Sở Tư pháp TP.HCM kiến nghị hoàn thiện cơ chế vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

7 giờ trướcBài gốc

Chiều 5-7, Đoàn công tác của Bộ Tư pháp đã có buổi làm việc với Sở Tư pháp TP.HCM.

Tham dự buổi làm việc có Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, ông Nguyễn Văn Thọ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP.HCM.

Tại buổi làm việc, bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM đã báo cáo kết quả thực hiện công tác tư pháp và những khó khăn, vướng mắc sau khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.

Quang cảnh buổi làm. Ảnh: TRẦN MINH

Vướng mắc khi thực hiện nội dung phân cấp, phân quyền

Một trong những vấn đề được nêu đó là việc thực hiện các nhiệm vụ được phân quyền, phân cấp kể từ ngày 1-7-2025 theo quy định pháp luật đòi hỏi phải kiểm tra, xác minh nhiều điều kiện chuyên môn trước khi giải quyết.

Ví dụ, công chứng viên không được bổ nhiệm nếu đang là thừa phát lại, luật sư, đấu giá viên… hoặc nếu đã từng bị thu hồi chứng chỉ hành nghề do vi phạm pháp luật mà chưa quá ba năm. Tuy nhiên, hiện nay chưa có cơ sở dữ liệu toàn quốc để tra cứu các thông tin này, khiến việc xác minh rất mất thời gian, dễ dẫn đến trễ hạn giải quyết theo quy định.

Trả lời vấn đề này, Bộ Tư pháp cho biết đây là vướng mắc phổ biến tại nhiều địa phương. Hiện Bộ đang xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia cho các chức danh bổ trợ tư pháp như công chứng, đấu giá viên, thừa phát lại… Khi hoàn thành, cơ sở dữ liệu sẽ hỗ trợ đắc lực cho các địa phương trong việc xác minh nhanh, đúng và đủ điều kiện bổ nhiệm.

Bên cạnh đó, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 có quy định cơ quan được phân cấp thì không được phân cấp tiếp, nhưng lại không cấm việc ủy quyền đối với các nhiệm vụ được phân quyền hoặc đã được phân cấp.

Ông Nguyễn Hải Ninh - Bộ trưởng Bộ Tư pháp. Ảnh: TRẦN MINH

Về vấn đề này, Bộ Tư pháp giải thích rõ: Chính quyền địa phương có thể ủy quyền để thực hiện các nhiệm vụ được phân cấp hoặc phân quyền nếu phù hợp Điều 13, 14 Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Tuy nhiên, cần bảo đảm điều kiện, phạm vi và chủ thể thực hiện ủy quyền đúng quy định, tránh hiểu nhầm là “phân cấp tiếp”.

Một nội dung khác cũng gặp khó khăn trong công tác thực hiện đó là việc ủy quyền cho UBND phường kiểm tra tổ chức hành nghề luật sư trên địa bàn.

Trước đây, việc này do UBND cấp huyện thực hiện vì có phòng tư pháp chuyên trách. Sau khi bỏ cấp huyện, cấp phường chỉ còn công chức tư pháp đơn lẻ, không đủ điều kiện kiểm tra tổ chức hoạt động của các văn phòng luật sư, công chứng, thừa phát lại… Do đó, TP.HCM kiến nghị chỉ giao UBND phường theo dõi, thông tin địa chỉ và di dời của các tổ chức này, không thực hiện chức năng kiểm tra.

Đề xuất ủy quyền cho công chức tư pháp cấp xã ký chứng thực bản sao từ bản chính

Cũng tại buổi làm việc, Sở Tư pháp TP.HCM cho biết đang gặp nhiều vướng mắc kỹ thuật, đặc biệt là trong việc đăng ký và quản lý hộ tịch điện tử.

Từ ngày 1-7-2025 đến nay, phần mềm giải quyết thủ tục liên thông điện tử giữa các nhóm thủ tục như: đăng ký khai sinh, thường trú, cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi; hay đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, giải quyết mai táng phí, tử tuất… chưa vận hành thông suốt. Việc thay đổi tên đơn vị hành chính, thay đổi địa giới sau sáp nhập càng khiến dữ liệu hộ tịch điện tử không đồng bộ, công chức tư pháp - hộ tịch rất khó tra cứu, cập nhật hay cấp trích lục.

