Sinh viên khởi nghiệp và những nỗi lo về thuế

19 giờ trướcBài gốc

Thuế và ngưỡng doanh thu

Trong bối cảnh ngành thuế đang đẩy mạnh việc số hóa và quản lý chặt chẽ, đặc biệt là với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, các bạn trẻ kinh doanh đang phải đối mặt với bài toán cân đối giữa đam mê, lợi nhuận và trách nhiệm pháp lý.

Theo quy định hiện hành, đặc biệt là Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, các cá nhân kinh doanh (bao gồm cả sinh viên) có hoạt động sản xuất, kinh doanh và có tổng doanh thu trong năm Dương lịch trên 100 triệu đồng sẽ thuộc diện phải nộp thuế. Đây chính là ngưỡng pháp lý quan trọng mà nhiều sinh viên khởi nghiệp “vô tình” bỏ qua.

Với doanh thu cả năm trên 100 triệu đồng, các cá nhân kinh doanh sẽ thực hiện nghĩa vụ ít nhất ba loại thuế và phí chính, gồm: Lệ phí Môn bài, nộp một lần mỗi năm, mức phí phụ thuộc vào doanh thu; thuế Giá trị gia tăng (GTGT), tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu; thuế Thu nhập cá nhân (TNCN), cũng được tính theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu.

Thêm vào đó, với sự bùng nổ của kinh doanh online, cơ quan thuế đã bắt đầu yêu cầu các sàn thương mại điện tử cung cấp dữ liệu của người bán. Điều này có nghĩa là mọi giao dịch đều có thể được ghi nhận. Những quy định trên giấy tờ là vậy, nhưng khi áp dụng vào thực tế, các nhà kinh doanh trẻ không khỏi lúng túng.

Mỗi mô hình một nỗi lo

Hoạt động kinh doanh của Hồ Xuân Hải (năm thứ tư, trường ĐH Công nghiệp), chủ một xe cà phê take-away, là một ví dụ điển hình. Hải cho biết, doanh thu mỗi ngày dao động từ 1,5 đến 2 triệu đồng, tính ra một năm chắc chắn trên ngưỡng 100 triệu đồng. Nhưng đó là doanh thu, còn lợi nhuận sau khi trừ chi phí nguyên vật liệu, thuê mặt bằng thì rất mỏng. Việc phải đóng thuế suất tính trên tổng doanh thu khiến Hải lo lắng vì lợi nhuận có thể không đủ để trang trải cuộc sống.

Hồ Xuân Hải lo lắng với việc hoàn thành nghĩa vụ thuế qua dự án kinh doanh của mình.

Thu Trang (ngành Thiết kế đồ họa), người kinh doanh hoa tươi online theo đơn đặt hàng, lại đối mặt với bài toán khác. Mô hình của Trang mang tính thời vụ cao, doanh thu tăng đột biến vào các dịp lễ như 8/3, 20/11 hay mùa tốt nghiệp, nhưng lại rất thấp vào những tháng còn lại.

"Doanh thu cả năm có thể vượt ngưỡng 100 triệu đồng, nhưng lợi nhuận thực tế không cao, do chi phí hoa tươi đầu vào lớn và rủi ro hư hỏng. Việc áp một mức thuế khoán dựa trên doanh thu của những tháng cao điểm sẽ không phản ánh đúng thực tế kinh doanh cả năm. Đây là điều khiến mình băn khoăn nhất khi nghĩ đến việc kê khai thuế", Trang bày tỏ.

Thu Trà gắn bó với công việc phục vụ tại quán AM cafe (Q. Bình Thạnh) song song với việc học trên trường.

Với Trần Gia Huy (TP. HCM), người cùng nhóm bạn cung cấp các dịch vụ marketing tự do, vấn đề lại nằm ở tính pháp lý. Huy cho biết: "Khó khăn lớn nhất là khi làm việc với khách hàng doanh nghiệp, họ luôn yêu cầu xuất hóa đơn VAT. Nhóm chỉ là tập hợp các cá nhân, không biết bắt đầu từ đâu để đăng ký thành hộ kinh doanh hay công ty. Đã có không ít lần nhóm phải từ chối những hợp đồng tốt chỉ vì vướng mắc ở khâu pháp lý này".

