Tâm hồn nghệ sĩ, bản lĩnh chiến sĩ

2 giờ trướcBài gốc

Đó là lập luận trong tác phẩm “Tâm hồn nghệ sĩ, bản lĩnh chiến sĩ” của tác giả Phạm Văn Đức (SN 2005) - Bí thư Liên chi đoàn Khoa Kịch hát dân tộc, Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, tại Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong đoàn viên, thanh niên năm 2025.

Tiếng chuông thức tỉnh lương tri

Người nghệ sĩ cách mạng cần kiên định lý tưởng, giữ vững lập trường chính trị vững vàng, để mỗi tác phẩm, mỗi lời ca, tiếng hát, mỗi vai diễn, bức tranh đều góp phần làm sâu sắc thêm niềm tin của nhân dân với Đảng, với chế độ xã hội chủ nghĩa. Nghệ sĩ phải là những chiến sĩ xung kích trong công cuộc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, truyền cảm hứng tích cực, nâng cao “sức đề kháng tư tưởng” cho quần chúng nhân dân.

Hơn lúc nào hết, bản lĩnh chính trị của nghệ sĩ chính là thước đo phẩm giá. Nghệ thuật chân chính không bao giờ đứng ngoài cuộc đấu tranh bảo vệ chân lý cách mạng. Tâm hồn nghệ sĩ là sự kết tinh của lòng yêu nước nồng nàn, tình yêu cái đẹp, niềm tin son sắt vào lý tưởng cộng sản chủ nghĩa. Chính tâm hồn ấy là nguồn sức mạnh nội sinh to lớn, thôi thúc nghệ sĩ không chỉ sáng tạo vì cái đẹp, mà còn vì chân lý, vì sự trường tồn của dân tộc.

Nghệ sĩ nhà hát sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam biểu diễn vở chèo “Quan Âm Thị Kính”. Ảnh: Nhà hát sân khấu truyền thống quốc gia Việt Nam

Tâm hồn ấy giúp họ nhạy cảm với những biến động xã hội, đau đáu với vận mệnh đất nước, và từ đó, biến cảm xúc thành hành động nghệ thuật có sức lay động lòng người. Người nghệ sĩ chân chính luôn mang trong mình “một trái tim lớn”, biết yêu thương con người, biết trăn trở trước số phận dân tộc, và dám đấu tranh cho những giá trị chân - thiện - mỹ.

Trong lịch sử dân tộc, những tên tuổi lớn như Tố Hữu, Nguyễn Đình Thi, Nguyễn Tuân, Chế Lan Viên, Nguyễn Khoa Điềm… đã chứng minh điều đó. Thơ Tố Hữu là tiếng nói của trái tim cộng sản, hòa quyện nhịp đập của cá nhân với vận mệnh dân tộc: “Trăm năm còn có gì đâu/Chỉ còn với Đảng, với nhau suốt đời”. Các nghệ sĩ cách mạng đã không chỉ sáng tác để phản ánh hiện thực, mà còn dùng nghệ thuật như một thứ vũ khí tinh thần sắc bén, cổ vũ lòng yêu nước, ý chí chiến đấu, khát vọng tự do.

Ngày nay, tâm hồn nghệ sĩ vẫn phải là ngọn lửa không tắt. Trước sự xâm nhập của lối sống thực dụng, cá nhân chủ nghĩa, trước sự cám dỗ của danh vọng, tiền bạc, người nghệ sĩ càng cần giữ vững tâm hồn trong sáng, để không bị hòa tan trong vòng xoáy thị trường. Từ tâm hồn đến hành động, nghệ sĩ phải không ngừng tự rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, để mỗi tác phẩm là một “pháo đài tư tưởng”, mỗi lời ca là một tiếng chuông thức tỉnh lương tri cộng đồng.

Xác lập “vùng an toàn tư tưởng”

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, nghệ sĩ cách mạng phải giữ vững bản lĩnh chính trị, kiên định lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Với tâm- tài - trí, họ vừa sáng tạo nghệ thuật đỉnh cao, vừa là chiến sĩ tư tưởng, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng. Nếu coi nghệ thuật là “vũ khí mềm” thì bản lĩnh chính trị chính là “lá chắn thép” bảo vệ nghệ sĩ trước những đòn tấn công tư tưởng thâm hiểm.

Bản lĩnh chính trị của nghệ sĩ trước hết thể hiện ở sự kiên định niềm tin vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vào con đường xã hội chủ nghĩa mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Đây là nền tảng để người nghệ sĩ vững vàng trước mọi luận điệu xuyên tạc, mọi sự cám dỗ của chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa cá nhân.

Thực tế cho thấy, các thế lực thù địch luôn nhắm vào đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ để tác động, lôi kéo, bởi họ hiểu rõ sức mạnh lan tỏa từ ngòi bút, lời ca, sân khấu. Mục tiêu của “diễn biến hòa bình” trong lĩnh vực văn hóa là từng bước làm phai nhạt bản sắc dân tộc, làm lệch lạc nhận thức chính trị của nghệ sĩ, biến họ thành công cụ truyền bá giá trị phi xã hội chủ nghĩa.

Nhận thức rõ âm mưu này, nghệ sĩ cách mạng cần không ngừng học tập, trau dồi lý luận chính trị, nâng cao sức đề kháng tư tưởng. Người nghệ sĩ phải tự xác lập “vùng an toàn tư tưởng” cho mình; đó là sự gắn bó máu thịt với lý tưởng cách mạng, với vận mệnh dân tộc.

