Trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo SGGP, Giám đốc Sở QH-KT TPHCM Võ Hoàng Ngân nhấn mạnh định hướng phát triển TPHCM theo mô hình đa cực - tích hợp - bền vững, với tầm nhìn hướng tới thành phố xanh, thông minh và đáng sống.
Giám đốc Sở QH-KT TPHCM Võ Hoàng Ngân
Rà soát, điều chỉnh quy hoạch phù hợp thực tế
PHÓNG VIÊN: Thưa ông, sau khi được tái lập, Sở QH-KT TPHCM ưu tiên thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm nào để đáp ứng yêu cầu phát triển của TPHCM mới?
Ông VÕ HOÀNG NGÂN: Sau khi tái lập, ưu tiên đầu tiên của Sở QH-KT là ổn định tổ chức, rà soát toàn bộ hệ thống quy hoạch hiện hành và xác lập khung pháp lý - kỹ thuật để triển khai quy hoạch chung TPHCM mới. Sở đã khởi động lại toàn bộ tiến trình lập quy hoạch chung TPHCM, bảo đảm tính liên tục và kế thừa từ các đồ án quy hoạch còn hiệu lực. Điều chỉnh phương pháp tiếp cận theo hướng quy hoạch tích hợp đa ngành, phù hợp mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Cùng với đó, sở đã công bố “cẩm nang hướng dẫn hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn” cho toàn bộ 168 phường, xã nhằm thống nhất nhận thức và quy trình thực hiện quy hoạch tại cơ sở. Thực hiện rà soát 100% đồ án quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết đã duyệt để nhận diện các điểm chồng chéo, bất cập trong định hướng sử dụng đất, quy mô dân số và hạ tầng kỹ thuật. Tham mưu UBND TPHCM về phương án lập quy hoạch chung mới trên cơ sở kế thừa các nội dung còn phù hợp, đồng thời điều chỉnh cấu trúc không gian phát triển theo hướng đa cực - tích hợp - bền vững, gắn với yêu cầu phát triển vùng đô thị mở rộng sau hợp nhất.
Sở QH-KT TPHCM xác định mục tiêu của giai đoạn này là chuẩn hóa nền tảng quy hoạch để thành phố có thể bước sang giai đoạn lập đồ án mới nhanh, đồng bộ và khả thi nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh TPHCM trở thành đô thị trung tâm của vùng Đông Nam bộ mở rộng.
Sở QH-KT sẽ định hướng tái phát triển các khu đô thị hiện hữu và mở rộng không gian phát triển đô thị, gắn với nâng cao hiệu quả sử dụng đất và tối ưu hóa hệ thống hạ tầng kỹ thuật nhằm tạo lập không gian đô thị đa dạng, tối đa hóa khả năng cung cấp việc làm, hướng tới phát triển dịch vụ đô thị đạt tiêu chuẩn quốc tế
TPHCM có phải đề xuất Bộ Xây dựng hướng dẫn hoặc xem xét những quy định còn vướng mắc nhằm đẩy nhanh công tác điều chỉnh quy hoạch hay không, thưa ông?
Hiện nay, sở tập trung vào hai nhóm giải pháp trọng tâm. Thứ nhất, phối hợp Bộ Xây dựng và các cơ quan Trung ương rà soát, thống nhất quy trình lập - thẩm định - phê duyệt quy hoạch, đảm bảo vừa đúng quy định vừa rút ngắn thời gian thực hiện. Đặc biệt là các đồ án cấp chiến lược như quy hoạch chung TPHCM đến năm 2040, tầm nhìn 2060. Thứ hai, chủ động chuẩn hóa cơ sở dữ liệu quy hoạch và xây dựng hạ tầng thông tin không gian đô thị (GIS - BIM), tạo nền tảng để việc cập nhật, thẩm định và quản lý quy hoạch được thực hiện trực tuyến, đồng bộ với các hệ thống quản lý của Bộ Xây dựng. Sở đang tổng hợp và đề xuất UBND TPHCM một số nội dung về cơ chế, thẩm quyền, phân cấp trong quá trình rà soát Nghị quyết 98/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM, nhằm tăng tính chủ động, linh hoạt cho đô thị đặc biệt, đồng thời bảo đảm sự thống nhất và liên thông trong toàn hệ thống quy hoạch quốc gia.