Góc nhìn của chuyên gia

Đồng cảm và thấu hiểu sâu sắc những vướng mắc và khó khăn hiện nay của các bạn trẻ có nhiệt huyết kinh doanh, dưới góc nhìn của một luật sư chuyên về lĩnh vực doanh nghiệp và thuế, Luật sư Nguyễn Duy Anh đưa ra nhận định.

Thứ nhất, việc bắt đầu và vận hành một dự án kinh doanh là một công việc phức tạp, không chỉ đòi hỏi kiến thức, kinh nghiệm về sản phẩm, thị trường mà cũng yêu cầu người khởi nghiệp có được nhận thức nhất định về pháp luật, đặc biệt là mảng pháp luật liên quan đến doanh nghiệp, tài chính, và công việc kinh doanh của loại hàng hóa, dịch vụ nhất định. Bởi lẽ, pháp luật là khung sườn cho mọi hoạt động kinh doanh, là công cụ rà soát rủi ro và cũng là khung vận hành của thị trường. Đối với các doanh nhân, hiểu biết về pháp luật không phải là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc.

Thứ hai, đối với những trường hợp kinh doanh cà phê take-away, cũng như trường hợp của nhiều cá nhân khác kinh doanh ở lĩnh vực có biên lợi nhuận hẹp, thì việc tính thuế dựa trên doanh thu, thật sự có phần bất lợi. Điều tương tự cũng xảy ra đối với người kinh doanh hoa tươi online. Theo đó công việc kinh doanh mang tính thời vụ cao thì việc tính thuế khoán doanh thu tại một thời điểm cho doanh thu cả năm cũng có phần bất cập.

Thuận Thành (trường ĐH Công nghệ TP. HCM) hiện đang làm phục vụ và hỗ trợ Marketing cho nhà hàng Nhật tại quận 3, TP. HCM. (Ảnh: NVCC)

Căn cứ khoản 4b, Điều 13, Thông tư 40/2021/TT-BTC, để được áp dụng mức thuế khoán phù hợp với tình hình kinh doanh thực tế hơn, hộ kinh doanh có quyền đề nghị điều chỉnh mức thuế khoán tại Chi cục Thuế, nơi đăng ký kinh doanh, giải trình về mô hình kinh doanh như đây là mô hình kinh doanh có biên lợi nhuận thấp, phân tích doanh thu – chi phí – lợi nhuận ròng, chứng minh cho điều này thông qua các tài liệu thực tế như sổ sách bán hàng, hóa đơn đầu vào, đầu ra, hợp đồng thuê mặt bằng, chi phí cố định… để đề nghị được điều chỉnh mức thuế khoán hợp lý hơn. Ngoài ra, căn cứ khoản 1, Điều 5, Thông tư 40/2021/TT-BTC, hộ kinh doanh cũng có thể áp dụng phương pháp kê khai thuế, theo đó cho phép nộp thuế theo hóa đơn thay vì thuế khoán, mặc dù doanh nghiệp phải áp dụng chế độ kế toán trong trường hợp này.

Với trường hợp của đội nhóm bạn trẻ làm việc tự do, việc các doanh nghiệp khách hàng yêu cầu xuất hóa đơn là yêu cầu chính đáng, liên quan đến nghĩa vụ thuế và tài chính của các doanh nghiệp này. Để xuất hóa đơn, các nhóm bạn trẻ có thể xem xét 2 phương án: Thứ nhất, phương án trực quan nhất là chuyển đổi loại hình doanh nghiệp thành Công ty Trách nhiệm hữu hạn (thực hiện theo Điều 27, Nghị định 01/2021/NĐ-CP), theo đó có chế độ kế toán, được xuất hóa đơn VAT và chịu ít rủi ro hơn khi có chỉ chịu trách nhiệm với số vốn điều lệ được đăng ký. Thứ hai, phương án còn lại là đội, nhóm, có thể thực hiện phương pháp kê khai thuế thay vì thuế khoán, đồng thời đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử có mã, trong trường hợp đó thì hộ kinh doanh được quyền xuất hóa đơn VAT, theo quy định tại khoản 1, Điều 5, Thông tư 40/2021/TT-BTC.

Ngọc Ánh - Hà Chi

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/sinh-vien-khoi-nghiep-va-nhung-noi-lo-ve-thue-post1750859.tpo