Sứ giả tiếng Việt trẻ nhất Nguyễn Lưu An: Viết tiếp hành trình lan tỏa tiếng mẹ đẻ

2 giờ trướcBài gốc

Nguyễn Lưu An trong một buổi ngoại khóa chủ đề Tết Trung thu. (Ảnh NVCC)

Từ góc nhìn của một người Việt trẻ sinh sống nơi đất khách, em thấy việc gìn giữ và lan tỏa tiếng Việt có ý nghĩa như thế nào?

Từ khi còn nhỏ, bố mẹ đã đặc biệt chú ý đến việc giữ gìn tiếng Việt cho em. Ở trường, em nói tiếng Anh, nhưng về nhà cả gia đình luôn nói tiếng Việt. Trong sinh hoạt hằng ngày, bố mẹ cũng thường nhắc em giữ thói quen sử dụng tiếng mẹ đẻ.

Ban đầu, em chỉ nghĩ đơn giản rằng mình học và nói tiếng Việt để tiện trò chuyện trong gia đình hoặc giao tiếp với ông bà, họ hàng mỗi khi về Việt Nam. Nhưng khi lớn hơn, em nhận ra tiếng Việt giúp em kết nối sâu sắc hơn với cộng đồng người Việt tại Malaysia, mở ra nhiều cơ hội giao lưu, kết bạn với các bạn trong nước. Nhờ tiếng Việt, em khám phá về quê hương mình qua âm nhạc, sách báo, truyền hình và nhiều giá trị văn hóa khác.

Ở tuổi 17, em còn thấy rằng tiếng Việt mang lại cho những bạn trẻ người Việt ở nước ngoài cơ hội nghề nghiệp thực sự tại Việt Nam, nơi nền kinh tế đang phát triển năng động trên nhiều lĩnh vực và nhu cầu nhân lực lớn. Tiếng Việt giúp chúng em cảm nhận quê hương gần gũi hơn và dù đi xa đến đâu cũng luôn cảm thấy có một nơi thân thương để trở về.

Em hiểu thêm rằng, trong một môi trường quốc tế đa dạng về văn hóa, tiếng mẹ đẻ không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là sợi dây gắn kết mỗi người với quê hương, với bản sắc dân tộc. Nó tạo nên giá trị, niềm tự hào riêng của mỗi cá nhân và góp phần giúp một quốc gia xác lập vị thế, bản sắc của mình trên bản đồ văn hóa thế giới.

Danh hiệu Sứ giả tiếng Việt là sự công nhận đặc biệt mang lại cả niềm tự hào và ý thức trách nhiệm. Có phải mẹ đã truyền cảm hứng cho em trên con đường giảng dạy tiếng Việt ở nước ngoài?

Mẹ em là Chủ nhiệm Câu lạc bộ tiếng Việt tại Malaysia từ năm 2016 đến nay và từng được tôn vinh là Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2023, cũng là năm đầu tiên tổ chức danh hiệu này. Với em, mẹ không chỉ là người thầy đầu tiên mà còn là người truyền cảm hứng mạnh mẽ nhất trên hành trình giảng dạy và lan tỏa tiếng Việt nơi xa xứ.

Mẹ trực tiếp dạy tiếng Việt và đưa hai chị em em tham gia các hoạt động giao lưu, biểu diễn văn nghệ, thiện nguyện trong cộng đồng. Khi còn là học sinh của câu lạc bộ, hai chị em bắt đầu hỗ trợ mẹ trong vai trò trợ giảng.

Đến năm 2021, khi dịch Covid-19 kết thúc và các lớp học được mở lại, chúng em tiếp tục phụ mẹ tổ chức lớp. Năm 2022, chị gái vào đại học, em trở thành người đồng hành chính, tiếp tục hỗ trợ mẹ dạy tiếng Việt cho các em nhỏ tại Malaysia.

Ngoài việc đứng lớp, em tham gia tổ chức các hoạt động ngoại khóa theo hướng dẫn của mẹ, như chương trình Trung thu, Quốc tế Thiếu nhi 1/6 hay Giáng sinh… Công việc trợ giảng và hoạt động cộng đồng mang lại cho em nhiều kỹ năng, niềm vui và những kỷ niệm mà em luôn trân trọng.

Chẳng hạn, sau nhiều lần tham gia biểu diễn áo dài và được các cô chú đạo diễn hướng dẫn, em có thể tự lên ý tưởng và hướng dẫn lại cho các em nhỏ trong các tiết mục biểu diễn. Hay sau khi làm MC cho chương trình “Đêm hội Trăng rằm 2023”, nhiều em nhỏ đã gọi em là “chị Hằng” thay vì gọi tên khiến em rất vui và xúc động.

Khoảnh khắc mẹ được xướng tên trong lễ tôn vinh Sứ giả tiếng Việt năm 2023 là kỷ niệm em không bao giờ quên. Nhiều cô bác trong cộng đồng đến chúc mừng mẹ và em cảm thấy tự hào vô cùng. Chính mẹ là người đã động viên em tham gia cuộc thi năm nay. Mẹ nói rằng, đây là cơ hội để em thử thách khả năng tiếng Việt, nhìn lại hành trình gìn giữ và lan tỏa tiếng Việt của mình, và cuộc thi sẽ giúp em trưởng thành hơn. Em thật sự biết ơn vì mẹ luôn ở bên, đồng hành và khuyến khích em trên con đường này.

