Định giá hợp lý và những con số "biết nói"
Trong báo cáo chiến lược mới công bố, Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư Chứng khoán SSI (SSI Research) chỉ ra rằng chỉ số VN-Index đã tăng 28,7% kể từ đầu năm, chinh phục thành công ngưỡng 1.600 điểm. Thanh khoản thị trường cũng ghi nhận sự tăng trưởng đột biến, với giá trị giao dịch bình quân trên HOSE nửa đầu quý III đạt 40 nghìn tỷ đồng/phiên, gấp đôi mức trung bình của giai đoạn 2024 - nửa đầu 2025.
Về mặt định giá, một trong những thước đo quan trọng nhất là chỉ số P/E dự phóng (forward) của thị trường tính đến ngày 15/8 đang ở mức 13,2 lần. Con số này tương đương với mức trung bình 10 năm và ngang bằng với các thị trường trong khu vực, nhưng vẫn thấp hơn đáng kể so với vùng đỉnh 15-17 lần từng xuất hiện trong các giai đoạn hưng phấn 2017-2018 và 2020-2021.
Với giả định lợi nhuận toàn thị trường có thể tăng trưởng trên 15% trong năm 2026, P/E dự phóng cho năm tới được ước tính sẽ giảm về mức 11,4 lần, một vùng định giá hấp dẫn so với lịch sử. Lợi suất thu nhập (E/P), một chỉ báo đảo ngược của P/E, hiện đạt 7,6%. Mức lợi suất này đang cao hơn so với lãi suất huy động (5-6%) và lợi suất từ cho thuê bất động sản (3-4%), cho thấy kênh đầu tư chứng khoán vẫn có sức cạnh tranh. SSI Research cũng chỉ ra rằng, dù giá vàng 5 năm qua có mức tăng trung bình 17%/năm, cao hơn con số 13%/năm của VN-Index, điều này lại cho thấy thị trường chứng khoán chưa rơi vào trạng thái đầu cơ quá mức.
Dư địa từ vĩ mô và dòng tiền còn dồi dào
Xét trên góc độ vĩ mô, SSI Research nhận thấy có sự tương đồng đáng chú ý giữa tăng trưởng của thị trường chứng khoán và nền kinh tế. Trong giai đoạn 2010 - 2025, VN-Index đã tăng khoảng 3,4 lần, gần như tương ứng với mức tăng của GDP danh nghĩa từ 147 tỷ USD lên hơn 500 tỷ USD. Điều này củng cố lập luận rằng đà tăng của chỉ số đến nay chủ yếu phản ánh quá trình đi lên của kinh tế trong quá khứ.
Trong khi đó, những động lực tăng trưởng mạnh mẽ của giai đoạn tới vẫn chưa được phản ánh đầy đủ vào giá. Các yếu tố này bao gồm mục tiêu đạt mức tăng trưởng GDP hai chữ số trong 5-10 năm tới, kết quả từ quá trình cải cách thể chế toàn diện và việc xác định khu vực kinh tế tư nhân là động lực chính. Tỷ lệ vốn hóa thị trường trên GDP hiện chỉ ở mức 73%, thấp hơn giai đoạn 2020-2021 (85-93%) và các nước trong khu vực, cho thấy quy mô thị trường còn nhiều dư địa để mở rộng tương xứng với tiềm năng kinh tế.
Về dòng tiền, mặt bằng lãi suất thấp và việc hệ thống giao dịch KRX đi vào vận hành là hai yếu tố hỗ trợ chính. Dư nợ cho vay ký quỹ (margin) cuối quý II đạt 305 nghìn tỷ đồng, tuy có tăng nhưng vẫn trong vùng an toàn. Tỷ lệ dư nợ ký quỹ trên vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán mới đạt 100%, thấp hơn mức 127% tại đỉnh 1.500 điểm năm 2021 và còn cách rất xa ngưỡng trần quy định 200%. Kế hoạch tăng vốn của nhiều công ty chứng khoán trong thời gian tới được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì tỷ lệ đòn bẩy ở mức an toàn, hạn chế rủi ro cho hệ thống.
Khánh Mai