Mới đây, Bệnh viện (BV) Bệnh nhiệt đới (TP.HCM) vừa điều trị thành công 2 bệnh nhân trẻ tuổi nguy kịch vì sốt xuất huyết, suy đa tạng.
Nguy kịch do cơn bão cytokine
Bệnh nhân thứ nhất là chị MTNQ (33 tuổi), cấp cứu sau 2 ngày sốt cao, đau cơ, buồn nôn, đau bụng âm ỉ. Bác sĩ ( BS) chẩn đoán chị sốc sốt xuất huyết nặng, tổn thương gan thận. Tình trạng thoát huyết tương khiến máu cô đặc, huyết áp tụt kèm tràn dịch màng phổi, dẫn đến suy tuần hoàn và suy hô hấp cấp, nguy cơ tử vong rất cao.
Tại khoa Cấp cứu - Hồi sức tích cực chống độc người lớn, bệnh nhân được cho thở máy xâm lấn, lọc máu liên tục, truyền dịch, truyền máu và các chế phẩm máu, sử dụng thuốc vận mạch và điều trị hỗ trợ các cơ quan đang suy yếu.
Tình hình càng nghiêm trọng hơn khi bệnh nhân gặp nhiều đợt nhiễm trùng dai dẳng, phải dùng những kháng sinh mạnh nhất.
Bệnh nhân Q điều trị sốt xuất huyết tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới. Ảnh: BVCC
Sau 3 tuần điều trị, bệnh nhân qua cơn nguy kịch, dần ổn định.
Bệnh nhân thứ hai là chị HTM (21 tuổi), nhập viện trong tình trạng nguy kịch vì sốc sốt xuất huyết. Người bệnh thoát huyết tương ồ ạt kèm xuất huyết sau phúc mạc, rối loạn đông máu nặng, suy đa cơ quan.
Các BS vừa hồi sức chống sốc, vừa can thiệp thở máy, lọc máu liên tục, truyền khẩn cấp lượng rất lớn các chế phẩm máu để cứu người.
Bệnh nhân M điều trị sốt xuất huyết tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới. Ảnh: BVCC
BS điều trị nhận định 2 bệnh nhân trên trẻ tuổi nhưng tình trạng bệnh rất nặng. Nguyên nhân, hệ miễn dịch quá mạnh mẽ có thể trở thành con dao 2 lưỡi, gây ra cơn bão cytokine làm tổn thương thành mạch, dẫn đến thoát huyết tương, sốc, tổn thương các cơ quan.
Theo báo cáo mới nhất từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), tính từ 28-7-2025 đến 3-8-2025 (tuần 31), TP ghi nhận hơn 1.100 ca sốt xuất huyết, tăng 27.5% so với trung bình 4 tuần trước.
Tổng số ca sốt xuất huyết tích lũy từ đầu năm 2025 đến tuần 31 là 15.369 ca. Các phường, xã có số ca mắc trên 100.000 dân cao là Cần Giờ, Củ Chi và Thái Mỹ.
Số ca sốt xuất huyết tăng gấp 9 lần
Theo báo cáo của BV Bệnh nhiệt đới, từ đầu năm đến nay nơi đây tiếp nhận khoảng 6.140 ca sốt xuất huyết, trong đó khoảng 3.110 bệnh nhân nhập viện điều trị (hơn 50%).
BS CKII Trương Ngọc Trung, Trưởng khoa Cấp cứu - Hồi sức tích cực chống độc người lớn, cho biết cùng kỳ năm ngoái BV chỉ tiếp nhận khoảng 700 ca. Như vậy số ca sốt xuất huyết năm nay tăng rất nhiều.
Đáng chú ý, từ đầu năm đến nay đã có đến khoảng 321 ca mắc sốt xuất nặng (cùng kỳ năm ngoái 110 ca), 6 ca rất nặng người nhà xin về và tử vong sau đó.
Khoa Nhiễm BV Bệnh nhiệt đới - nơi điều trị bệnh sốt xuất huyết. Ảnh: THẢO PHƯƠNG
BS Trung chia sẻ thường từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7, các biến chứng nguy hiểm nhất của sốt xuất huyết có thể xảy ra. Tuy nhiên thời điểm này, bệnh nhân thường hết sốt nên chủ quan.
