Sớm gỡ khó cho doanh nghiệp khai thác khoáng sản

10 giờ trướcBài gốc

Việc tồn kho số lượng lớn cát không chỉ lãng phí về tài nguyên khoáng sản mà còn gây khó khăn đối với doanh nghiệp

• DOANH NGHIỆP GẶP KHÓ, LÃNG PHÍ TÀI NGUYÊN

Công ty Cổ phần Đầu tư PITC Lâm Đồng có trụ sở tại thị trấn Thạnh Mỹ, huyện Đơn Dương là doanh nghiệp được UBND tỉnh Lâm Đồng cấp giấy phép nạo vét, tận thu cát, sỏi trên lòng hồ thủy điện Đa Nhim tại huyện Đơn Dương. Tuy nhiên, từ giữa năm 2023 đến nay, gần 50.000 m3 cát, sỏi mà doanh nghiệp này tận thu được không thể bán ra thị trường. Ông Nguyễn Huy Thành - Giám đốc Công ty PITC Lâm Đồng cho biết: Việc tồn kho số lượng lớn cát không chỉ gây tình trạng lãng phí về tài nguyên khoáng sản mà còn gây khó khăn đối với doanh nghiệp. Không bán được cát, doanh nghiệp không có kinh phí duy trì hoạt động, trả lương cho người lao động, hệ thống máy móc phải "đắp chiếu", ngày một xuống cấp, hư hỏng.

Hay theo ông Nguyễn Đắc Thắng - Giám đốc Công ty TNHH Đắc Thắng Lợi cũng cho biết: "Công ty chúng tôi được tỉnh Lâm Đồng cấp phép nạo vét lòng hồ thủy điện Đa Khai (huyện Lạc Dương) và hồ thủy lợi Pró (huyện Đơn Dương) để khai thác, tận thu cát, sỏi. Thời gian qua, doanh nghiệp đã đầu tư nhiều tỷ đồng mua sắm máy móc, trang thiết bị để hoạt động theo đúng quy định. Tuy nhiên, hơn 10.000 m3 cát, sỏi mà chúng tôi khai thác được gần hai năm qua vẫn chưa thể bán ra thị trường. Không bán được hàng, tàu bè, máy móc phải dừng hoạt động, phơi nắng mưa, mỗi ngày thêm gỉ sét, cát, sỏi bị thất thoát, doanh nghiệp thiệt hại nặng nề".

Thời gian qua, mặc dù UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương, đơn vị có liên quan tham mưu, đề xuất phương án bán đấu giá khối lượng cát, sỏi thu được từ lòng hồ để nộp ngân sách nhà nước. Bên cạnh khó khăn trong xác định mức giá ban đầu thì việc xác định chi phí nạo vét và hoàn trả chi phí nạo vét cho doanh nghiệp sau đấu giá chưa có hướng dẫn, quy định cụ thể. Theo Sở Tư pháp tỉnh, đến nay cũng chưa có văn bản hướng dẫn hồ sơ, trình tự, thủ tục trong đấu giá tài sản là cát, sỏi tận thu mà chỉ có thể tham khảo và vận dụng theo chương II, Thông tư liên tịch số 14/2015/TTLT-BTNMT-BTP của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Tư pháp quy định việc tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất.

Theo công bố giá vật liệu xây dựng tháng 2/2025 của Sở Xây dựng tỉnh, giá bán lẻ cát xây, cát đúc tại Lâm Đồng là 350.000 - 590.000 đồng/m3. Trong khi đó, giá bán lẻ cát tại tỉnh Ninh Thuận chỉ 250.000 - 280.000 đồng/m3; tại Bình Thuận là 280.000 - 300.000 đồng/m3. Do khan hiếm cát, sỏi nên giá bê tông tươi ở Lâm Đồng tăng vọt lên 1,9 triệu đồng/m3, trong khi tại các tỉnh miền Trung chỉ 1,3 triệu đồng/m3; Bình Thuận chỉ 1,2 - 1,5 triệu đồng/m3, Đồng Nai và TP Hồ Chí Minh chỉ 1,4 - 1,5 triệu đồng/m3...

