Tầm quan trọng của văn hóa Đảng trong kỷ nguyên mới - Bài 3: Gìn giữ giá trị cốt lõi văn hóa Đảng thời công nghệ 4.0

3 giờ trướcBài gốc

Cơ hội và thách thức

Trong tiến trình hội nhập quốc tế, Việt Nam chịu tác động sâu rộng từ những biến động toàn cầu, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và xu hướng chuyển đổi sang kinh tế số. Những yếu tố này vừa mở ra cơ hội phát triển, vừa đặt ra nhiều thách thức mới. Các vấn đề như khoảng cách giàu nghèo, sự chênh lệch phát triển giữa các vùng miền, hay thay đổi nhanh chóng về lối sống đã tạo áp lực lớn đến việc giữ gìn phẩm chất và đạo đức của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Thực tế còn tồn tại tình trạng một số cán bộ chạy theo lợi ích cá nhân, thiếu tinh thần trách nhiệm, thậm chí có biểu hiện suy thoái đạo đức, lối sống trước những cám dỗ vật chất, quyền lực và danh vọng, làm giảm sút hiệu quả thực hiện trách nhiệm nêu gương.

Tại Hội thảo khoa học Quốc gia “Những vấn đề lý luận và thực tiễn về xây dựng văn hóa trong Đảng giai đoạn mới”, TS Trương Quốc Việt - Học viện Hành chính quốc gia và TS Lê Thị Thu Mai - Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã phân tích xác đáng về vấn đề này trong tham luận “Nêu cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên - yêu cầu tất yếu trong xây dựng văn hóa Đảng hiện nay”.

Cụ thể, trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đẩy mạnh công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế, cán bộ, đảng viên phải đối mặt với yêu cầu không ngừng nâng cao năng lực, thích nghi với những thách thức mới. Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ bản lĩnh, trình độ và ý chí để đáp ứng. Một bộ phận thể hiện sự thụ động, bảo thủ hoặc trì trệ trong tư duy, dẫn đến hạn chế trong việc làm gương, nhất là ở những lĩnh vực đòi hỏi đổi mới sáng tạo hoặc năng lực lãnh đạo vượt trội.

Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang tạo ra những thay đổi sâu sắc trong môi trường làm việc, phương thức quản lý và điều hành của Đảng, Nhà nước. Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên trong kỷ nguyên công nghệ đòi hỏi sự linh hoạt, sáng tạo và khả năng bắt kịp xu thế hiện đại. Tuy nhiên, với sự phát triển của mạng xã hội và các phương tiện truyền thông, thông tin về các hành vi, phát ngôn của cán bộ, đảng viên dễ dàng lan truyền rộng rãi. Điều này đòi hỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên phải luôn giữ gìn chuẩn mực đạo đức, tác phong và lối sống của mình một cách chặt chẽ, nhất là trong không gian mạng, nơi mà các giá trị đạo đức, truyền thống dễ bị tác động và đánh giá theo nhiều góc độ khác nhau.

Thêm vào đó, sự bùng nổ của truyền thông và mạng xã hội trong kỷ nguyên số cũng khiến những sai sót nhỏ của cán bộ, đảng viên dễ bị phóng đại, thậm chí xuyên tạc, gây ảnh hưởng lớn đến hình ảnh cá nhân và uy tín của tổ chức. Bên cạnh đó, sự lan truyền của các thông tin tiêu cực, giả mạo cũng làm gia tăng áp lực đối với cán bộ, đảng viên trong việc giữ vững chuẩn mực đạo đức và thực hiện trách nhiệm nêu gương.

Văn hóa trong Đảng là một bộ phận quan trọng của văn hóa dân tộc, là yếu tố nền tảng góp phần giữ gìn phẩm chất đạo đức, năng lực tư duy và bản lĩnh chính trị của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Tại tham luận “Những nội dung cơ bản của nhiệm vụ xây dựng văn hóa trong Đảng”, PGS.TS Phạm Duy Đức, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chỉ ra: Trong giai đoạn hiện nay, trước bối cảnh đổi mới toàn diện và hội nhập quốc tế sâu rộng, vấn đề xây dựng văn hóa trong Đảng càng có ý nghĩa quyết định đối với sự thành công của sự nghiệp đổi mới, thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững đất nước…

Bên cạnh tác động mạnh mẽ của công nghệ số và truyền thông mạng, văn hóa Đảng cũng đang đứng trước nhiều thách thức sâu rộng, bắt nguồn từ cả bối cảnh trong nước lẫn quốc tế. Quá trình toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt của các hệ giá trị xã hội đã tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, lối sống và niềm tin của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Trong guồng quay phát triển kinh tế thị trường, biểu hiện thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, tham nhũng và lợi ích nhóm vẫn tồn tại, làm suy giảm hình ảnh người cán bộ, đảng viên mẫu mực, giảm niềm tin của Nhân dân đối với Đảng.

