Theo đó, dự thảocho phép tổ chức, cá nhân chuyển nhượng tài sản gắn liền với đất thuê trả tiềnhàng năm mà không cần ghi trên sổ đỏ, miễn là tài sản được hình thành hợp pháp.Quy định này được đánh giá phù hợp với thực tế tại các khu công nghiệp, khu chếxuất, khu vực doanh nghiệp (DN) thường thuê đất để xây dựng nhà xưởng. Việc mởrộng quyền chuyển nhượng giúp DN linh hoạt hơn trong thế chấp, huy động vốn vàtái cấu trúc sản xuất, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng đất (SDĐ) và thu hút đâùtư.
Một trong nhữngvướng mắc lớn hiện nay là tình trạng bồi thường giải phóng mặt bằng kéo dài. Dựthảo mới đề xuất cơ chế nếu nhà đầu tư đạt thỏa thuận với trên 75% số hộ hoặcdiện tích đất, Nhà nước sẽ thu hồi phần còn lại để giao hoặc cho thuê. Đây đượcđánh giá là giải pháp thiết thực cho các dự án quy mô lớn.
Với quy địnhgiá đất theo cơ chế thị trường, dự thảo đề xuất bỏ nguyên tắc này, thay bằngnguyên tắc Nhà nước là đại diện chủ sở hữu và quyết định giá, giúp kiểm soát đâùcơ.
Dự thảo bổsung quy định cho phép Nhà nước thu hồi đất để phát triển các dự án đặc thù nhưtrung tâm tài chính, logistics, khu đô thị - du lịch - văn hóa; là cơ sở pháplý để đẩy nhanh tiến độ nhiều dự án lớn.
Dự thảo cũng mởrộng điều kiện cho phép DN triển khai dự án nhà ở thương mại không chỉ trên đấtở mà còn trên đất nông nghiệp hoặc đất sản xuất, kinh doanh, miễn là đáp ứng đủđiều kiện. Đây là bước tiến quan trọng trong việc tháo gỡ những vướng mắc kéodài từ Luật Nhà ở hiện hành. Bên cạnh đó, dự thảo quy định siết chặt quy trìnhđấu giá quyền SDĐ, nhằm ngăn chặn tình trạng bỏ cọc, đẩy giá ảo, gây rối loạnthị trường…
Nếu những đềxuất trên được Quốc hội thông qua, sẽ là những bước tiến mới để phát huy nguồnlực đất đai, giúp công tác quản lý SDĐ chặt chẽ, hiệu quả hơn nữa. Tuy nhiênbên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng cũng cần lưu ý các nhóm giải pháp để các quyđịnh mới của LĐĐ thực sự đi vào cuộc sống. Thứ nhất, cần nâng cao năng lực thựcthi ở địa phương; có hệ thống giám sát, xử lý vi phạm và cơ chế giải trìnhtrong quản lý đất đai vận hành minh bạch, chặt chẽ. Thứ hai, cần hỗ trợ, tạo điêùkiện để các DN tiếp cận nguồn lực đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai. Thứ ba, cầnquy định rõ ràng, ổn định về cơ chế điều chỉnh đơn giá thuê đất định kỳ, kiểmsoát nghiêm ngặt việc chuyển nhượng để tránh đầu cơ, đồng thời đưa ra các cam kếtpháp lý cụ thể đối với dự án hợp tác công - tư (PPP) nhằm tạo dựng niềm tin chonhà đầu tư. Thứ tư, cần công khai quy hoạch và giá đất trên nền tảng số hóa; bảođảm sự thống nhất giữa LĐĐ và các luật liên quan như Luật Đầu tư, Luật Nhà ở,Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Đấu thầu… Khi mà “hệ sinh thái pháp lý” liênquan đất đai đồng bộ, minh bạch, bền vững; sức mạnh nguồn lực từ đất đai sẽ đượcgiải phóng triệt để, góp phần quan trọng vào sự phát triển của đất nước.
Nguyễn Duy Khương