Sửa Luật Quản lý nợ công: Bước đi quan trọng khơi thông nguồn lực cho phát triển

7 giờ trướcBài gốc

Đây là đánh giá chung của nhiều đại biểu trong phiên thảo luận tại tổ sáng 3/11 về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công.

Phiên thảo luận tại tổ 11.

Đẩy mạnh phân cấp, cắt giảm thủ tục

Theo đại biểu Nguyễn Minh Nam (đoàn Cần Thơ), việc sửa đổi Luật phù hợp với đòi hỏi thực tế trong quản lý cũng như các tình huống mới trong điều kiện hiện nay. Đồng thời, góp phần tháo gỡ khó khăn, điểm trong thực tế áp dụng của các cái văn bản luật. Đặc biệt, dự thảo thực hiện cắt giảm nhiều thủ tục về hành chính, đơn giản hóa điều kiện đầu tư kinh doanh để tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội trong điều kiện mới.

Cũng theo đại biểu, dự thảo Luật đã thực hiện nghiêm tinh thần đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật theo Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị cũng như Nghị quyết của Quốc hội. Theo đó, Luật quy định những vấn đề chung, vấn đề lớn, còn Chính phủ và các cơ quan hướng dẫn những nội dung cụ thể để chủ động linh hoạt trong quá trình áp dụng và tổ chức thực hiện, góp phần thuận lợi cho quá trình quản lý và điều hành trong giai đoạn hiện nay.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu.

Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn Cần Thơ) nêu rõ, thời gian qua, hiệu quả vốn vay ODA chưa được như kỳ vọng, đặc biệt là giải ngân rất chậm, khối lượng hạn chế. Do đó, đại biểu đánh giá rất cao Bộ Tài chính đã đề xuất chỉnh sửa nội dung này theo hướng giảm thiểu các thủ tục hành chính, giải quyết các vướng mắc và thúc đẩy tiến độ giải ngân. Đồng thời, mở rộng đối tượng cho vay lại cũng như cấp phát từ nguồn vốn vay ODA để việc triển khai hiệu quả hơn, phù hợp hơn với các đối tượng vay.

Bên cạnh đó, để đẩy mạnh việc triển khai, đại biểu đề nghị cân nhắc phân cấp mạnh hơn theo hướng Thủ tướng chỉ phê duyệt kế hoạch vay nợ hàng năm, Bộ Tài chính sẽ phê duyệt các đề xuất khoản vay cụ thể.

Đối với quy định về các công ty con của doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, đại biểu ủng hộ quy định theo hướng tự thực hiện các thủ tục đầu tư, đề xuất, đàm phán ODA mà không phải qua khâu trung gian.

Về nội dung này, dự thảo đang quy định “các Bộ, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, công ty con của doanh nghiệp do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ nắm giữ 100% vốn điều lệ gửi đề xuất khoản vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài cho Bộ Tài chính.”

Qua thẩm tra, Ủy ban Kinh tế - Tài chính chưa đồng thuận vì cho rằng việc quản lý vay nợ nước ngoài cần gắn với trách nhiệm của công ty mẹ, công ty mẹ là cơ quan ký kết hợp đồng vay và trả nợ vay.

Theo đại biểu Lò Thị Luyến (đoàn Điện Biên), Chính phủ cần cung cấp thêm thông tin về mục đích quy định này để đại biểu nắm rõ hơn, tăng tính thuyết phục. Ngoài ra, có ý kiến đại biểu băn khoăn về quy định mở rộng đối tượng được cấp phát, trách nhiệm quản lý rủi ro của các ngân hàng thương mại khi cho vay…

Quản lý nợ công hiệu quả để tạo niềm tin cho nhà đầu tư, cho nhân dân

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại tổ

Phát biểu tại tổ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định Luật Quản lý nợ công năm 2017 đã tạo chuyển biến tích cực trong công tác quản lý nhà nước về nợ công. Đến nay, nợ công, nợ nước ngoài, nợ Chính phủ đều thấp hơn giới hạn cho phép. Trong lần sửa đổi này, mục tiêu là để thực hiện phân cấp, phân quyền đồng bộ với các Luật đã thông qua, phù hợp với mô hình mới và cải cách thủ tục, đẩy mạnh tiến độ triển khai.

Liên quan đến nội dung về phân bổ vốn vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài, dự thảo bổ sung quy định cấp phát với UBND tỉnh, đơn vị sự nghiệp công lập. Chủ tịch Quốc hội đề nghị trong quá trình triển khai, Chính phủ phải quy định chặt chẽ điều kiện cấp phát, tỷ lệ cấp phát, đánh giá tác động đến ngân sách trung ương.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị phải đánh giá kỹ tác động của quy định tại khoản 2, điều 35. Theo đó, ngân hàng thương mại thực hiện cho vay lại đối với đơn vị sự nghiệp công lập thì theo phương thức cơ quan cho vay không chịu rủi ro tín dụng, còn cho vay lại đối với các doanh nghiệp để đầu tư chương trình dự án danh mục ưu tiên đầu tư của nhà nước thì cơ quan cho vay chịu một phần rủi ro tín dụng.

