Doanh nghiệp gặp khó khăn về dòng tiền
Ngày 26/11/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2025.
Trong quá trình thực hiện, Bộ Tài chính nhận được kiến nghị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các hiệp hội và doanh nghiệp phản ánh vướng mắc về chính sách thuế giá trị gia tăng đối với lĩnh vực nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi, điều kiện hoàn thuế.
Việc áp dụng mức thuế giá trị gia tăng 5% đầu vào đối với các sản phẩm nông nghiệp mua bán qua khâu thương mại đang gây nhiều bất cập. Ảnh: TL
Theo phản ánh của doanh nghiệp, việc áp dụng mức thuế giá trị gia tăng 5% đầu vào đối với các sản phẩm nông nghiệp mua bán qua khâu thương mại đang gây nhiều bất cập. Cụ thể, với những mặt hàng có phần lớn sản lượng dành cho xuất khẩu như cá tra, hồ tiêu, cà phê, doanh nghiệp phải nộp thuế giá trị gia tăng rồi lại làm thủ tục hoàn thuế, dẫn đến lãng phí thời gian, chi phí và đọng vốn. Trong khi đó, các tổ chức tín dụng thường không giải ngân phần vốn tương ứng với khoản thuế này, khiến doanh nghiệp gặp khó khăn về dòng tiền và giảm hiệu quả kinh doanh.
Ngoài ra, nông sản và thủy sản nhập khẩu lại không phải chịu thuế giá trị gia tăng khi nhập vào Việt Nam, tạo nên sự bất bình đẳng giữa hàng hóa sản xuất trong nước và hàng nhập khẩu. Chẳng hạn, doanh nghiệp nhập khẩu không phải vay ngân hàng để nộp thuế giá trị gia tăng ở khâu nhập khẩu, trong khi doanh nghiệp xuất khẩu lại phải vay vốn để nộp thuế khi mua nông, thủy sản trong nước phục vụ xuất khẩu.
Đối với doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi, việc thuế giá trị gia tăng 5% đầu vào không được khấu trừ buộc họ phải tính vào chi phí sản xuất, làm tăng giá bán sản phẩm. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến người chăn nuôi và làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm trong nước so với thức ăn chăn nuôi nhập khẩu vốn không chịu thuế giá trị gia tăng.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu tuy được hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào nhưng thường bị chậm do phải chờ người bán kê khai và nộp thuế đầy đủ theo quy định tại điểm c, khoản 9, Điều 15 Luật Thuế giá trị gia tăng.
Trong thực tế, doanh nghiệp mua không có công cụ pháp lý hoặc kỹ thuật để kiểm tra tình trạng tuân thủ thuế của nhà cung cấp tại thời điểm lập hồ sơ hoàn thuế. Nếu bên bán chưa kê khai hoặc còn nợ thuế, hóa đơn của doanh nghiệp mua sẽ không được chấp nhận hoàn thuế, dù họ đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai, lưu giữ chứng từ và thanh toán qua ngân hàng.
Thực trạng này khiến doanh nghiệp bị ảnh hưởng dòng tiền, chậm tiến độ sản xuất kinh doanh và chịu thiệt hại dù không có lỗi.
Gỡ ngay điểm nghẽn tạo động lực cho doanh nghiệp phát triển
Từ những bất cập trên, Bộ Tài chính cho rằng việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng là cần thiết. Mục tiêu nhằm hoàn thiện chính sách thuế giá trị gia tăng đối với nông sản, thức ăn chăn nuôi và quy định về hoàn thuế, qua đó tháo gỡ điểm nghẽn, xử lý kịp thời các vướng mắc trong thực tiễn, đồng thời tạo động lực cho doanh nghiệp phát triển sản xuất, góp phần thúc đẩy tăng trưởng bền vững.
Theo Bộ Tài chính, việc xây dựng dự án Luật sẽ bảo đảm tuân thủ quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và phù hợp với các luật có liên quan, hướng đến sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn mới.
Bộ Tài chính khẳng định, dự thảo Luật không làm phát sinh thêm thủ tục hành chính. Các quy định được xây dựng theo hướng kế thừa và duy trì ổn định của hệ thống pháp luật hiện hành, bảo đảm không gây thêm gánh nặng cho người dân và doanh nghiệp.
Về phân cấp và phân quyền, dự thảo Luật không có nội dung liên quan đến việc phân cấp hoặc phân quyền giữa các cơ quan quản lý nhà nước. Toàn bộ nội dung được xây dựng trong phạm vi thẩm quyền hiện có, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan theo quy định.
Dự thảo Luật cũng không có quy định về việc thành lập tổ chức hoặc bộ máy mới để triển khai, do đó không phát sinh thêm nhu cầu nhân lực, không tăng đầu mối tổ chức hay biên chế hưởng lương từ ngân sách, bảo đảm thi hành Luật trong khuôn khổ nguồn lực hiện có./.
Để giải quyết ngay vấn đề cấp bách, vướng mắc, bất cập, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 10, 11 vừa qua, thực hiện quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tài chính đã xây dựng hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng để kịp trình Chính phủ, trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.
Văn Tuấn