Phát triển giao thông xanh, đa phương thức kết nối vùng
Khi không gian TPHCM được mở rộng, bên cạnh những thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội thì vấn đề về giao thông sẽ được định hướng như thế nào để kết nối giữa các vùng?
Định hướng trọng tâm của TPHCM vẫn sẽ là phát triển giao thông xanh, đa phương thức và quy hoạch đô thị gắn với giao thông công cộng (TOD). Cụ thể, TPHCM tập trung phát triển giao thông xanh, trong đó ưu tiên các loại hình giao thông thân thiện với môi trường như xe buýt điện, metro, xe đạp công cộng, giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ sức khỏe người dân và cảnh quan đô thị. Song song đó, TPHCM sẽ tổ chức hệ thống giao thông liên thông giữa đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không; kết nối đồng bộ giữa các khu vực nội thành, ngoại thành và các tỉnh lân cận, tạo thuận lợi tối đa cho di chuyển và giao thương.
Về quy hoạch đô thị gắn với giao thông công cộng (TOD), TPHCM tập trung phát triển các khu đô thị, trung tâm dịch vụ, nhà ở quanh các tuyến metro, ga trung chuyển lớn, giúp người dân dễ dàng tiếp cận giao thông công cộng, giảm phụ thuộc vào phương tiện cá nhân, nâng cao chất lượng sống và hiệu quả sử dụng đất. Tầm nhìn của chúng tôi là xây dựng hệ thống giao thông như bộ khung động lực cho phát triển không gian đô thị tích hợp, nơi hạ tầng giao thông không chỉ phục vụ di chuyển, mà còn định hình cấu trúc đô thị. Điều này nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh và tạo dựng môi trường sống văn minh, đáng sống cho người dân TPHCM - trung tâm vùng kinh tế phía Nam.
Khu đất tại khu đô thị Thủ Thiêm, TPHCM. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Sở QH-KT TPHCM đề ra giải pháp nào để có sản phẩm quy hoạch phù hợp thực tiễn và đáp ứng phát triển của “siêu đô thị” hiện đại?
TPHCM định hướng trở thành siêu đô thị quốc tế, phát triển xanh, thông minh, sáng tạo, đồng thời là trung tâm tài chính, thương mại, logistics, công nghệ cao và du lịch biển của khu vực. Trên cơ sở đó, các giải pháp quy hoạch phải đảm bảo thực thi, bám sát nhu cầu quản lý phát triển theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Cụ thể hơn, quy hoạch phát triển không gian đô thị theo hướng thúc đẩy sáng tạo, tương tác cao, gắn liền với kinh tế tri thức và công nghệ cao, hình thành các khu vực động lực, khu trọng điểm phát triển để phát huy vai trò trung tâm vùng, cực tăng trưởng, dẫn dắt đột phá về khoa học công nghệ của cả nước. TPHCM sẽ tái cấu trúc không gian phát triển theo tư duy đa cực - tích hợp - siêu kết nối; tổ chức một cấu trúc kết nối vùng mới giữa TPHCM với các tỉnh lân cận và quốc tế. Tiếp đó, thành phố sẽ chuyển đổi phương thức di chuyển của người dân sang hệ thống giao thông công cộng như xe buýt, metro, LRT, đường thủy… Việc phát triển không gian đô thị theo định hướng giao thông công cộng TOD và các khu động lực phát triển theo định hướng “Ba hàng lang - Năm trụ cột”. Quy hoạch sẽ tăng cường năng lực các khu đầu mối hạ tầng kỹ thuật là mạng lưới cấp điện, cấp thoát nước, xử lý nước cấp, xử lý rác thải, nghĩa trang, cảng sông cảng biển, mạng lưới giao thông tĩnh... đồng đều cho cả 3 khu vực.
THANH HIỀN thực hiện