Tác động của đóng cửa chính phủ đối với kinh tế Mỹ

2 giờ trướcBài gốc

Khi chính phủ đóng cửa

Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại Washington D.C. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa từ 0 giờ 1 phút ngày 1/10 (giờ địa phương, tức 11 giờ 1 phút theo giờ Việt Nam) sau khi Quốc hội và Tổng thống Donald Trump không đạt được thỏa thuận ngân sách, do bất đồng về nguồn tài trợ cho chăm sóc y tế. Đây là lần đóng cửa đầu tiên kể từ sau đợt đóng cửa kéo dài 35 ngày gần 7 năm trước. Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang dự kiến bị ảnh hưởng khi nhiều cơ quan, bộ ngành phải ngừng hoạt động.

Theo CNN (Mỹ), việc đóng cửa chính phủ thường là những sự kiện ngắn hạn và bất kỳ thiệt hại kinh tế nào xảy ra trong thời gian đó thường có xu hướng hạn chế và được khắc phục nhanh chóng.

Ngay cả lần đóng cửa chính phủ gần đây nhất đạt kỷ lục kéo dài 35 ngày vào năm 2018-2019 - cũng ít có tác động lâu dài đến nền kinh tế và thị trường tài chính Mỹ.

Mặc dù hàng trăm nghìn nhân viên liên bang không thiết yếu bị cho nghỉ việc tạm thời trong thời gian chính phủ đóng cửa nhưng các nhà đầu tư và nhà kinh tế thường không quan tâm đến những đợt sa thải tạm thời đó, bởi vì những người lao động bị ảnh hưởng được trả lương và trở lại làm việc khi việc đóng cửa chắc chắn kết thúc.

Thông thường, mỗi tuần đóng cửa chính phủ sẽ làm giảm khoảng 0,2 điểm phần trăm từ tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Nhưng những tổn thất đó nhanh chóng được khắc phục khi chính phủ mở cửa trở lại. Điều đó rất có thể sẽ xảy ra một lần nữa trong lần này, đặc biệt nếu việc đóng cửa sắp tới chỉ diễn ra trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, có những lý do khiến giai đoạn này có thể khác biệt và không theo hướng tích cực.

Không giống như các lần đóng cửa trước, khi người lao động nghỉ việc tạm thời sẽ quay trở lại công sở khi chính phủ mở cửa trở lại, chính quyền Tổng thống Trump đã đe dọa sa thải hàng loạt nhân viên liên bang trong thời gian đóng cửa này.

Nhà kinh tế trưởng Stephanie Roth tại Wolfe Research cho biết việc sa thải hàng trăm nghìn nhân viên liên bang trong thời gian đóng cửa "sẽ là vấn đề kinh tế thực sự lớn" và không bền vững trong trung hạn. Việc sa thải vĩnh viễn nhân viên trong chính phủ liên bang sẽ làm tăng nguy cơ gây ra những tác động lâu dài hơn, buộc các nhà đầu tư và nhà kinh tế phải xem xét lại thiệt hại đối với nền kinh tế Mỹ.

Ông Jared Bernstein tại Trung tâm Tiến bộ Mỹ đánh giá với CNN: “Điều đó không chỉ bất hợp lý về mặt kinh tế, bởi bạn đang làm gia tăng thêm tỷ lệ thất nghiệp vốn đang ở mức cao, mà còn là hành động vô cùng bất công. Việc bạn không thể duy trì hoạt động không phải là lỗi của họ”.

Theo Al Jazeera, việc cắt giảm nhân sự sẽ được thực hiện thông qua tinh giản biên chế. Tuy nhiên, chuyên gia Daniel Hornung tại Viện Nghiên cứu Chính sách Kinh tế Stanford đánh giá chưa rõ các biện pháp này có đảm bảo tính bền vững hay không, bởi ông Trump không có thẩm quyền để tự mình thực hiện.

Ông Hornung phân tích với Al Jazeera: “Nhà Trắng không có cơ sở pháp lý nào từ việc đóng cửa chính phủ để tiến hành tinh giản biên chế”.

Ông cho biết theo quy định, việc tinh giản biên chế phải báo trước từ 30 đến 60 ngày nếu một cơ quan dự định cắt giảm nhân sự, bởi vậy bất kỳ động thái cắt giảm nào hiện tại cũng có khả năng sẽ bị đưa ra tòa án.

Trong khi đó, Giáo sư Michael Klein tại Đại học Tufts (Mỹ) cảnh báo những người thất nghiệp có thể trì hoãn việc mua sắm, đặc biệt là đối với những mặt hàng đắt tiền. "Người tiêu dùng sẽ bắt đầu chi tiêu ít hơn vì họ lo lắng về tương lai. Tòa án có thể phán quyết rằng điều đó là bất hợp pháp, nhưng cũng sẽ thể mất một thời gian. Ngay cả khi mọi chuyện được giải quyết, những người thất nghiệp có lẽ sẽ không chi tiêu như bình thường nữa".

Fed cùng giới kinh doanh phải dò đường trong bóng tối

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu với báo giới tại Nhà Trắng, Washington D.C., Mỹ. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Tình trạng đóng cửa chính phủ rất có thể sẽ làm chậm trễ việc thu thập và công bố một số dữ liệu kinh tế quan trọng. Điều này có thể khiến các doanh nhân, nhà đầu tư và thậm chí cả các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) không nắm được thông tin khi đưa ra các quyết định quan trọng.

Cục Thống kê Lao động (BLS) sẽ không công bố báo cáo việc làm tháng 9 vào ngày 3/10 khi chính phủ đóng cửa. Báo cáo việc làm hàng tháng luôn rất quan trọng, nhưng gần đây nó đặc biệt quan trọng do những rạn nứt trên thị trường lao động và những điều chỉnh đáng kể so với các tháng trước.

Cục Thống kê Lao động đã gặp khó khăn trong việc cung cấp dữ liệu chính xác và kịp thời do những biến động lớn trong nền kinh tế, việc cắt giảm ngân sách mạnh và tỷ lệ phản hồi khảo sát thấp. Nếu việc đóng cửa kéo dài ít nhất một chục ngày, có thể sẽ làm gián đoạn các cuộc khảo sát mà Cục Thống kê Lao động phải thực hiện để chuẩn bị báo cáo việc làm tháng 10 - dự kiến công bố vào đầu tháng 11.

Ngoài ra, Bộ Lao động cảnh báo rằng việc đóng cửa kéo dài có thể gây hại cho chất lượng dữ liệu mà họ thu thập cho các báo cáo trong tương lai - bao gồm dữ liệu lạm phát quan trọng mà Fed sử dụng để đưa ra quyết định về lãi suất.

Hà Linh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/tac-dong-cua-dong-cua-chinh-phu-doi-voi-kinh-te-my-20251001210912097.htm