Ngày 30/10, tại Kỳ họp thứ 10, sau 1,5 ngày làm việc sôi nổi, dân chủ và đầy trách nhiệm, phiên thảo luận tại hội trường về kinh tế xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế, sắp xếp tổ chức bộ máy và thi hành pháp luật đã kết thúc thành công với nhiều ý kiến tâm huyết, thẳng thắn, toàn diện, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao của các Đại biểu Quốc hội và các thành viên Chính phủ tham gia giải trình tại phiên thảo luận.
Các đại biểu Quốc hội cho rằng, bên cạnh việc đẩy mạnh kết hợp phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng- an ninh, cần quan tâm đến phòng ngừa tội phạm công nghệ cao, sớm luật hóa để đưa các nội dung của Công ước Hà Nội về phòng chống tội phạm mạng đi vào cuộc sống.
Đề nghị Chính phủ xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 chủ động, thực chất, đột phá hơn
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nêu rõ, các ý kiến của đại biểu Quốc hội thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, tâm huyết, thẳng thắn, toàn diện, phân tích kỹ lưỡng cả kết quả đạt được cũng như những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và đặc biệt là đề xuất nhiều giải pháp thiết thực khả thi cho năm 2026 và những năm tiếp theo. Trong quá trình thảo luận, các thành viên Chính phủ gồm: Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cũng đã trao đổi làm rõ thêm nhiều vấn đề đại biểu và cử tri quan tâm.
Chủ tịch Quốc hội, các Phó Chủ tịch Quốc hội điều hành phiên họp
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, các đại biểu đều thống nhất đánh giá: Năm 2025 tình hình thế giới có nhiều biến động phức tạp, khó lường, tình hình trong nước cũng còn nhiều khó khăn, thách thức. Song dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, sát sao của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư, sự điều hành quyết liệt, linh hoạt của Chính phủ, của Thủ tướng Chính phủ, sự giám sát, đồng hành phối hợp của Quốc hội, sự vào cuộc của các bộ ngành, các địa phương cùng sự nỗ lực của các doanh nghiệp và nhân dân, sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, tình hình kinh tế - xã hội của đất nước ta tiếp tục đạt nhiều kết quả quan trọng toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực, 22/26 chỉ tiêu chủ yếu của giai đoạn 2021-2025 đạt và vượt kế hoạch đề ra, tạo thế và lực cho phát triển cao hơn trong giai đoạn tới. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn cơ bản được bảo đảm, tăng trưởng GDP dự kiến đạt mức khá, thu ngân sách nhà nước vượt dự toán, hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển đột phá, an sinh xã hội được quan tâm, đời sống nhân dân được từng bước cải thiện.
Công tác xây dựng hoàn thiện pháp luật, sắp xếp tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai đồng bộ và hiệu quả. Quốc phòng an ninh đối ngoại tiếp tục được giữ vững và tăng cường. Vị thế, uy tín quốc gia tiếp tục được nâng lên trên trường quốc tế.
Bên cạnh đó, nhiều ý kiến đại biểu cũng thẳng thắn chỉ rõ những khó khăn, tồn tại cần sớm được khắc phục như: kinh tế vĩ mô ổn định nhưng áp lực điều hành còn lớn, nhất là về lạm phát, tỷ giá lãi suất, năng suất lao động và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế chưa đáp ứng yêu cầu. Cơ cấu lại nền kinh tế chuyển biến chưa mạnh, hiệu quả đầu tư công, giải ngân vốn và đổi mới sáng tạo chưa đạt kỳ vọng.
Các đại biểu tại phiên thảo luận
Chất lượng tăng trưởng dựa vào khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số chưa nhiều. Một số cân đối vĩ mô tiềm ẩn rủi ro, thị trường tín dụng, thị trường vàng, thị trường bất động sản còn khó khăn, cần các giải pháp tổng thể. Tỷ giá và chi phí vốn vay của doanh nghiệp vẫn còn cao.
Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy là việc khó, thực hiện trên quy mô lớn, thời gian ngắn nên có lúc, có nơi còn lúng túng, hiệu quả chưa cao. Đời sống của một bộ phận người dân ở vùng sâu vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới hải đảo còn khó khăn.
Ùn tắc, tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường, ngập úng tại các đô thị lớn chưa được xử lý căn cơ bền vững, thiên tai bão lũ, thời tiết cực đoan tác động tiêu cực trên diện rộng, ảnh hưởng tới kết quả giảm nghèo bền vững. Tình hình an ninh trật tự tại một số địa bàn, lĩnh vực tội phạm mạng công nghệ cao còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp.
Các đại biểu Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương tiếp tục bám sát tình hình, có phản ứng chính sách linh hoạt, đồng bộ giữa chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ, điều hành tỷ giá, lãi suất phù hợp, thận trọng nhưng chủ động và bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, giảm mặt bằng lãi suất, chi phí vốn, khơi thông dòng chảy tín dụng, hỗ trợ sản xuất, đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo và khu vực nông nghiệp.
Đồng thời, tập trung hoàn thiện thể chế, hành lang pháp lý cho quản lý phát triển đồng bộ các loại thị trường: tài chính, chứng khoán, vàng, khoa học, công nghệ, lao động, bất động sản… Tiếp tục làm mới và nâng cao hiệu quả các động lực tăng trưởng truyền thống, đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu, triển khai hiệu quả các nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị, thúc đẩy đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, tuần hoàn chia sẻ, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, góp phần nâng cao năng lực sản xuất chất lượng và sức cạnh tranh của nền kinh tế, thoát bẫy thu nhập trung bình.
Phó Thủ tướng Lê Thành Long giải trình ý kiến các đại biểu
Phó Chủ tịch Vũ Hồng Thanh cũng nhấn mạnh, năm 2025 là năm cuối của kế hoạch 2021-2025, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc hoàn thành các mục tiêu của cả giai đoạn và tạo nền tảng cho kế hoạch 2026 - 2030. Do đó, các đại biểu thống nhất đề nghị Chính phủ xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 chủ động, thực chất, đột phá hơn, bám sát xu hướng phục hồi truyền dịch của kinh tế thế giới, đồng thời phát huy nội lực, sức mạnh tự cường của nền kinh tế.
Bảo vệ chủ quyền quốc gia, quyền con người và an ninh mạng
Phát biểu ở hội trường, đại biểu Trịnh Xuân An, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai cho rằng, phát triển kinh tế không thể tách rời giữ vững độc lập, chủ quyền, an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh kết hợp phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng- an ninh, mở rộng đối ngoại kinh tế, ngoại giao xanh và ngoại giao khoa học công nghệ.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị tiếp tục xây dựng các Khu kinh tế - quốc phòng hiện đại, đầu tư cho công nghiệp quốc phòng, an ninh; tiếp tục tăng cường nguồn lực cho các chương trình, dự án trọng điểm trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh.
Ngoài ra, đại biểu Trịnh Xuân An đề nghị tăng chi ngân sách cho công tác huấn luyện, diễn tập, đầu tư trang thiết bị cho công tác cứu hộ, cứu nạn cho lực lượng vũ trang. Tập trung bảo đảm an ninh quốc gia trên không gian mạng, làm sạch không gian mạng; triệt để xử lý, dẹp bỏ việc lợi dụng mạng xã hội để vi phạm pháp luật; ngăn ngừa các hành vi như “giang hồ mạng” và “ngáo quyền lực” trên không gian mạng, lợi dụng mạng xã hội để gây rối trục lợi và vi phạm pháp luật.
“Tôi đề nghị Chính phủ sớm đưa các nội dung của Công ước Hà Nội về phòng chống tội phạm mạng được luật hóa và đưa Công ước này vào cuộc sống càng sớm càng tốt”, đại biểu Trịnh Xuân An đề nghị.
Đại biểu Trịnh Xuân An, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai
Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang, Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long cũng đề nghị cần tăng cường các giải pháp phòng, chống tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, bởi tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên lĩnh vực này hiện chiếm 59%.
