Ông Vũ Quang Hùng, Trưởng ban Quản lý Khu công nghệ cao và các Khu công nghiệp Đà Nẵng, nguyên Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP Đà Nẵng.
- Phóng viên: Thưa ông, thời gian vừa qua thành phố đang xem xét đề xuất điều chỉnh tăng giá đất, trong đó có giá đất sản xuất tại các khu công nghiệp. Ông đánh giá thế nào về tác động của việc điều chỉnh này?
* Ông Vũ Quang Hùng: Trước hết, chúng ta phải nhìn nhận rằng giá đất của thành phố đã tăng rất mạnh trong thời gian vừa qua. Chỉ riêng năm 2025, chúng ta đã hai lần điều chỉnh bảng giá đất. Theo các tờ trình 288 và 294, mức đề xuất cho giai đoạn tới có nơi tăng đến 69%, trung bình khoảng 30%. Đây là mức tăng rất lớn, tạo ra biến động đáng kể đối với chi phí của doanh nghiệp trong bối cảnh Đà Nẵng đang cần phục hồi và bứt phá sau sáp nhập.
- Phóng viên: Nếu tiếp tục tăng giá đất ở thời điểm hiện nay, ông cho rằng điều gì sẽ xảy ra?
* Ông Vũ Quang Hùng: Những hệ quả là rất rõ. Trước hết, chi phí của doanh nghiệp sẽ tăng mạnh. Giá đất tăng đồng nghĩa chi phí tiếp cận đất đai, chi phí tài chính, chi phí vận hành đều đội lên. Các ngành sản xuất và logistics vốn rất nhạy cảm với chi phí sẽ chịu tác động trực tiếp, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của sản phẩm cũng như khả năng mở rộng đầu tư.
Thứ hai, nhà đầu tư sẽ không chọn Đà Nẵng. Trong bối cảnh hệ sinh thái công nghiệp, logistics và FTZ của thành phố đang trong quá trình hoàn thiện, nếu giá đất tăng quá nhanh, nhà đầu tư sẽ nhìn thấy nhiều rủi ro hơn cơ hội. Họ không nhất thiết phải chuyển sang nơi khác, họ chỉ cần không đưa Đà Nẵng vào danh sách lựa chọn. Khi một nhà đầu tư chiến lược không chọn Đà Nẵng, chúng ta mất đi dòng vốn, mất việc làm, mất kim ngạch xuất nhập khẩu và mất cả cơ hội phát triển trong nhiều năm.
Thứ ba, tốc độ lấp đầy các khu công nghiệp sẽ giảm sút. Đà Nẵng đang cần tốc độ để tạo xung lực tăng trưởng. Nếu chi phí đất đai tăng cao, làn sóng đầu tư mới sẽ chậm lại hoặc dừng hẳn, khiến thành phố mất đi thời cơ vàng.
Thứ tư, các doanh nghiệp hiện hữu sẽ phải thu hẹp kế hoạch mở rộng. Giá đất tăng mạnh làm thay đổi toàn bộ bài toán tài chính của họ. Thay vì mở rộng nhà xưởng, nhiều doanh nghiệp sẽ trì hoãn, thu hẹp hoặc tìm địa điểm khác phù hợp hơn.
Và cuối cùng, Đà Nẵng sẽ đánh mất lợi thế cạnh tranh tự nhiên. Thành phố đang nỗ lực xây dựng một hệ sinh thái đầu tư mới, nên tăng giá đất lúc này chẳng khác nào đặt thêm rào cản cho chính mục tiêu thu hút đầu tư mà chúng ta theo đuổi.
- Phóng viên: Như vậy, theo ông, tăng giá đất ở thời điểm này là không phù hợp?
* Ông Vũ Quang Hùng: Tôi cho rằng đây là việc lợi bất cập hại. Nguồn thu từ tăng giá đất là ngắn hạn, trong khi hệ lụy đối với môi trường đầu tư là lâu dài và sâu rộng. Chúng ta có thể thu thêm một phần từ giá đất, nhưng nếu đánh mất các nhà đầu tư chiến lược, thành phố sẽ mất nhiều lần hơn: mất việc làm, mất nguồn thu bền vững, mất động lực tăng trưởng và mất vị thế cạnh tranh trong khu vực.
Đà Nẵng đang ở giai đoạn bản lề: mở rộng quỹ đất, xây dựng FTZ, nâng cấp logistics, hoàn thiện hạ tầng khu công nghiệp. Trong giai đoạn này, chính sách đất đai cần ổn định, có khả năng dự báo và hỗ trợ doanh nghiệp, thay vì tạo thêm áp lực chi phí.
- Phóng viên: Vậy kiến nghị của ông đối với vấn đề giá đất là gì?