Đầu năm 2025, 10 doanh nghiệp tham gia nạo vét, tận thu cát, sỏi tại Lâm Đồng đã có đơn gửi các cấp lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng, kiến nghị cho phép tạm thời đăng ký thu hồi khối lượng cát, sỏi và bùn đất từ hoạt động nạo vét cục bộ phòng, chống bồi lắng bảo vệ đập, hồ chứa thủy điện, thủy lợi để bán ra thị trường. Theo đại diện các doanh nghiệp, việc tham mưu của các sở, ngành dẫn tới UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Văn bản số 2096/UBND-TL là biểu hiện của việc “tự trói” trong quản lý, khai thác và sử dụng khoáng sản. Bởi theo Luật Khoáng sản, Luật Giao thông đường thủy nội địa và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan thì hoạt động nạo vét cục bộ, kết hợp thu hồi cát, sạn... trong phạm vi bảo vệ an toàn đập, hồ chứa thủy điện trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng không thuộc vùng nước đường thủy nội địa của tỉnh nên không thuộc đối tượng đấu giá.

• KHẨN TRƯƠNG RÀ SOÁT, GỠ VƯỚNG

Nhằm tạm thời tháo gỡ khó khăn trong việc khai thác, tiêu thụ cát, sỏi tại Lâm Đồng, ngày 13/2, Sở Công thương tỉnh đã có cuộc họp với đại diện một số doanh nghiệp khai thác, tận thu cát, sỏi. Tại buổi làm việc, lãnh đạo Sở Công thương ghi nhận những khó khăn, vướng mắc và đề xuất của các doanh nghiệp, đồng thời cam kết sớm báo cáo, tham mưu, đề xuất UBND tỉnh có giải pháp tháo gỡ. Cùng ngày, UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành văn bản phê duyệt giá khởi điểm đấu giá tài sản là cát thu hồi tại một số địa phương trong tỉnh với mức giá khởi điểm từ 200.000 - 278.000 đồng/m3. Điều này mở ra cơ hội giải phóng hàng trăm nghìn mét khối cát đang tồn kho tại Lâm Đồng, khắc phục tình trạng lãng phí tài nguyên khoáng sản và giúp người dân, doanh nghiệp tại địa phương có thể mua cát xây dựng với giá phù hợp.

Ngày 7/3, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Công thương phối hợp với UBND các huyện, thành phố liên quan để rà soát tình trạng pháp lý của các giấy phép hoạt động trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi, thủy điện trên địa bàn tỉnh. UBND tỉnh Lâm Đồng cũng đã có văn bản chấn chỉnh, phê bình các địa phương chậm triển khai thực hiện hồ sơ thủ tục, tổ chức đấu giá khối lượng cát, sạn, sỏi (khoáng sản làm vật liệu xây dựng) đã thu hồi, tận thu…

Hiện tỉnh Lâm Đồng có 19 giấy phép hoạt động nạo vét, tận thu khoáng sản cát, sỏi còn hiệu lực. Tuy nhiên, sau khi UBND tỉnh ban hành Văn bản 2096 vào ngày 23/3/2023, tất cả hoạt động nạo vét, tận thu khoáng sản tại các hồ thủy lợi, thủy điện đều phải tạm ngưng. Điều này dẫn đến tình trạng hàng trăm ngàn khối cát đã khai thác phải nằm bờ chờ đấu giá, gây lãng phí tài sản Nhà nước.

Người dân và doanh nghiệp tại Lâm Đồng hiện phải mua cát từ các tỉnh lân cận để phục vụ xây dựng. Đến nay, một số huyện như Lạc Dương, Di Linh, Đức Trọng đã hoàn tất hồ sơ và được UBND tỉnh phê duyệt giá khởi điểm để thực hiện đấu giá. Hai huyện Đơn Dương và Bảo Lâm cũng đã hoàn thiện hồ sơ trình Sở Tài chính thẩm định giá khởi điểm và phương án đấu giá. Các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục theo dõi và xử lý nghiêm các vi phạm để đảm bảo sự phát triển bền vững cho khu vực.

Không chỉ Lâm Đồng mà Ban Kinh tế Trung ương, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng như nhiều tỉnh, thành trong cả nước đã chỉ ra những bất cập của cơ chế, chính sách trong các công tác đấu giá khoáng sản. Tuy nhiên, đến nay, các doanh nghiệp vẫn đang là đối tượng phải chịu nhiều thiệt thòi do sự bất cập, chồng chéo trong các quy định của pháp luật. Do đó, vẫn cần sớm có sự quyết liệt, thay đổi của cơ chế, chính sách theo hướng phù hợp hơn nhằm "cởi trói" cho hoạt động hợp pháp của doanh nghiệp.

DIỄM THƯƠNG

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/toa-soan-ban-doc/202503/som-go-kho-cho-doanh-nghiep-khai-thac-khoang-san-7790db4/