Siết chặt thực thi Đạo luật Bảo vệ động vật có vú biển

4 giờ trướcBài gốc

Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), vừa qua, Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA) đã từ chối công nhận 12 nghề khai thác hải sản của Việt Nam do chưa đáp ứng quy định của Đạo luật Bảo vệ động vật có vú biển (Marine Mammal Protection Act - MMPA). Các loại hải sản được khai thác theo những nghề này có nguy cơ bị tạm dừng nhập khẩu vào thị trường Mỹ kể từ ngày 1/1/2026, trong đó có nhiều sản phẩm xuất khẩu chủ lực như cá ngừ, cá kiếm, cá mú, cá thu, cá đối, ghẹ, mực, cá nục…

Đây là thách thức lớn đối với ngành khai thác và xuất khẩu thủy sản bởi Mỹ hiện là một trong những thị trường trọng điểm, chiếm tỷ trọng cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu hải sản của cả nước.

Thời gian qua, Hà Tĩnh chú trọng công tác tuyên truyền về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp.

12 nhóm nghề khai thác hải sản bị từ chối công nhận bao gồm: 1/Lưới rê, lưới bẫy (tầng đáy), lưới kéo đơn/đôi (tầng đáy) khai thác cá mú; 2/ Lưới rê và lưới bẫy (tầng đáy); Lưới kéo đơn/đôi (tầng đáy); lồng bẫy/lưới cố định (tầng đáy) khai thác ghẹ; 3/ Lưới rê và lưới bẫy (không xác định), câu vàng (tầng đáy), lưới kéo đơn/đôi (tầng đáy) khai thác mực nang, cá đáy, cá bơn, cá mú, cá đối, cá hồng; 4/ Lưới rê và lưới bẫy (tầng nổi), câu vàng (tầng nổi) khai thác cá heo; 5/ Lưới rê và lưới bẫy (tầng đáy) khai thác tôm hùm; 6 và 7/ Lưới rê và lưới bẫy (tầng nổi), vây (tầng nổi) khai thác cá thu; 8/ Lưới rê và lưới bẫy (tầng đáy) khai thác cá đối; 9/ Lưới rê và lưới vướng (tầng trung) khai thác cá thu; 10/ Lưới rê và lưới bẫy (tầng nổi) khai thác cá nổi, cá ngừ; 11/ Lưới rê và lưới bẫy (tầng trung), Lưới vây (tầng mặt) khai thác cá ngừ mắt to, cá ngừ vằn, cá ngừ vây vàng; 12/ Lưới rê và lưới bẫy (tầng trung), câu tay/câu cần (tầng trung) khai thác cá kiếm; cá cờ các loại, cá buồm…

Trước tình hình này, Bộ NN&MT đã có văn bản yêu cầu các địa phương khẩn trương thông tin tới ngư dân, doanh nghiệp, đồng thời tăng cường tuyên truyền, giám sát và quản lý hoạt động khai thác thủy sản. Các đơn vị cần cập nhật đầy đủ dữ liệu về khai thác, đặc biệt là các thông tin liên quan đến động vật có vú biển (như việc bắt gặp, khai thác không chủ ý hoặc cứu hộ động vật có vú biển tại địa phương). Đây là nguồn dữ liệu quan trọng để Việt Nam có cơ sở đề nghị Hoa Kỳ xem xét lại quyết định tạm dừng nhập khẩu một số sản phẩm hải sản của nước ta, góp phần duy trì ổn định thị trường xuất khẩu.

Tại các cảng cá của Hà Tĩnh, công tác quản lý và giám sát tàu cá được thực hiện chặt chẽ.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ NN&MT, cácsở, ngành, địa phương tại Hà Tĩnh đã tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác, thu mua và tiêu thụ thủy sản; thực hiện nghiêm việc nộp nhật ký, báo cáo khai thác và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, bảo đảm thông tin rõ ràng, minh bạch.

Tại các cảng cá, công tác quản lý và giám sát tàu cá đang được tăng cường thực hiện. Anh Phạm Văn Huấn (ngư dân xã Lộc Hà) chia sẻ: “Bây giờ ngư dân chúng tôi đã hình thành thói quen đi khai báo, về trình báo. Trong quá trình đánh bắt thủy sản, tàu luôn bật thiết bị giám sát hành trình cho đến khi trở về bờ; đồng thời ghi nhật ký khai thác đầy đủ, rõ ràng và tuyệt đối không khai thác, vận chuyển hải sản cấm”.

Bên cạnh ý thức của ngư dân, các đơn vị quản lý cảng cá trên địa bàn cũng thực hiện nghiêm công tác kiểm tra, giám sát, bảo đảm hoạt động đúng quy trình và được cập nhật đầy đủ dữ liệu. Ông Thân Quốc Tế - Phó Giám đốc Ban Quản lý các cảng cá và Khu neo đậu tránh trú bão tàu cá Hà Tĩnh cho biết: “Hiện nay, trên địa bàn tỉnh chưa có tổ chức, cá nhân thực hiện thủ tục hồ sơ xuất khẩu thủy sản sang thị trường nước ngoài. Tuy nhiên, Ban vẫn xác định công tác quản lý, giám sát tại cảng cá là nhiệm vụ trọng tâm nhằm bảo đảm tính minh bạch, truy xuất nguồn gốc và tuân thủ quy định pháp luật".

