Ngày 28/5, ê-kip Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM) đã tiến hành thông tim xuyên bào thai cho thai phụ quốc tịch Singapore mang thai 25 tuần được chẩn đoán không lỗ van động mạch chủ - một trường hợp dị dạng tim bẩm sinh hiếm gặp.
Sau khi thực hiện thành công ca can thiệp tim bào thai cho thai phụ người Singapore, ê-kíp bác sĩ đã có những chia sẻ về quá trình đầy thử thách và ý nghĩa phía sau ca mổ đặc biệt này.
'Hãy làm đi, châu Á đặt niềm tin vào Việt Nam'
BS.CKII Trần Ngọc Hải - Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ nhấn mạnh: "Đây là ca can thiệp xuyên bào thai đặc biệt nhất từ trước đến nay".
Ca thông tim cho bào thai của thai phụ Singapore thành công sau 2 lần thực hiện. Ảnh: BVCC.
Đặc biệt không chỉ vì là trường hợp đầu tiên mà ê-kip phải thực hiện đến hai lần thủ thuật, hay thời gian can thiệp kéo dài gấp đôi những ca trước, mà còn bởi nhiều yếu tố hội tụ trong một ca bệnh đầy thử thách như: Đây là bào thai nhỏ nhất từ trước đến nay được can thiệp tại Từ Dũ – chỉ mới 25 tuần 6 ngày tuổi, cũng là trái tim nhỏ nhất, mỏng manh nhất.
Và quan trọng hơn hết, đây là bệnh nhân đầu tiên là người nước ngoài, một thai phụ đến từ Singapore, nơi có nền y học hiện đại hàng đầu châu Á.
Trước đó, các bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 1 tiếp nhận thông tin từ phía Singapore về trường hợp dị tật tim bẩm sinh nặng, gần giống những ca từng can thiệp trước nhưng tuổi thai còn quá nhỏ, nguy cơ mất thai trong tuần tới là rất cao.
Ê-kip can thiệp bào thai Việt Nam đã lập tức phối hợp cùng các chuyên gia hàng đầu về chẩn đoán hình ảnh và các chuyên gia can thiệp bào thai đến từ Italia. Sau khi hội chẩn, mọi người đều đi đến một kết luận phải làm và phải làm ngay nếu muốn cứu được đứa trẻ.
Giáo sư Valentina – chuyên gia can thiệp bào thai từ Trung tâm Can thiệp bào thai Ý đã nói một câu khiến TS.BS Đỗ Nguyên Tín (Bệnh viện Nhi đồng 1) không thể quên: "Các bạn hãy làm đi, châu Á đang đặt niềm tin vào Việt Nam. Các bạn là một trong số rất ít quốc gia đủ khả năng thực hiện kỹ thuật này".
Sau cuộc trao đổi giữa phía Singapore và bác sĩ Tín, thai phụ được chuyển sang Việt Nam.
Không có lựa chọn, không còn thời gian để chần chừ
Tiếp nhận thai phụ người Singapore từ đầu tháng 5/2025, ê-kip can thiệp bào thai tại Bệnh viện Từ Dũ đã bước vào một hành trình chưa từng có tiền lệ.
BS.CKII Trịnh Nhựt Thư Hương - Trưởng khoa chăm sóc trước sinh Bệnh viện Từ Dũ chia sẻ: "Ngay từ khi hội chẩn, chúng tôi đã biết đây là một ca bệnh rất khác biệt. Thai nhi không chỉ mắc dị tật tim phức tạp mà còn đi kèm bất thường van hai lá.
Bệnh tình của bào thai diễn tiến nhanh khiến các bác sĩ không thể trì hoãn. Ảnh: BVCC.
Đồng thời, diễn tiến bệnh quá nhanh trong khi tuổi thai còn rất nhỏ, chỉ hơn 25 tuần. Tuổi thai nhỏ khiến thao tác kỹ thuật cực kỳ khó khăn.
"Diễn tiến quá nhanh không cho phép chúng tôi trì hoãn thêm vì nếu trì hoãn chúng tôi phải đối mặt với kết quả dù có can thiệp cũng không làm thay đổi cục diện của thai kỳ", bác sĩ Thư Hương cho biết.
Sau khi hội chẩn gấp, ngày 22/5, ca can thiệp đầu tiên được tiến hành. Tuy nhiên, quá trình thủ thuật gặp vô vàn trở ngại từ việc gây mê tới thai nhi xoay tư thế bất lợi, những phát sinh kỹ thuật không thể lường trước. Và cuối cùng, lần can thiệp đầu tiên không thành công.
"Chúng tôi dừng lại và theo dõi sát, áp lực vô cùng lớn. Nhưng gia đình thai phụ vẫn đặt trọn niềm tin vào chúng tôi. Chúng tôi nghĩ nếu không can thiệp ở thời điểm gần thì chúng tôi sẽ thua và trả về một em bé với dị tật tim nặng. Do đó, chúng tôi quyết định can thiệp lại lần 2. Nếu không thực hiện lại, em bé sẽ không còn cơ hội", bác sĩ Hương chia sẻ.
Để can thiệp lần 2 đòi hỏi sự chuẩn bị và lên kế hoạch kỹ lưỡng. Ban Giám đốc đã chỉ đạo ê-kip lên kế hoạch thật kỹ và hội chẩn liên tục, trước – trong và sau mổ để thực hiện và bảo vệ những thành công trước đó nữa.