Sở Tư pháp TP.HCM cho biết đã cấp 1.009 tài khoản phần mềm hộ tịch cho cán bộ tại 168 phường, xã. Tuy nhiên, phần mềm Bộ Tư pháp cập nhật chưa ổn định, thiếu chức năng như: nuôi con nuôi, thay đổi/cải chính thông tin, khiến công chức phải thực hiện thủ công hoặc tra cứu gián tiếp, ảnh hưởng hiệu quả công việc và quyền lợi người dân.

Về vấn đề này, Bộ Tư pháp cho biết đang thực hiện “Chiến dịch 90 ngày đêm” theo Kế hoạch 329, nhằm đồng bộ dữ liệu hộ tịch với dữ liệu quốc gia về dân cư. Trong giai đoạn chuyển tiếp, Bộ vẫn duy trì phần mềm Hộ tịch 158 để địa phương tra cứu, đồng thời hướng dẫn tiếp nhận hồ sơ trực tiếp, ghi sổ giấy rồi nhập lại hệ thống khi phần mềm hoàn thiện.

Sở Tư pháp TP.HCM đề nghị Chủ tịch UBND cấp xã được ủy quyền cho công chức tư pháp hộ tịch ký chứng thực bản sao từ bản chính theo khoản 8 Điều 14 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025.

Bộ Tư pháp đánh giá đây là đề xuất phù hợp, giúp giảm tải cho Chủ tịch UBND cấp xã, đồng thời đề nghị TP.HCM báo cáo, đánh giá hiệu quả thực hiện để nhân rộng.

Đoàn công tác Bộ Tư pháp chụp hình lưu niệm sau buổi làm việc. Ảnh: TRẦN MINH

Kiến nghị của Bộ Tư pháp

Bộ Tư pháp cho biết, trước đây UBND TPHCM đã ủy quyền cho UBND cấp huyện để thực hiện kiểm tra tổ chức hành nghề luật sư trên địa bàn. Tuy nhiên, khi đó cơ cấu tổ chức của UBND cấp huyện có phòng tư pháp là đơn vị chức năng tham mưu cho UBND cấp huyện làm việc này và trên thực tế thì các phòng tư pháp chủ yếu thực hiện việc kiểm tra hành chính xem tổ chức hành nghề luật sư có ở đúng địa chỉ trụ sở không và kịp thời có thông tin về Sở Tư pháp.

Hiện nay, không còn cấp huyện, với mô hình UBND phường chỉ có công chức tư pháp, không có bộ phận tham mưu độc lập. Do đó, việc giao UBND phường kiểm tra tổ chức và hoạt động các TCHNLS trong bối cảnh hiện nay là không khả thi và không phù hợp.

Do đó, Bộ Tư pháp kiến nghị UBND TP.HCM chỉ giao cho cấp phường theo dõi, thông tin về việc đặt trụ sở, di dời trụ sở của tất cả các tổ chức hành nghề trong lĩnh vực tư pháp (luật sư, công chức, thừa phát lại, đấu giá, quản tài viên...).

Từng bước khẳng định vai trò nòng cốt trong chính quyền đô thị

Cũng trong buổi làm việc, bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh - Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM đã báo cáo kết quả thực hiện công tác tư pháp và những khó khăn, vướng mắc sau khi tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp.

Theo bà Hạnh, 6 tháng đầu năm 2025 đánh dấu một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của ngành Tư pháp TP.HCM. Đây là lần đầu tiên một mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp được vận hành đồng bộ trên nền tảng hợp nhất ba Sở Tư pháp: TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu.

Kết quả đạt được trong 6 tháng đầu năm cho thấy ngành Tư pháp TP.HCM đã chủ động thích ứng với mô hình tổ chức chính quyền hai cấp. Việc sắp xếp bộ máy tinh gọn, tiếp nhận đầy đủ chức năng phân quyền, phân cấp và đảm bảo thực thi pháp luật đúng tiến độ đã góp phần quan trọng vào công cuộc cải cách hành chính và xây dựng chính quyền đô thị hiện đại, hiệu lực, hiệu quả.

TRẦN MINH

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/so-tu-phap-tphcm-kien-nghi-hoan-thien-co-che-van-hanh-chinh-quyen-dia-phuong-2-cap-post858917.html