Nguyễn Lưu An tại Lễ tôn vinh Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2025. (Ảnh NVCC)

Malaysia là nơi cộng đồng người Việt ngày càng đông đảo, em thấy ngôn ngữ đóng vai trò gì trong việc kết nối và giữ bản sắc?

Tại Malaysia, cộng đồng người Việt ngày càng đông, dẫn tới số lượng trẻ em gốc Việt cũng tăng lên. Ngoài một số ít gia đình thuần Việt, phần lớn các gia đình chỉ có mẹ hoặc bố là người Việt.

Trẻ em trong các gia đình thuần Việt thường theo học trường quốc tế, sử dụng chủ yếu tiếng Anh, học thêm tiếng Mã hoặc tiếng Hoa như môn tự chọn. Trong khi đó, nhiều em lại theo học tại các trường dành cho cộng đồng người Hoa hoặc người Mã, nên phải sử dụng và học cùng lúc tiếng Hoa, tiếng Mã, tiếng Anh…

Đặc biệt, với những em nhỏ có gia đình bên nội là người Phúc Kiến, Quảng Đông… ngoài những ngôn ngữ trên, các em được học thêm tiếng Phúc Kiến, tiếng Quảng Đông. Như vậy, nền tảng gia đình có ảnh hưởng rất lớn đến lựa chọn ngôn ngữ mà trẻ tiếp cận và sử dụng hằng ngày. Dù gia đình nào cũng mong con biết tiếng mẹ đẻ, song thực tế việc học quá nhiều thứ tiếng khiến tiếng Việt dễ bị lép vế.

Trong bối cảnh đa ngôn ngữ và đa văn hóa như vậy, nếu không được quan tâm gìn giữ, tiếng Việt rất dễ bị mai một trong thế hệ trẻ. Khi ngôn ngữ không còn, gốc gác Việt Nam cũng đứng trước nguy cơ phai nhạt.

Vậy Câu lạc bộ tiếng Việt tại Malaysia đang hoạt động ra sao?

Câu lạc bộ Tiếng Việt tại Malaysia được thành lập từ năm 2016 và em cùng các bạn đã tham gia ngay từ những lớp học đầu tiên. Theo quan sát của em, số lượng phụ huynh đưa con đến học tiếng Việt ngày càng đông. Các cô chú đều bày tỏ mong muốn con mình biết và duy trì được tiếng mẹ đẻ.

Tuy vậy, em nhận thấy, dù cùng học trong một lớp nhưng những bạn nhỏ được bố mẹ đồng hành sát sao sẽ tiến bộ nhanh hơn hẳn, chẳng hạn như được khuyến khích nói tiếng Việt ở nhà, được nhắc làm bài tập hoặc ôn lại bài học sau mỗi buổi đến lớp.

Trong các buổi sinh hoạt cộng đồng, người lớn chủ yếu trò chuyện với nhau bằng tiếng Việt. Trong môi trường ấy, những em nhỏ nói được tiếng Việt thường tự tin và mạnh dạn giao tiếp hơn.

Ở nhiều sự kiện, Ban tổ chức chú ý lồng ghép các hoạt động vui chơi, biểu diễn mang đậm màu sắc văn hóa Việt Nam, tạo sự hấp dẫn và thu hút đối với các em. Khi tham gia những hoạt động đó, các em có thêm trải nghiệm để hiểu hơn về quê hương, từ đó có thêm động lực học và sử dụng tiếng Việt.

Với lợi thế đã có các lớp học tiếng Việt và nhiều hoạt động cộng đồng để gắn kết, nếu có thêm sự đồng hành tích cực từ gia đình, việc gìn giữ tiếng Việt cho trẻ em và thanh thiếu niên kiều bào tại Malaysia chắc chắn sẽ đạt những kết quả tốt, bền vững hơn.

Với danh hiệu Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2025, em dự định gì để viết tiếp hành trình lan tỏa ngôn ngữ mẹ đẻ?

Trước hết, em tiếp tục công việc trợ giảng ở Câu lạc bộ tiếng Việt tại Malaysia và em sẽ cố gắng có thêm những buổi sinh hoạt ngoại khóa ý nghĩa, hấp dẫn hơn; truyền cho các em tình yêu tiếng mẹ đẻ, tình yêu văn hóa Việt Nam thông qua việc tìm hiểu ẩm thực, âm nhạc, câu chuyện phong tục, tập quán hay trải nghiệm các trò chơi dân gian…

Sau này, khi vào đại học, em tin môi trường mới sẽ mở ra nhiều cơ hội để học hỏi và trải nghiệm. Em kỳ vọng tiếp tục hành trình gìn giữ và giới thiệu tiếng Việt, văn hóa Việt Nam đến nhiều bạn bè quốc tế hơn.

AN BÌNH

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/su-gia-tieng-viet-tre-nhat-nguyen-luu-an-viet-tiep-hanh-trinh-lan-toa-tieng-me-de-334952.html