* Ông Vũ Quang Hùng: Tôi kiến nghị chưa tăng giá đất trong thời điểm này, đặc biệt đối với đất sản xuất. Thành phố cần giữ ổn định chi phí đất đai để bảo vệ sức hấp dẫn đầu tư, đồng thời ưu tiên hoàn thiện hạ tầng, quỹ đất sạch và các dịch vụ một cửa tại chỗ. Nâng chất lượng môi trường đầu tư quan trọng hơn nhiều so với việc nâng giá đất. Giữ được nhà đầu tư hôm nay là giữ được năng lực tăng trưởng của Đà Nẵng ngày mai.
Một góc Khu công nghiệp công nghệ cao Đà Nẵng.
- Phóng viên: Bên cạnh câu chuyện giá đất, ông cũng rất quan tâm đến định hướng quy hoạch trung tâm Đà Nẵng sau sáp nhập. Ông có thể chia sẻ rõ hơn?
* Ông Vũ Quang Hùng: Hiện nay trung tâm Đà Nẵng còn 392 lô đất công lớn với tổng diện tích hơn 3,4 triệu mét vuông chưa đấu giá. Đây là nguồn lực rất đáng kể, nhưng nếu chỉ nhìn vào thu ngân sách ngắn hạn, chúng ta sẽ dễ đánh mất cơ hội kiến tạo một trung tâm xứng tầm cho giai đoạn mới.
Mô hình đô thị nén từng giúp Đà Nẵng phát triển nhanh nhưng đã bộc lộ giới hạn: hạ tầng quá tải, thiếu không gian công cộng, giao thông tĩnh trầm trọng, chất lượng sống suy giảm. Trong khi đó, thành phố đang chuyển sang định hướng đa trung tâm, phát triển các chùm đô thị về phía Nam, kết nối trực tiếp với Hội An, Thăng Bình, Tam Kỳ. Vì vậy, trung tâm cũ cần được định vị lại, trở thành trái tim xanh - di sản - dịch vụ cao cấp thay vì tiếp tục dồn nén các chức năng hành chính và thương mại.
- Phóng viên: Nhiều thành phố trên thế giới đã thực hiện chuyển đổi tương tự. Theo ông, Đà Nẵng có thể học gì từ họ?
* Ông Vũ Quang Hùng: Chúng ta có thể thấy nhiều bài học. New York biến Central Park thành "máy tăng giá trị đất"; Seoul hồi sinh suối Cheonggyecheon từ cao tốc bê tông; Singapore phủ xanh từ mái nhà đến mặt phố; Barcelona với mô hình "superblock"; Paris phát triển La Défense, giữ trung tâm cũ cho di sản. Điểm chung là xanh hóa, phân tán chức năng và khai thác đa tầng.
Đà Nẵng hoàn toàn có thể áp dụng mô hình công viên phía trên và thương mại - bãi đỗ xe phía dưới cho nhiều lô đất công. Mặt đất là công viên, quảng trường, không gian công cộng; tầng ngầm bố trí bãi đỗ xe, dịch vụ thương mại, không gian cộng đồng. Doanh nghiệp đầu tư phần ngầm, khai thác có thời hạn; Nhà nước quản lý không gian công cộng phía trên. Nhờ đó, thành phố vừa có khoảng thở, vừa giải quyết giao thông tĩnh, lại có nguồn lực duy trì cảnh quan.
- Phóng viên: Mục tiêu lõi của ông là gì khi đề xuất mô hình đô thị xanh đa tầng?
* Ông Vũ Quang Hùng: Đó là nâng chất lượng sống và tăng giá trị bền vững cho đô thị. Mục tiêu ngắn hạn là 6 mét vuông cây xanh trên mỗi người, tiến tới 10 mét vuông. Khi mỗi khu đất công góp phần tạo ra diện tích xanh, kết hợp với công viên ven sông, ven biển và các "pocket park", trung tâm Đà Nẵng sẽ tái sinh thực sự. Không gian xanh không làm giảm giá trị đất; trái lại, nó nâng giá trị những khu đất còn lại và củng cố hình ảnh quốc tế của thành phố. Tôi cho rằng thành phố cần coi quỹ đất công không chỉ là nguồn thu ngắn hạn mà là nền tảng để nâng cao chất lượng sống và hình thành cấu trúc đô thị xanh đa tầng. Trung tâm cũ nên trở thành đô thị xanh - di sản - dịch vụ cao cấp, còn các chùm đô thị về phía Nam đóng vai trò động lực tăng trưởng. Cách tiếp cận này mang lại khoảng thở cho người dân, giúp Nhà nước quản lý hiệu quả và tạo cơ hội đầu tư cho doanh nghiệp, đồng thời nâng tầm vị thế quốc tế của Đà Nẵng.
- Phóng viên: Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
XUÂN TIẾN (thực hiện)