Một nguy cơ đáng lo ngại khác là sự xa rời Nhân dân, khi một số tổ chức cơ sở Đảng hoạt động hình thức, thiếu gắn bó với đời sống thực tiễn; làm giảm sức lan tỏa của công tác tuyên truyền, vận động quần chúng - một trong những nền tảng quan trọng của văn hóa Đảng. Cùng với đó, biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, phai nhạt lý tưởng cách mạng, yếu kém trong rèn luyện đạo đức, lối sống vẫn tồn tại, đòi hỏi sự chấn chỉnh liên tục, nghiêm túc. Những thực tế này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc đổi mới cách truyền đạt lý tưởng, phương thức lãnh đạo và hoạt động tuyên truyền, để văn hóa Đảng vừa giữ vững bản sắc, tính tiên phong, vừa thích ứng linh hoạt với thời đại số.

Trách nhiệm giữ gìn giá trị văn hóa Đảng

Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu và cách mạng công nghệ, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên trở thành yêu cầu tất yếu để củng cố văn hóa Đảng. Trách nhiệm của đảng viên không chỉ thể hiện trong việc giữ gìn phẩm chất cá nhân, mà còn ở chỗ gắn bó với Nhân dân, coi phụng sự Nhân dân là mục tiêu cao nhất. Công tác tuyên truyền, giáo dục văn hóa Đảng cần thường xuyên nhắc nhở cán bộ, đảng viên về lý tưởng “trung với nước, hiếu với dân”, coi lợi ích của Nhân dân là thước đo hành động; đồng thời thúc đẩy xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ trung, năng động nhưng kiên định, trung thành với con đường mà Đảng đã lựa chọn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đến dự buổi đối thoại với thanh niên với chủ đề “Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” ngày 24/3/2025.

Mặt khác, nền báo chí cách mạng Việt Nam đã trải qua một thế kỷ hình thành và phát triển, từ những tờ báo bí mật trong phong trào cách mạng, đến một hệ thống đa phương tiện hiện đại, hội nhập khu vực và thế giới. Trong suốt chặng đường đó, báo chí luôn khẳng định vai trò quan trọng trong việc truyền tải, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước tới Nhân dân, qua đó góp phần củng cố sự đồng thuận xã hội.

Dưới góc độ văn hóa Đảng, báo chí giữ vị trí then chốt trong quá trình bồi đắp và bảo vệ các giá trị cốt lõi. Báo chí thực hiện song song hai nhiệm vụ “xây” và “chống”: một mặt lan tỏa tấm gương cán bộ, đảng viên tiêu biểu, cổ vũ phong trào thi đua yêu nước, biểu dương điển hình tiên tiến; mặt khác kiên quyết phê phán, đấu tranh với tham nhũng, tiêu cực, suy thoái về đạo đức và lối sống, qua đó góp phần chỉnh đốn Đảng, giữ gìn sự trong sạch, vững mạnh của tổ chức. Điều này cũng thể hiện rõ quan điểm của Đảng về báo chí như một kênh giám sát và phản biện xã hội quan trọng.

Trong kỷ nguyên số, thách thức không còn là sự thiếu hụt thông tin mà chính là tình trạng “quá tải thông tin”, trong đó tin giả, thông tin bóp méo, xuyên tạc lan truyền mạnh mẽ. Trước tình hình đó, báo chí cách mạng giữ vai trò tiên phong trong việc phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, đồng thời định hướng dư luận xã hội. Bằng cách lựa chọn thông tin, cách đặt vấn đề, ngôn ngữ diễn đạt và hình ảnh minh họa, báo chí có thể biến một sự kiện trở thành “khủng hoảng” hay “cơ hội”, từ đó tác động trực tiếp đến nhận thức và phản ứng của công chúng. Nhà báo không chỉ đơn thuần là người đưa tin mà còn là chủ thể tham gia kiến tạo nhận thức xã hội. Để thực hiện trọn vẹn vai trò này, báo chí phải bảo đảm tính khách quan, trung thực, khoa học, đồng thời giữ vững bản lĩnh chính trị, tính Đảng và tinh thần chiến đấu như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bên cạnh báo chí, cần phát huy đồng bộ vai trò của văn nghệ sĩ, các cơ quan truyền thông, phát thanh, truyền hình, internet và mạng xã hội trong việc sáng tạo, bồi đắp và truyền tải những chuẩn mực văn hóa của đội ngũ cán bộ, đảng viên vào đời sống xã hội. Các chủ thể này có trách nhiệm phản ánh, cổ vũ và lan tỏa những giá trị đúng đắn, tiến bộ; đồng thời phê phán, loại bỏ những biểu hiện tiêu cực, phản văn hóa. Việc tôn vinh các điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt không chỉ góp phần củng cố những chuẩn mực văn hóa, đạo đức trong Đảng mà còn tạo dựng một đời sống tinh thần lành mạnh, nuôi dưỡng cảm hứng tích cực trong toàn xã hội.

(Còn tiếp)

Ngọc Hà - Xuân Hoa - Hương Giang - Đỗ Trang - Đức Anh

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/tam-quan-trong-cua-van-hoa-dang-trong-ky-nguyen-moi-bai-3-gin-giu-gia-tri-cot-loi-van-hoa-dang-thoi-cong-nghe-4-0.html