tố cần phải có khi thu hút nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài gắn với chính sách ưu đãi, ngành nghề ưu đãi.

"Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát cả về số lượng ngành nghề, lĩnh vực và nội dung của thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, nhằm bảo đảm chỉ giữ lại những trường hợp thực sự cần thiết. Quan điểm là giảm tối đa danh mục phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Những gì thật cần thiết mới quyết định, còn lại là mở tối đa," Bộ trưởng nêu rõ.

Về ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện, theo Bộ trưởng, cơ quan chủ trì soạn thảo đã rà soát, hoàn thiện quy định về ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện; xây dựng nguyên tắc xác định điều kiện đầu tư kinh doanh để làm cơ sở sàng lọc những ngành nghề cần tiền kiểm, chuyển sang cơ chế hậu kiểm và cắt giảm các ngành nghề không cần thiết.

Bộ trưởng cho biết cơ quan soạn thảo đã rà soát, cắt giảm giấy phép khoảng 25 ngành nghề, chuyển một số lĩnh vực từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Tuy nhiên, ông Thắng nhấn mạnh vẫn cần tiếp tục rà soát mạnh mẽ hơn, bởi 25 ngành nghề bị loại bỏ "vẫn chưa đủ". Bộ Tài chính tới đây sẽ chủ trì cuộc họp, trên cơ sở đó đề xuất Chính phủ tiếp tục cắt giảm danh mục này.

Về ưu đãi đầu tư và địa bàn ưu đãi đầu tư, theo Bộ trưởng, dự thảo Luật quy định theo hướng luật khung. Luật chỉ quy định nguyên tắc các dự án được ưu đãi, còn danh mục cụ thể sẽ quy định tại Nghị định. Khi xây dựng Nghị định, Bộ Tài chính sẽ lấy ý kiến kỹ với các Bộ, ngành, địa phương. Do vậy, dù Luật không liệt kê chi tiết, các nội dung cần thiết sẽ được bổ sung đầy đủ trong văn bản dưới luật.

Bộ trưởng cũng cho biết sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu về việc xem xét ưu đãi với các địa bàn kinh tế khó khăn, khu vực chịu thiên tai, ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, hay những khu vực bất lợi về hạ tầng giao thông, để cân nhắc khi xây dựng Nghị định.

25 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện được Chính phủ đề xuất cắt giảm giấy phép trong Luật Đầu tư (sửa đổi):

Nhóm Tài chính - kế toán

- Hành nghề giám định tư pháp trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, xây dựng, cổ vật, di vật, bản quyền tác giả

- Dịch vụ kế toán

- Dịch vụ thủ tục về thuế

Nông - lâm nghiệp, thủy sản

- Xuất khẩu gạo

- Tạm nhập, tái xuất thực phẩm đông lạnh

- Nuôi, trồng các loài thực vật, động vật hoang dã thuộc phụ lục Công ước CITES và danh mục thực - động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm

- Nuôi động vật rừng

- Xuất - nhập khẩu, tái xuất, nhập từ biển mẫu vật tự nhiên của các loài thuộc phụ lục của Công ước CITES và danh mục thực - động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm

- Xuất - nhập khẩu, tái xuất mẫu vật nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng, trồng cấy nhân tạo của các loài thuộc phụ lục của Công ước CITES và danh mục thực - động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm

- Chế biến, kinh doanh, vận chuyển, quảng cáo, trưng bày, cất giữ mẫu vật của các loài thực vật, động vật thuộc phụ lục của Công ước CITES và danh mục thực vật - động vật rừng, thủy sản nguy cấp, quý, hiếm

- Kinh doanh thực phẩm thuộc quản lý chuyên ngành của Bộ Nông nghiệp và Môi trường

- Dịch vụ cách ly kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật

Xây dựng, giao thông

- Dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ôtô

- Dịch vụ đóng mới, sửa chữa, phục hồi phương tiện thủy nội địa

- Dịch vụ đóng mới, sửa chữa tàu biển

- Tư vấn quản lý dự án đầu tư xây dựng

- Xây dựng của nhà thầu nước ngoài

Công nghệ, đất đai

- Dịch vụ xây dựng hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin, phần mềm thông tin đất đai

- Dịch vụ xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai

- Kinh doanh dịch vụ trung tâm dữ liệu