Theo Chủ tịch Quốc hội, phải rà soát kỹ để quản lý nợ công ngày càng hiệu quả, tạo niềm tin cho nhân dân, cho các nhà đầu tư. “Trên thế giới, các nước càng lớn càng nợ nhiều, như Mỹ, Pháp, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản. Ông bà mình có câu “lớn thuyền lớn sóng”. Muốn làm ăn, muốn phát triển thì phải vay nhiều nguồn”, Chủ tịch Quốc hội nói và nhắc đến các dự án lớn như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị của Hà Nội, của TP.HCM… Do đó, Luật Quản lý nợ công phải sửa đổi để phù hợp với mục tiêu tăng trưởng hai con số cũng như các mục tiêu đến năm 2030, 2045.

Mở rộng đối tượng được tiếp cận nguồn vốn vay

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trân trọng cảm ơn ý kiến chỉ đạo sâu sắc, mang tính thời sự rất cao của Chủ tịch Quốc hội cũng như các đại biểu Quốc hội. Bộ trưởng khẳng định sẽ nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến phát biểu để hoàn thiện dự thảo.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại tổ. Ảnh: Trọng Phú

Đối với một số nội dung cụ thể, Bộ trưởng giải trình cho hay Luật mở ra quy định để tạo thuận lợi cho phép các doanh nghiệp, công ty con của doanh nghiệp 100% vốn nhà nước tự đề xuất. Các công ty con có khả năng vay ODA, chẳng hạn như của Tập đoàn Dầu khí, chủ yếu là các công ty, Tổng công ty rất lớn, thường chủ động trong kế hoạch kinh doanh. Khi để họ tự đề xuất và chịu trách nhiệm thì việc triển khai dự án sẽ nhanh hơn rất nhiều.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho rằng cần nghiên cứu thêm về trách nhiệm của công ty mẹ, có quy định rõ trên tinh thần cắt giảm thủ tục nội bộ.

Bộ trưởng cũng chia sẻ, thời gian qua, một tồn tại rất lớn là việc chuẩn bị hồ sơ dự án, ký kết hiệp định vay ODA thường mất quá nhiều thời gian, chiếm đến một nửa thời gian hiệp định, thậm chí hết cả thời gian của hiệp định. Từ đó, khiến nhiều dự án bị chậm trễ, dở dang, phải tìm nguồn khác.

Trước thực tế này, thời gian qua Bộ Tài chính đã rất quyết liệt tháo gỡ. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã làm việc trực tiếp với World Bank và các tổ chức tài trợ lớn của Việt Nam để tìm giải pháp đẩy nhanh triển khai các dự án.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng nhấn mạnh một tồn tại lớn ảnh hưởng đến hiệu quả vay ODA là ở công tác chuẩn bị dự án. Nhiều địa phương chuẩn bị không kỹ lưỡng, không đầy đủ khiến phải trả lại vốn vay.

Do đó, Luật Quản lý nợ công sửa đổi lần này đã tích hợp đầy đủ các vấn đề thực tiễn, thống nhất đầu mối để tăng tính hiệu quả của nguồn vốn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại tổ

Nhấn mạnh việc phải đánh giá kỹ hiệu quả tài chính, Bộ trưởng nêu thực tế 10 nước vay nợ lớn nhất là 10 nước phát triển kinh tế nhất. Họ vay lớn nhưng đảm bảo hiệu quả nên tích lũy được cho quốc gia, không vướng lo ngại về lạm phát, về trả nợ… “Làm sao cho vay ODA của chúng ta cũng phải như thế”, Bộ trưởng bày tỏ.

Đối với quy định về quản lý cấp phát vốn vay, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, rà soát về các vấn đề đại biểu nêu. Theo Bộ trưởng, bên cạnh ngân hàng chính sách (Ngân hàng Phát triển Việt Nam), lần này dự thảo mở ra quy định cho các ngân hàng thương mại tham gia, để có sự cạnh tranh, tránh độc quyền. Tuy nhiên, quy định như vậy sẽ có vấn đề liên quan đến rủi ro như đại biểu nêu. Cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, tính toán về mức độ trách nhiệm, mức độ chịu rủi ro.

Còn với cấp phát vốn cho các đơn vị sự nghiệp công lập, các địa phương chưa tự chủ ngân sách, Bộ trưởng cho biết sẽ Chính phủ sẽ có Nghị định quy định chi tiết để phân loại các mức, tỷ lệ cấp phát phù hợp với địa phương.

Hoàng Yến

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/sua-luat-quan-ly-no-cong-buoc-di-quan-trong-khoi-thong-nguon-luc-cho-phat-trien-186193.html