Siết chặt quy định cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, tránh lạm dụng

6 giờ trướcBài gốc

Chiều 17/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp. Một trong những nội dung nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu là tình trạng lạm dụng cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Đề xuất bỏ cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2

Thực tế cho thấy, nhiều cơ quan, tổ chức yêu cầu công dân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 để sử dụng vào các mục đích như chứng minh tình trạng án tích của bản thân để nộp hồ sơ xin việc làm, du học, định cư hoặc đi xuất khẩu lao động,...Do đó, để khắc phục tình trạng trên dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Lý lịch tư pháp lần này đã bổ sung quy định tại khoản 4 Điều 7, theo đó cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị). (Ảnh: HỒ LONG)

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị) nhận định việc bổ sung quy định này rất hợp lý và phù hợp với tinh thần chung của Luật Lý lịch tư Pháp. Tuy nhiên, để tránh tình trạng lạm dụng yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu và cân nhắc theo hai hướng như sau:

Thứ nhất, bỏ quy định về cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 trong Luật Lý lịch tư pháp nhằm chấm dứt tình trạng lạm dụng yêu cầu cấp phiếu này.

Thứ hai, nếu trong trường hợp giữ nguyên các quy định về cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 như dự thảo, đại biểu đề nghị cân nhắc bổ sung tại Điều 8 dự thảo Luật hành vi nghiêm cấm cơ quan, tổ chức yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 quy định tại Điều 43 của Luật này.

Bên cạnh đó, sửa đổi Điều 41 quy định về Phiếu lý lịch tư pháp theo hướng phân biệt rành mạch giữa hai loại Phiếu lý lịch tư pháp, làm rõ mục đích sử dụng của Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và Phiếu lý lịch tư pháp số 2 ngay trong nội dung luật, tránh tình trạng lạm dụng hoặc hiểu sai dẫn đến yêu cầu không phù hợp, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng để người dân và cơ quan, tổ chức áp dụng đúng đắn.

Chung quan điểm, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Đoàn Tây Ninh) đề nghị xác định làm rõ hơn việc quy định về cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 trong hai trường hợp:

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (Đoàn Tây Ninh). (Ảnh: QUANG KHÁNH)

Trường hợp thứ nhất là theo yêu cầu của cá nhân trong trường hợp cần làm các thủ tục nhập cảnh, kết hôn nước ngoài, xuất khẩu lao động, xin việc làm.

Trường hợp thứ hai là trong trường hợp yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền như cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng hoặc cho các cơ quan thực hiện các thủ tục cấp chứng chỉ hành nghề, bổ nhiệm các chức danh trong trường hợp cần thiết.

Đại biểu phân tích: Quy định trong dự thảo Luật gần như giữ theo quy định hiện hành, tại khoản 1 Điều 41 quy định "Phiếu lý lịch tư pháp số 2 được cấp theo yêu cầu của cá nhân chỉ để cho người đó biết nội dung về lý lịch tư pháp của mình. Việc sử dụng lý lịch tư pháp phải được sự đồng ý của người được cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân".

Tuy nhiên, đại biểu cho hay, thực tế trong những năm gần đây, tình trạng lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2 ngày càng gia tăng, cho thấy cá nhân yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 không xuất phát từ nhu cầu muốn biết thông tin lý lịch tư pháp của mình mà theo yêu cầu của các cơ quan, tổ chức, chủ yếu là để bổ sung vào hồ sơ, thị thực nhập cảnh, kết hôn có yếu tố nước ngoài, xuất khẩu lao động, xin việc làm,... Thực trạng này đã ảnh hưởng tới quyền được pháp luật bảo vệ bí mật cá nhân theo Hiến pháp, chính sách nhân đạo về pháp luật hình sự của nhà nước ta, ảnh hưởng tới việc tái hòa nhập cộng đồng của người bị kết án, đặc biệt là những người đã được xóa án tích.

Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp. (Ảnh: DUY LINH)

Ngoài ra, đại biểu chỉ rõ, quy định chế tài "cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2" chưa rõ ràng, khó thực hiện, nhất là đối với các tổ chức nước ngoài yêu cầu, cũng như khó để chứng minh Phiếu lý lịch tư pháp có trong hồ sơ là do cơ quan, tổ chức đó yêu cầu hay người được cấp Phiếu lý lịch tư pháp tự nguyện cung cấp, đồng ý cho cơ quan, tổ chức đó sử dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2 của mình.

Do đó, nữ đại biểu Đoàn Tây Ninh đề nghị cần phải nghiên cứu có một cơ chế khác để thông tin cho cá nhân biết về tình trạng án tích của họ khi họ có yêu cầu, thay vì cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 để họ biết về tình trạng thông tin án tích của mình. Thí dụ, họ có thể tự tra cứu trên dữ liệu thông tin của mình trên ứng dụng VNeID khi hiện nay cơ sở dữ liệu dân cư đã, đang, sẽ được cập nhật đầy đủ, có đầy đủ các thông tin về một công dân, nhất là thông tin về nhân thân. Đồng thời bổ sung quy định ai, trong trường hợp nào được tra cứu, biết thông tin về án tích của một người?.

Sẽ nghiên cứu chỉnh lý theo hướng thông tin lý lịch tư pháp của công dân được cập nhật trên VNeID

Tham gia phát biểu giải trình làm rõ hơn nội dung đại biểu quan tâm, Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang cho biết: Về quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp và quyền yêu cầu cung cấp thông tin lý lịch tư pháp, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý trong dự thảo Luật theo hướng các cơ quan, tổ chức không được phép yêu cầu công dân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, nhằm bảo đảm công tác tái hòa nhập cộng đồng của người đã chấp hành xong hình phạt tù cũng như bảo đảm bí mật đời tư của công dân, đồng thời hạn chế tối đa tình trạng yêu cầu Phiếu lý lịch tư pháp số 2 tràn lan trong thời gian vừa qua.

Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang. (Ảnh: DUY LINH)

Ngoài ra, dự thảo Luật đã bổ sung quy định cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có thể khai thác thông tin lý lịch tư pháp khi có yêu cầu thông qua việc kết nối, chia sẻ dữ liệu từ cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm hỗ trợ cho công tác quản lý cán bộ, viên chức, công chức.

Về Phiếu lý lịch tư pháp số 1, số 2 và Phiếu lý lịch tư pháp điện tử, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý trong dự thảo Luật theo hướng thông tin lý lịch tư pháp của công dân được cập nhật, hiển thị trên VNeID được coi là một trường thông tin sẵn có tương tự như họ tên, ngày tháng năm sinh. Thông tin lý lịch tư pháp hiển thị trên VNeID có giá trị như Phiếu lý lịch tư pháp, cá nhân không cần yêu cầu cấp Phiếu lịch tư pháp khi có nhu cầu; những thông tin này được ứng dụng kỹ thuật, công nghệ bảo mật để chống giả mạo và cơ chế xác thực của phiếu điện tử để các cơ quan, tổ chức thống nhất thực hiện.

Đối với các nội dung cụ thể khác, Bộ trưởng Công an cho hay, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến của đại biểu Quốc hội, báo cáo Chính phủ để chỉnh lý dự án Luật.

VY ANH

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/siet-chat-quy-dinh-cap-phieu-ly-lich-tu-phap-so-2-tranh-lam-dung-post923783.html