Trong quá trình can thiệp ở mỗi giai đoạn đều đặt ra những thử thách riêng. Ở giai đoạn đầu, ê-kíp phải dựng hình 3D để xác định tư thế thai nhi, từ đó lựa chọn cách điều chỉnh về tư thế tối ưu nhất – một việc không hề đơn giản.
Tiếp theo, sau khi tạm dừng thủ thuật một tuần, buồng thất trái của tim thai co nhỏ lại đáng kể, khiến đường đi kim trở nên hẹp hơn, làm tăng độ khó cho thao tác.
Bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ thăm thai phụ sau can thiệp thành công. Ảnh: BVCC.
"Ở giai đoạn chọc kim, chúng tôi lại không có được áp lực dòng chảy hỗ trợ như những ca trước, dẫn đến việc định vị và chỉnh guidewire (dây dẫn) trở nên khó khăn hơn. Ngay cả sau khi can thiệp thành công, khối sản khoa vẫn tiếp tục đối mặt với thử thách trong việc theo dõi sát và phòng ngừa biến chứng bởi đây là ca can thiệp trên tử cung tới hai lần và thời gian can thiệp đều kéo dài. Có thể nói, mỗi thì đều là một thách thức lớn, đòi hỏi toàn bộ ê-kíp phải nỗ lực tối đa để vượt qua", Trưởng khoa chăm sóc trước sinh bệnh viện Từ Dũ khẳng định.
Giữ trọn lời hứa với người bệnh
Là người trực tiếp điều hành và giám sát toàn bộ ca mổ, BS.CKII Vương Đình Bảo Anh – Phó Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ – xúc động chia sẻ: "Điều khiến tôi tự hào nhất chính là tinh thần đoàn kết của toàn bộ ê-kíp phẫu thuật, từ người trực tiếp thực hiện đến đội ngũ hỗ trợ bên ngoài phòng mổ. Tất cả đều hướng đến mục tiêu duy nhất là mang lại cơ hội sống tốt nhất cho thai nhi. Nếu chúng tôi không thực hiện thủ thuật vào ngày 28/5, chỉ một tuần sau thôi, thất trái sẽ teo hoàn toàn và em bé sẽ không còn cơ hội sống sót.
Dù là hai bệnh viện, nhưng khi bước vào ca mổ, chúng tôi là một tập thể thống nhất. Khoảnh khắc bơm xong, rút nong và không ghi nhận tràn dịch màng tim, cảm xúc như vỡ òa, chúng tôi ôm chầm lấy nhau, nước mắt rơi vì hạnh phúc. Với tôi, đó là một trải nghiệm không thể nào quên trong suốt cuộc đời làm nghề.
Tôi rất vui và tự hào khi Bệnh viện Từ Dũ và rộng hơn là y học bào thai Việt Nam đã trở thành điểm đến đầu tiên mà một gia đình đến từ Singapore tin tưởng lựa chọn. Tôi tin rằng đây chỉ là bước khởi đầu, chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực phát triển kỹ thuật này lên tầm cao mới".
Đây là ca thông tim xuyên bào thai thứ 9 do Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi đồng 1 phối hợp thực hiện và được đánh giá là ca khó nhất từ trước tới nay. Ảnh: BVCC.
BS.CKII Trần Ngọc Hải – Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ - cũng không giấu niềm tự hào chia sẻ: "Bằng tất cả chuyên môn và tâm huyết, hai bệnh viện Từ Dũ và Nhi đồng 1 đã phối hợp triển khai ca can thiệp có ý nghĩa quan trọng bậc nhất trong hành trình phát triển của y học bào thai Việt Nam".
Theo bác sĩ Ngọc Hải, thành công lớn nhất của Bệnh viện Từ Dũ không nằm ở kỹ thuật mà ở việc giữ trọn lời hứa với người bệnh.
"Chúng tôi đã hứa sẽ cố gắng hết sức và chúng tôi đã làm được. Với chúng tôi, sự tín nhiệm từ đồng nghiệp quốc tế, đặc biệt là các bác sĩ Singapore cùng niềm tin tuyệt đối từ gia đình thai phụ chính là động lực lớn nhất để bước qua ranh giới mong manh giữa sự sống và mất mát".
Đây là trường hợp can thiệp tim thai nhi thứ 9 tại Việt Nam và cũng là lần đầu bác sĩ Việt Nam thực hiện trên bệnh nhân người nước ngoài.
Hôm qua (30/5), Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã gửi thư khen tới cán bộ, y bác sĩ, nhân viên y tế cùng tập thể lãnh đạo Bệnh viện Nhi đồng 1 và Bệnh viện Từ Dũ (TP HCM).
Trong thư, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, sự đột phá, phát triển chuyên môn kỹ thuật của Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Từ Dũ và sự chỉ đạo của Sở Y tế TPHCM trong thực hiện thành công ca thiệp tim bào thai thứ 9 cho thai phụ người Singapore.
Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, kỹ thuật can thiệp tim bào thai là kỹ thuật mới, phức tạp, không chỉ đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu rộng và kỹ thuật tinh vi, mà còn đặt ra những yêu cầu khắt khe về sự phối hợp đa chuyên khoa, đạo đức nghề nghiệp và bản lĩnh trước những quyết định sống còn cho hai sinh mạng: mẹ và con.
"Thành tựu này không chỉ mang lại niềm hy vọng cho hàng ngàn thai phụ và gia đình, mà còn mở ra hướng đi mới trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý phức tạp ngay từ thời kỳ bào thai - một bước tiến quan trọng để ngành Y tế Việt Nam hội nhập sâu rộng với y học thế giới"- Bộ trưởng Đào Hồng Lan bày tỏ trong thư khen.
Nam Thương