Bán lẻ đường phố (chợ truyền thống) tại Việt Nam. (Ảnh: HNV/Báo Nhân Dân)
Chi phí thuê mặt bằng cao ngất ngưởng, có nơi lên tới cả trăm triệu đồng mỗi tháng cho diện tích chỉ khoảng 50-70m2 , kết hợp với doanh thu sụt giảm được xác định là những nguyên nhân chính của tình trạng nêu trên. Tuy nhiên, khi phân tích sâu hơn có thể thấy, sự bùng nổ của thương mại điện tử, nền tảng số sau đại dịch Covid-19 đã làm thay đổi mọi thứ khi khách hàng không còn mặn mà với việc dạo phố, thử đồ hay chen chúc mua sắm. Thay vào đó, người dân có thể mua hàng online thông qua vài cú chạm trên màn hình điện thoại.
Từ góc độ kinh tế, đây không phải là khủng hoảng suy thoái mà là sự chuyển dịch tất yếu. Thực tế hiện nay, nhiều thương hiệu thời trang và ẩm thực lớn đã bắt đầu điều chỉnh linh hoạt, thay vì mở hàng loạt cửa hàng trên cùng tuyến phố, họ chỉ giữ lại những điểm showroom, cửa hàng nhỏ nhằm mục đích trải nghiệm cho khách hàng có thể thử, xem mẫu và được hướng dẫn mua hàng online.
Để ứng phó xu hướng chuyển dịch này, việc xây dựng những giải pháp cụ thể và dài hạn cho ngành bán lẻ Việt Nam thông qua việc xây dựng chiến lược chuyển đổi không gian thương mại linh hoạt hơn, khuyến khích các mô hình kinh doanh nhỏ lẻ kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp là cần thiết. Thay vì để mặt bằng lớn bỏ trống, có thể cải tạo thành khu trải nghiệm sáng tạo, quán cà-phê kết hợp không gian làm việc, hoặc trung tâm dịch vụ nhỏ như điểm nhận hàng online, sửa chữa sản phẩm.
Điều này không chỉ giúp duy trì sức sống cho các tuyến phố mà còn tạo ra giá trị mới, phù hợp quy hoạch đô thị hiện đại; đồng thời, cần có sự hỗ trợ đào tạo số hóa cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, giúp họ chuyển đổi từ “cửa hàng thật” sang “cửa hàng ảo” mà không mất quá nhiều chi phí ban đầu.
Quan trọng hơn, tự thân các cửa hàng, doanh nghiệp bán lẻ cần tập trung nâng cao năng lực, tăng cường hợp tác tối ưu chi phí logistics; tích hợp công nghệ vào quản lý và bán hàng; đẩy mạnh thanh toán số, tăng trải nghiệm khách hàng thông qua hình thức livestream bán hàng, tích điểm khi mua offline, nhưng được đổi quà online.
Đây có thể là những giải pháp giúp hạn chế tác động tiêu cực đến thị trường bán lẻ truyền thống, từng bước biến thách thức thành cơ hội, phù hợp xu thế thương mại điện tử và kinh tế số hiện nay.
TỐ HÂN