Bản lĩnh chính trị của nghệ sĩ không chỉ dừng lại ở nhận thức, mà phải được chuyển hóa thành hành động cụ thể, sáng tạo nên những tác phẩm có giá trị tư tưởng, thẩm mỹ cao, góp phần củng cố niềm tin cách mạng, phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc.

Người nghệ sĩ cách mạng cần chủ động tham gia công tác tư tưởng - văn hóa, không thờ ơ trước những vấn đề chính trị - xã hội lớn của đất nước. Trong từng sáng tác, nghệ sĩ cần đề cao các giá trị nhân văn cách mạng: lòng yêu nước, ý chí độc lập dân tộc, tinh thần đoàn kết, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Bên cạnh đó, nghệ sĩ phải sẵn sàng đấu tranh phản biện trước những biểu hiện lệch lạc trong đời sống nghệ thuật, chống lại sự thương mại hóa nghệ thuật thuần túy, phê phán lối sáng tác rẻ tiền, câu khách, phản cảm, góp phần làm trong sáng không gian văn hóa xã hội.

Đoàn Ca múa Nhân dân chụp ảnh kỷ niệm với Bác Hồ. Ảnh tư liệu

Các tấm gương nghệ sĩ cách mạng suốt chiều dài lịch sử dân tộc là minh chứng sinh động cho vai trò hành động của nghệ sĩ: từ những nhạc sĩ tiền bối như Văn Cao, Đỗ Nhuận… với các ca khúc bất hủ ngợi ca cách mạng, đến những văn nghệ sĩ như Nguyễn Đình Thi, Nguyễn Khoa Điềm… góp phần làm nên “trận địa văn hóa” trong chiến tranh.

Ngày nay, nhiệm vụ ấy càng đặt ra cấp thiết, nghệ sĩ không thể chỉ là “kẻ thụ hưởng vinh quang” mà phải là “chiến sĩ tiên phong” trong đấu tranh chống suy thoái tư tưởng, đạo đức, lối sống; chống lại mọi sự xuyên tạc, phá hoại nền tảng tư tưởng, lý tưởng của Đảng.

Thắp niềm tin bằng lời ca, tiếng hát

Trong mọi giai đoạn lịch sử, đặc biệt những thời khắc cam go của cách mạng dân tộc, hình ảnh người nghệ sĩ luôn song hành cùng nhân dân, cùng đất nước, đem lời ca tiếng hát, vần thơ, vở diễn, bức tranh… để thắp lên ngọn lửa niềm tin không bao giờ tắt.

Những khúc hát trong lao tù, những vở kịch giữa chiến khu, những áng thơ chan chứa lòng yêu nước… là những “bài học không giáo trình”, thức tỉnh ý chí, khơi dậy lòng yêu nước nồng nàn, tiếp thêm sức mạnh cho hàng triệu trái tim Việt Nam.

Ngày nay, giữa những cám dỗ vật chất, trước sự xâm nhập tinh vi của những quan điểm sai trái, thù địch, nghệ sĩ không chỉ cần bản lĩnh chính trị vững vàng mà còn phải có trách nhiệm cao đối với nhân dân, với đất nước.

Mỗi tác phẩm nghệ thuật đích thực phải như một “mũi nhọn tư tưởng”, một “ngọn đuốc soi đường”, góp phần đẩy lùi cái xấu, cái ác; khẳng định niềm tin vào lý tưởng cộng sản và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mà Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn. Bởi vậy, nhiệm vụ của người nghệ sĩ ngày nay không chỉ là “viết cho hay”, “hát cho giỏi”, “diễn cho đẹp”, mà còn phải “góp phần làm cho dân tin, dân yêu, dân vững tin theo Đảng”.

Đó là tiêu chí cao nhất để nghệ thuật cách mạng Việt Nam không lạc hướng giữa dòng xoáy toàn cầu hóa, và để nghệ sĩ thực sự là chiến sĩ kiên trung trên mặt trận tư tưởng - văn hóa.

Trong dòng chảy cách mạng Việt Nam, nghệ sĩ không chỉ là người sáng tạo cái đẹp, mà còn là người chiến sĩ bền bỉ trên mặt trận tư tưởng, văn hóa. Ngay từ khi thành lập, Đảng ta đã xác định rõ vai trò then chốt của văn hóa - nghệ thuật trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Những luồng tư tưởng phản động, các sản phẩm văn hóa độc hại, lối sống thực dụng, sùng ngoại… đang âm thầm xâm nhập, làm bào mòn những giá trị truyền thống, gieo rắc hoài nghi, lệch lạc trong một bộ phận quần chúng, nhất là thế hệ trẻ.

Điều đó đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với giới văn nghệ sĩ, phải lấy lý tưởng cách mạng làm ngọn đèn soi sáng sáng tác; lấy tình yêu nước, ý chí độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội làm mạch nguồn cảm hứng; lấy sứ mệnh phụng sự nhân dân, phụng sự đất nước làm thước đo cao nhất cho giá trị nghệ thuật.

Bên cạnh việc sáng tạo những tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao, người nghệ sĩ còn phải không ngừng tự rèn luyện bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp, bản lĩnh văn hóa không để mình bị cuốn vào vòng xoáy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong lĩnh vực tư tưởng, văn hóa.

Đồng thời, cần tích cực tham gia vào công tác tuyên truyền, giáo dục, định hướng thẩm mỹ, khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc trong nhân dân, nhất là thế hệ trẻ - những người chủ tương lai của đất nước.

PHẠM VĂN ĐỨC - CHÂU LINH (ghi)

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/tam-hon-nghe-si-ban-linh-chien-si-post1781551.tpo