Từ đầu năm 2025 đến nay, Ban Quản lý các cảng cá và Khu neo đậu tránh trú bão tàu cá Hà Tĩnh đã giám sát 890 tấn thủy sản qua cảng (đạt 100%) và thu nhận 4.956 nhật ký/ báo cáo khai thác.

"Từ đầu năm 2025 đến nay, Ban đã giám sát 890 tấn thủy sản qua cảng (đạt 100%) và thu nhận 4.956 nhật ký/ báo cáo khai thác. Các cảng cá trong tỉnh được trang bị máy tính, máy tính bảng, đường truyền internet phục vụ hệ thống eCDT. Ban Quản lý cũng hướng dẫn ngư dân, doanh nghiệp thực hiện truy xuất thủy sản khai thác điện tử, bảo đảm phê duyệt đầy đủ các thủ tục ra - vào cảng, nộp nhật ký, bản ghi sản lượng bốc dỡ, cấp giấy biên nhận, xác nhận nguyên liệu và chứng nhận nguồn gốc thủy sản qua hệ thống eCDT”, ông Tế cho biết thêm.

Ngư dân tự nguyện giao nộp các ngư cụ đánh bắt tận diệt.

Vừa qua, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành văn bản chỉ đạo các sở, ngành, UBND các xã, phường có tàu cá thông báo rộng rãi kết quả đánh giá không công nhận tương đương theo Đạo luật Bảo vệ động vật có vú biển (MMPA) đến các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực khai thác thủy sản, để kịp thời nắm bắt, chủ động có giải pháp phù hợp. Đồng thời, các đơn vị liên quan tiếp tục thực hiện nghiêm các nhiệm vụ theo chỉ đạo, hướng dẫn tại Văn bản số 7064/BNNMT-TSKN ngày 24/9/2025 của Bộ NN&MT, về việc tăng cường thực hiện các quy định pháp luật trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đặc biệt là các quy định về bảo vệ động vật có vú biển.

Đàn cá heo dính lưới ngư dân xã Cương Gián( nay là xã Cổ Đạm) khi khai thác hải sản được thả lại biển khơi vào tháng 3/2024.

Ông Nguyễn Viết Hùng - Phó Trưởng phòng Khai thác thủy sản (Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh)cho biết: “Cùng với ngành thủy sản cả nước, Hà Tĩnh đang chú trọng thực hiện nghiêm công tác truy xuất nguồn gốc sản phẩm thủy sản đảm bảo rõ ràng, minh bạch từ tàu cá, cảng cá, cơ sở chế biến đến khi xuất khẩu, mọi lô hàng phục vụ xuất khẩu đều có đầy đủ thông tin về nguồn gốc, phương pháp khai thác; tham mưu thực hiện tái cơ cấu nghề khai thác thủy sản theo hướng giảm tỉ trọng các nghề có ảnh hưởng lớn đến thú biển như: nghề lưới rê, nghề lưới kéo. Tổ chức lồng ghép các hoạt động tuyên truyền pháp luật, hướng dẫn các quy định về bảo vệ, bảo tồn các loài thú biển, kỹ năng cứu hộ thú biển, nâng cao nhận thức trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong công tác quản lý, bảo tồn các loài thú biển.

Đồng thời, hướng dẫn ngư dân ghi, nộp nhật ký khai thác, khuyến khích ngư dân sử dụng nhật ký khai thác điện tử để ghi chép đầy đủ, chính xác về các hoạt động khai thác, đặc biệt ghi đầy đủ thông tin bắt gặp thú biển trong quá trình hoạt động. Các địa phương tuyên truyền để ngư dân chủ động áp dụng các biện pháp xua đuổi hoặc tránh gây tương tác với cá heo, cá voi trong quá trình khai thác, đặc biệt đối với tàu hoạt động trong các nghề lưới vây, lưới rê, lưới kéo và nghề câu”.

Sản phẩm hải sản khai thác của tỉnh chủ yếu phục vụ thị trường trong nước.

Đạo Luật bảo vệ động vật có vú biển (MMPA) được Quốc hội Mỹ thông qua năm 1972, nhằm bảo vệ các loài động vật có vú sống ở môi trường biển khỏi nguy cơ bị suy giảm hoặc tuyệt chủng do hoạt động đánh bắt của con người.

Để đáp ứng các yêu cầu từ phía Mỹ, từ năm 2019 đến nay, Việt Nam đã triển khai nhiều nội dung như: cung cấp thông tin nghề cá Việt Nam theo đề nghị của NOAA; nộp báo cáo đánh giá tương đương và cập nhật bổ sung thông tin theo yêu cầu (lần 1 năm 2019, lần 2 năm 2021, lần 3 năm 2022, lần 4 năm 2025); sửa đổi, bổ sung một số quy định về bảo tồn các loài thú biển trong các văn bản quy phạm pháp luật; tham mưu ban hành kế hoạch quản lý và bảo tồn các loài thú biển giai đoạn 2024 - 2028; kế hoạch giảm thiểu khai thác không chủ ý loài thú biển tại Việt Nam; chương trình giám sát viên trên tàu cá hàng năm; tổ chức tuyên truyền, phổ biến các quy định về bảo vệ các loài thú biển cho các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Nguồn Hà Tĩnh : https://baohatinh.vn/siet-chat-thuc-thi-dao-luat-bao-ve-dong-vat-co-vu-bien-post297040.html