Tăng cường vận động, mở rộng phạm vi cấp nước
Theo kết quả bộ chỉ số theo dõi, đánh giá nước sạch nông thôn tỉnh Bắc Giang năm 2023, tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch từ các công trình cấp nước sinh hoạt tập trung tại huyện Tân Yên đạt gần 20%. Trên địa bàn huyện có 2 công trình cấp nước sạch đô thị gồm: Hệ thống cấp nước sinh hoạt của thị trấn Nhã Nam, hệ thống cấp nước tập trung của thị trấn Cao Thượng. Các công trình được đầu tư từ ngân sách nhà nước sau đó bàn giao cho doanh nghiệp (DN) quản lý, vận hành, khai thác. Khi tiếp quản, các DN đã đầu tư kinh phí mở rộng phạm vi, nâng cấp các tuyến ống, thay thế, sửa chữa các đồng hồ bị hỏng. Tuy nhiên, các công trình mới chỉ cấp nước cho người dân, cơ quan, đơn vị ở thị trấn Cao Thượng, thị trấn Nhã Nam và một số khu vực lân cận.
Vận hành Nhà máy nước thị trấn Cao Thượng.
Tại thị trấn Cao Thượng, hệ thống nước sạch công suất thiết kế 3 nghìn m3/ngày đêm do Công ty cổ phần Đầu tư và Công nghệ Viễn Dương quản lý. Theo thiết kế, công trình cấp nước cho người dân ở thị trấn Cao Thượng, xã Cao Xá và Cụm công nghiệp Đồng Đình. Năm 2023, hệ thống cung cấp nước sạch cho khoảng 1,7 nghìn hộ dân, công suất đạt hơn 30%. Qua khảo sát cho thấy, có nhiều điểm đấu nối để cấp nước sạch đến các hộ đã được lắp đặt ống nhưng người dân không sử dụng. Để nâng cao tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch tập trung, DN đã phối hợp với UBND thị trấn, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện thành lập tổ công tác đến các hộ vận động. Đến nay, tỷ lệ hộ dân dùng nước sạch trên địa bàn thị trấn đạt hơn 50% (tăng 15% so với năm 2023).
Tại xã Liên Sơn, cách đây hơn một năm, khoảng 1,6 nghìn hộ dân của 7 thôn trong xã chủ yếu sử dụng nước giếng khoan phục vụ sinh hoạt, sản xuất dù xã nằm giữa hai thị trấn có hệ thống cung cấp nước sạch là Cao Thượng và Nhã Nam. Để tháo gỡ khó khăn về thực hiện tiêu chí nước sạch trong xây dựng NTMNC, xã đã đề xuất UBND huyện, các đơn vị liên quan phối hợp với DN đấu nối, mở rộng phạm vi cấp nước cho các hộ dân. Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân đăng ký sử dụng nước ngay khi DN đầu tư, cung cấp dịch vụ. Nhờ đó, tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch tập trung trên địa bàn xã được nâng lên, góp phần giúp Liên Sơn được công nhận xã NTMNC.
Với địa bàn xã Quế Nham, khi Công ty cổ phần Nước sạch Bắc Giang đầu tư lắp đặt đường ống dẫn nước trên địa bàn, UBND xã đã tập trung tuyên truyền, vận động bà con đăng ký sử dụng. Đối với những hộ hoàn cảnh khó khăn, xã vận động các nguồn xã hội hóa hỗ trợ kinh phí lắp đồng hồ và đường ống dẫn nước vào nhà. Đến nay, 100% hộ dân của xã đã sử dụng nước sạch từ nguồn Công ty cung cấp.
Xây dựng hệ thống cấp nước sạch tập trung
Với nhiều nỗ lực, năm 2024, tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước hợp vệ sinh của huyện đạt 100%. Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch là 85,4%, trong đó có 30,46% số hộ sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung, 54,95% số hộ sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước nhỏ lẻ hộ gia đình (dùng máy lọc nước thông minh).
Năm 2024, tỷ lệ hộ dân sử dụng nước hợp vệ sinh của huyện đạt 100%. Tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch là 85,4%, trong đó có 30,46% số hộ sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung, 54,95% số hộ sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước nhỏ lẻ hộ gia đình (dùng máy lọc nước thông minh).
Mặc dù vậy, tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung vẫn chưa đạt tiêu chí NTMNC. Bởi theo bộ tiêu chí quốc gia về NTMNC giai đoạn 2021-2025, các xã NTMNC trên địa bàn huyện Tân Yên phải có từ 35% số hộ trở lên được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung.
Theo đồng chí Nguyễn Huy Ngọc, Phó Chủ tịch UBND huyện, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là số công trình, trạm cấp nước trên địa bàn còn ít; số vốn đầu tư các công trình nước sạch tập trung lớn nên nhà đầu tư còn e ngại. Cấp ủy, chính quyền một số nơi chưa rốt ráo vào cuộc vận động người dân sử dụng nước sạch. Đến thời điểm này huyện Tân Yên cơ bản đã hoàn thành các tiêu chí về huyện NTMNC, còn 2 tiêu chí chưa đạt là xây dựng trường THPT đạt chuẩn quốc gia và tỷ lệ hộ dân được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn.
Đối với tiêu chí thuộc lĩnh vực giáo dục, UBND huyện đang triển khai dự án xây dựng. Về tiêu chí nước sạch, UBND huyện thực hiện nhiều biện pháp để nâng tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung. Trên cơ sở quy hoạch và lộ trình phân vùng cấp nước tập trung của huyện, UBND huyện tích cực kêu gọi, thu hút nhà đầu tư vào địa bàn. Đến cuối tháng 11/2024, huyện đã triển khai dự án cấp nước sạch liên xã. Dự án có tổng mức đầu tư gần 276 tỷ đồng với công suất 22,6 nghìn m3/ngày đêm.
Hệ thống này sẽ cấp nước sạch tới các xã gồm: Lam Cốt, Phúc Sơn (sau sáp nhập thành xã Lam Sơn); Quang Tiến, Đại Hóa, Lan Giới (sau sáp nhập thành xã Quang Trung); Ngọc Vân, Việt Ngọc, Song Vân, Ngọc Châu, Phúc Hòa, Tân Trung, Liên Sơn, An Dương. Hệ thống đường ống nước sạch được thiết kế ngầm, không ảnh hưởng đến đất đang sử dụng nên được người dân đồng thuận. Sau khoảng 1 tháng triển khai, đến nay, các hạng mục đang được đẩy nhanh tiến độ, dự kiến hoàn thành trước tháng 6/2025.
Đầu năm 2025, huyện sẽ tập trung cao cho công tác thu hút đầu tư và triển khai các dự án cấp nước sạch trên địa bàn nhằm bảo đảm tỷ lệ các hộ được sử dụng nước sạch tập trung theo tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia đối với huyện NTMNC. Để khai thác hiệu quả dự án sau khi hoàn thành, huyện cam kết đồng hành với DN trong khảo sát nhu cầu và vận động người dân sử dụng nước sạch từ các công trình tập trung. Trước mắt, UBND huyện chỉ đạo các xã trong vùng thụ hưởng dự án chủ động rà soát, vận động, lập danh sách các hộ đăng ký sử dụng nước sạch để có thể triển khai đấu nối ngay sau khi hoàn thành dự án; đẩy mạnh truyền thông về lợi ích khi sử dụng nguồn nước bảo đảm chất lượng đối với sức khỏe, đời sống của nhân dân.
Bài, ảnh: Ngọc Anh