Các dấu hiệu cảnh báo cần nhập viện ngay như mệt mỏi, li bì, vật vã; đau bụng; nôn ói nhiều; xuất huyết dưới bất kỳ hình thức nào (chảy máu cam, chảy máu chân răng, nôn ra máu, đi tiêu phân đen)
Tuyệt đối không tự ý đi truyền dịch vì có thể làm tình trạng bệnh phức tạp hơn. Biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết hiệu quả nhất là phòng ngừa muỗi đốt, diệt muỗi, diệt lăng quăng, dọn dẹp nơi ở thông thoáng và tiêm vaccin ngừa sốt xuất huyết.
Biến chứng nặng do chủ quan
Tại BV Đa khoa Vũng Tàu, từ đầu năm đến cuối tháng 7-2025 đã tiếp nhận 293 ca sốt xuất huyết, trong đó 205 ca nội trú.
Đáng chú ý, chỉ trong tháng 7, số ca nội trú là 97, gần bằng tổng số của 6 tháng đầu năm. Hiện mỗi ngày BV tiếp nhận từ 3-5 ca mới với nhiều trường hợp cảnh báo và nặng.
Bệnh nhân điều trị sốt xuất huyết tại BV Đa khoa Vũng Tàu. Ảnh: BVCC
BS CKI Trần Minh Phượng, Phụ trách khoa Nhiễm BV Đa khoa Vũng Tàu, cho biết nhiều bệnh nhân đến BV muộn, khi đã xuất hiện sốc, tiểu cầu hạ sâu, hoặc tràn dịch màng phổi/ổ bụng. Nguyên nhân chính là do người bệnh chủ quan, tự điều trị tại nhà hoặc nhầm với cảm sốt thông thường.
BS Phượng cho biết khi bệnh chuyển nặng nhưng không được xử trí kịp thời, người bệnh có thể gặp biến chứng nghiêm trọng như sốc, xuất huyết nội, suy đa cơ quan, thậm chí tử vong. Việc chậm trễ chỉ vài giờ cũng làm giảm hiệu quả điều trị đáng kể.
Để ứng phó hiệu quả với dịch bệnh, BV Đa khoa Vũng Tàu đã chủ động xây dựng kế hoạch điều trị theo từng cấp độ, chuẩn bị đầy đủ giường bệnh, thuốc men, vật tư y tế. Đồng thời, tổ chức hội chẩn và phân tuyến điều trị riêng cho người lớn và trẻ em.
Về cơ sở vật chất, khoa Nhiễm của BV có thể mở rộng từ 30 lên 40 giường bệnh; khoa Nhi sẵn sàng tăng từ 55 lên 70 giường khi cần thiết. Về nhân lực, BV đã chuẩn bị phương án điều phối và tăng cường nhân sự kịp thời, đảm bảo hoạt động điều trị diễn ra liên tục.
Quyết liệt phòng, chống sốt xuất huyết
Chủ tịch UBND TP.HCM vừa ký văn bản yêu cầu các sở, ngành, đoàn thể và UBND phường, xã, đặc khu tiếp tục triển khai quyết liệt, trong đó Sở Y tế chủ trì tham mưu, tổ chức và giám sát các hoạt động phòng, chống bệnh sốt xuất huyết trên toàn địa bàn.
Các cơ sở y tế phải bảo đảm tiếp nhận, cấp cứu, điều trị kịp thời theo quy định, tập huấn lại cho nhân viên y tế nhận diện sớm dấu hiệu cảnh báo để hạn chế ca nặng và tử vong.
Ngành y tế cần củng cố hệ thống báo cáo, công nghệ thông tin; triển khai biện pháp phòng, chống tại đơn vị theo nguyên tắc “4 tại chỗ”; xây dựng nội dung truyền thông, phối hợp các đơn vị và báo chí đẩy mạnh tuyên truyền về triệu chứng, dấu hiệu cảnh báo, khuyến cáo người dân đến khám kịp thời; cập nhật kết quả các hoạt động phòng, chống dịch.
Đồng thời, phối hợp tổ chức chiến dịch diệt lăng quăng, vệ sinh môi trường, xử lý các điểm nguy cơ không người quản lý; thành lập đoàn kiểm tra, giám sát, kịp thời tham mưu UBND TP chỉ đạo xử lý các đơn vị lơ là, chủ quan.
THẢO PHƯƠNG