Còn đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi, Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long cho rằng, Công ước Hà Nội - Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng sẽ giúp cho các quốc gia có cơ chế hợp tác trong công tác phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm trên không gian mạng, bảo vệ chủ quyền quốc gia, quyền con người và an ninh mạng. Vấn đề còn lại là quá trình tổ chức thực thi sao cho thật sự hiệu quả.
Phát biểu trước Quốc hội, đề cập đến một thực trạng đáng báo động trong thanh thiếu niên thời gian qua, đại biểu Châu Quỳnh Dao, Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang bày tỏ lo lắng về những tác động tiêu cực của mạng xã hội đối với thanh, thiếu niên. Trong thời đại chuyển đổi số, mạng xã hội mang đến nhiều tiện ích, nhưng cũng tạo ra “vòng xoáy vô hình” khiến nhiều em học sinh bị lệ thuộc, suy giảm sức khỏe thể chất và tinh thần.
Dẫn khảo sát của UNICEF năm 2022, đại biểu cho biết: 82% trẻ em từ 12–13 tuổi và 93% trẻ từ 14–15 tuổi sử dụng internet mỗi ngày, trung bình từ 5 đến 7 tiếng. Hệ quả là nhiều em rơi vào tình trạng mất ngủ, suy giảm hệ miễn dịch, rối loạn cột sống, lo âu, trầm cảm và thậm chí có hành vi tự hủy hoại bản thân. “Nếu các em thiếu kiến thức và kỹ năng sử dụng mạng xã hội an toàn, các em rất dễ bị "nghiện" và đánh mất khả năng làm chủ cuộc sống thật”-đại biểu nhấn mạnh.
Cùng với đó, đại biểu cũng cho rằng hệ thống chính sách và pháp luật của Việt Nam bước đầu chú ý đến vấn đề này, song vẫn chưa đủ mạnh. Việt Nam cũng chưa có khái niệm “nghiện mạng xã hội” trong tài liệu chuyên môn của ngành y tế, khiến việc chẩn đoán và điều trị các rối loạn tâm thần liên quan gặp khó khăn. Đại biểu cho rằng, đây là khoảng trống cần sớm được khắc phục.
Các đại biểu Đoàn ĐBQH TP Hồ Chí Minh tại phiên họp
Đại biểu cũng chỉ ra ba nhóm nguyên nhân chính khiến trẻ dễ sa vào thế giới ảo. Thứ nhất, từ phía gia đình, nhiều cha mẹ coi thiết bị điện tử như “bảo mẫu kỹ thuật số”, giao con cho màn hình để rảnh tay làm việc, vô tình khiến trẻ bị cô lập. Thứ hai, từ phía nhà trường, áp lực thi cử và thành tích khiến nhiều trường chưa chú trọng đến hoạt động ngoại khóa, giáo dục kỹ năng sống hay tuyên truyền an toàn mạng. Và thứ ba, từ chính các em học sinh – khi thiếu bản lĩnh, thiếu định hướng giá trị, dễ bị cuốn vào những “ảo tưởng nổi tiếng” trên mạng. Đại biểu nhấn mạnh rằng “chúng ta cần giúp các em nhận ra ranh giới giữa thế giới ảo và đời thực, giữa giá trị ảo và giá trị thật.”
Đại biểu Châu Quỳnh Dao kiến nghị Quốc hội và Chính phủ cần rà soát lại hệ thống chính sách pháp luật về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, quy định rõ độ tuổi tối thiểu và thời lượng sử dụng phù hợp. Đồng thời, cần khuyến khích các tổ chức, cá nhân nghiên cứu các tác động tiêu cực của mạng xã hội đối với thanh, thiếu niên, từ đó làm cơ sở cho hoạch định chính sách.
Đại biểu cũng đề xuất các nhà trường tổ chức thực hiện tốt mô hình học hai buổi/ngày, tăng cường hoạt động ngoại khóa và truyền thông giáo dục kỹ năng số. Ngoài ra, các gia đình cũng cần chung tay với nhà trường và xã hội để gắn kết và tạo không gian lành mạnh cho trẻ.
Trà My