Tại sao Israel không kích Iran vào lúc này?

một ngày trướcBài gốc

Từ tháng 2, các cơ quan tình báo Mỹ đã cảnh báo rằng Israel có thể sẽ tìm cách tấn công các cơ sở then chốt trong chương trình hạt nhân của Iran trong năm nay.

Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu nhiều lần thúc đẩy biện pháp quân sự nhằm ngăn chặn chương trình hạt nhân của Iran.

Các báo cáo tình báo Mỹ gần đây cho biết Israel đang tìm cách tận dụng thiệt hại mà nước này đã gây ra khi ném bom vào các cơ sở sản xuất tên lửa và hệ thống phòng không của Iran hồi tháng 10-2024.

Một báo cáo tình báo khác cũng cho biết rằng nhìn chung Israel vẫn đang theo đuổi mục tiêu lớn hơn là thúc đẩy thay đổi chính quyền tại Iran.

Dưới đây là một số nhận định về nguyên nhân Israel không kích Iran vào sáng 13-6, theo đài CNN.

Một tòa nhà bị hư hại ở thủ đô Tehran (Iran) sau khi Israel không kích Iran ngày 13-6. Ảnh: WANA

Thứ nhất, Israel coi Iran là mối đe dọa sống còn. Trong nhiều năm, Israel luôn khẳng định nước này sẽ là bên chịu tổn thất lớn nhất nếu Iran – quốc gia không công nhận quyền tồn tại của Israel – sở hữu vũ khí hạt nhân.

Israel và Iran đã tiến hành một cuộc “chiến tranh trong bóng tối” suốt hàng thập niên, thông qua các lực lượng ủy nhiệm và hành động bí mật. Tehran hậu thuẫn cho các nhóm vũ trang khu vực để chống lại Israel như Hezbollah ở Lebanon, Hamas ở Dải Gaza và Houthis ở Yemen.

Kể từ khi chiến sự ở Dải Gaza bắt đầu, các cuộc tấn công do lực lượng thân Iran nhắm vào Israel đã gia tăng, nhằm thể hiện tình đoàn kết với người Palestine.

Nguyên nhân thứ hai được cho là xuất phát từ tình hình trong nước Israel. Thủ tướng Netanyahu đang gặp rắc rối do sự phản đối của người dân với dự luật nghĩa vụ quân sự mới. Quốc hội Israel (Knesset) gần đây đã họp để bàn về khả năng tự giải tán. Điều này có thể dẫn đến cuộc bầu cử sớm mà các cuộc thăm dò cho thấy ông Netanyahu có nguy cơ thất cử.

Tuy nhiên, quốc hội Israel ngày 11-6 đã bác bỏ đề xuất giải tán, qua đó giúp ông Netanyahu có thêm thời gian để giải quyết khủng hoảng.

Bên cạnh đó, theo các chuyên gia, Israel chọn thời điểm không kích Iran vào lúc này là vì Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế thuộc Liên Hợp Quốc (IAEA) ngày 12-6 đã thông qua một nghị quyết tuyên bố Iran vi phạm nghĩa vụ không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Đáp trả, Tehran tuyên bố sẽ đẩy mạnh các hoạt động hạt nhân, cảnh báo rằng nước này “không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả”.

Một yếu tố khác cũng được cho là có liên quan quyết định không kích của Israel là các cuộc đàm phán hạt nhân đang diễn ra giữa Mỹ và Iran.

Các quan chức Mỹ trước đó từng nói với CNN rằng các cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran sẽ là hành động táo bạo phá vỡ cách tiếp cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với Trung Đông.

Các chuyên gia trước đó nhận định việc Israel có tấn công hay không – và nếu có thì bằng cách nào – sẽ phụ thuộc vào cách nước này đánh giá các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Washington với Tehran, vốn được khởi động sau khi ông Trump quay lại Nhà Trắng đầu năm nay.

Một nguồn tin Israel nói với CNN hồi tháng trước rằng Israel sẵn sàng hành động quân sự đơn phương nhằm vào Tehran nếu Mỹ đạt được một thỏa thuận với Iran mà Israel không thể chấp nhận.

Ba thành tố khiến Israel không kích Iran

Sau khi Israel không kích Iran, một quan chức quân đội Israel ngày 13-6 nói rằng các cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran được thực hiện để đối phó ba thành tố trong mối đe dọa từ Iran.

Thành tố quan trọng và cấp thiết nhất là “ngòi nổ hạt nhân”.

“Hôm nay, Iran đang tiến gần hơn bao giờ hết tới việc sở hữu vũ khí hạt nhân. Vũ khí hủy diệt hàng loạt trong tay Iran là mối đe dọa hiện hữu đối với Nhà nước Israel và là mối nguy đáng kể đối với thế giới rộng lớn hơn” - đài CNN dẫn lời quan chức Israel.

Quan chức này viện dẫn các báo cáo của IAEA cho thấy chương trình hạt nhân của Iran đã vượt xa mục đích dân sự.

“Lần đầu tiên, chúng tôi công bố rằng chế độ Iran đang thúc đẩy một chương trình bí mật nhằm lắp ráp vũ khí hạt nhân” - vị quan chức nói thêm, cho rằng Iran hiện đã có đủ vật liệu phân hạch để chế tạo 15 quả bom hạt nhân chỉ trong vài ngày.

Thành tố thứ hai trong mối đe dọa là hàng nghìn tên lửa đạn đạo mà Iran sở hữu, và theo quan chức này, Tehran có kế hoạch tăng gấp đôi rồi gấp ba số lượng đó.

“Chúng ta đang nói đến một số lượng tên lửa mà ngay cả khi không mang đầu đạn hạt nhân, cũng đã là một mối đe dọa sống còn” - người này nói thêm.

Thành tố thứ ba nằm ở việc Iran phân phối vũ khí và trang bị cho các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực để sử dụng chống lại Israel, theo quan chức này.

Iran chưa bình luận về phát ngôn của quan chức Israel.

THẢO VY

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/tai-sao-israel-khong-kich-iran-vao-luc-nay-post854949.html